паўсло́ва, ‑а, н.

Палавіна слова, няпоўнае слова. Тут Павел Іванавіч і паўслова не сказаў, бо пэўна ведаў: высадзі Якава, дык пехатою пойдзе, а ўсё роўна пабывае на шахтбудзе. Кулакоўскі. // Мала, некалькі слоў. З паўслова Гарбулёва, выцягнутага нібы абцугамі, .. [Саламон] стараўся ўлаўліваць галоўны сэнс розных спраў. Бядуля.

•••

З паўслова — адразу, з першых слоў (зразумець, засвоіць і пад.).

На паўслова — для кароткай размовы, паведамлення (выклікаць, папрасіць і пад.).

На паўслове — не дагаварыўшы пачатага (змоўкнуць, спыніцца і пад.) або не даслухаўшы субяседніка (перапыніць, перабіць і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сло́ўнік, ‑а, м.

1. Кніга, у якой сабраны і размешчаны ў пэўным парадку (звычайна ў алфавітным) словы з тлумачэннем або з перакладам на іншую мову. Тлумачальны слоўнік. Беларуска-рускі слоўнік. Арфаграфічны слоўнік. Дыялектны слоўнік.

2. толькі адз. Сукупнасць слоў, якія выкарыстоўваюцца кім‑н. або дзе‑н.; лексіка. Узбагачэнне слоўніка дзяцей. Паэтыка коласаўскіх паэм, іх паэтычны слоўнік самым цесным чынам звязаны з тагачаснай сучаснасцю. Навуменка.

•••

Частотны слоўнік — тып слоўніка, у якім даюцца лічбавыя характарыстыкі ўжывальнасці слоў (словаформ, словазлучэнняў) у якой‑н. мове.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дачу́ць, ‑чую, ‑чуеш, ‑чуе; зак., што і чаго, з дадан. дап. і без дап.; (звычайна з адмоўем).

Пачуць, расслухаць. Лукаш не дачуў апошніх слоў. Кавалёў. — Што ты сказала? — маці здалося, што яна не дачула. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

...галосы, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: а) з такім голасам, які паказваецца ў першай частцы, напрыклад: звонкагалосы, рознагалосы; б) з такой колькасцю галасоў, якая названа ў першай частцы, напрыклад: двухгалосы, шматгалосы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жарго́н, ‑у, м.

Мова якой‑н. прафесіянальнай або сацыяльнай групы, насычаная вялікай колькасцю слоў і выразаў, спецыфічных толькі для гэтай групы. Жаргон дваранскага салона. Акцёрскі жаргон. // Умоўная мова, зразумелая толькі пэўнаму асяроддзю; арго. Зладзейскі жаргон.

[Фр. jargoh.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

медна...

Першая састаўная частка складаных слоў са значэннем: а) які мае адносіны да апрацоўкі медзі, напрыклад: медналіцейны, меднапракатны; б) у склад якога ўваходзіць медзь, напрыклад: меднааміячны, меднарудны; в) падобны чым‑н. на медзь, напрыклад: меднабароды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

па́лкасць, ‑і, ж.

Уласцівасць палкага. Малады, энергічны,.. [Алесь] палкасцю сваіх слоў умеў пераканаць сялян у праўдзівасці таго, пра што казаў, і яны паважалі яго за гэта. Галавач. Чуеш сэрца ўстрывожаны стук, Бачыш палкасць гарачых вачэй... Таўбін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

флекты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да флексіі, утварае формы пры дапамозе флексіі. Флектыўны лад мовы.

•••

Флектыўныя мовы — мовы, якія ўтвараюць формы слоў пры дапамозе флексій (у тым ліку і пры дапамозе ўнутраных флексій).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вадо́хрышча ’хрышчэнне’ (БРС, Яруш., Шпіл.). Утворана складаннем слоў вада і хрысціць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дваццаці...

Першая састаўная частка складаных слоў; абазначае: 1) які мае дваццаць адзінак таго, што паказана ў другой частцы; напрыклад: дваццацігранны; 2) які складаецца з дваццаці адзінак або мерай у дваццаць якіх‑н. адзінак, напрыклад: дваццаціпавярховы, дваццацітонны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)