службо́вы

1. в разн. знач. служе́бный;

с. час — служе́бное вре́мя;

гэ́та гіпо́тэза ма́е то́лькі ~вае значэ́ннеэ́та гипо́теза име́ет то́лько служе́бное значе́ние;

~выя сло́выграм. служе́бные слова́;

2. должностно́й;

~вая асо́ба — должностно́е лицо́;

~вае даручэ́нне — должностно́е поруче́ние;

3. уст. прису́тственный;

с. дзень — прису́тственный день

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Грама́тыка (БРС). Рус. грамма́тика, укр. грама́тика. У ст.-бел. мове гэта слова ўжываецца, напр., у Скарыны (гл. Булыка, Запазыч., 85). Першакрыніцай запазычання з’яўляецца грэч. мова. Сучасная форма слова адлюстроўвае лац. пасрэдніцтва (grammatica). Непасрэдна гэта слова ўзята з польск. мовы (< лац.). Гл. Фасмер, 1, 451; Шанскі, 1, Г, 157.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сло́ўнік ‘збор размешчаных у пэўным парадку слоў з тлумачэннем або перакладам на іншую мову’ (ТСБМ, Байк. і Некр.). Паводле Гіст. мовы (2, 146), слова з’явілася ў пачатку XX ст. Відавочна, паланізм: з польск. słownik ‘тс’. Да слова (гл.). У славянскіх мовах, магчыма, калька лац. vocabularium ‘тс’ ад vocabulumслова’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Варо́ннік ’Veronica officinalis’ (Кіс.). Відавочна, сапсаванае слова з ад’ідэацыяй, па народнай этымалогіі, да варо́на ’птушка’, паколькі ўнутраная форма ўзятага з лац. мовы (veronica) слова была незразумелай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скі́рыцца. Гл. папярэдняе слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Спяша́цца. Гл. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Стакана́. Гл. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Стасу́нкі. Гл. папярэдняе слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Су́крат. Гл. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сабані́ць ’падаць (пра дождж)’ (Сл. рэг. лекс.). Рус. перм., вяц., каз. саба́нить ’моцна дзьмуць, як саплом, цягнуць, цячы, імкнуцца’. Рускае слова падаецца Далем у гняздзе саба́н ’плуг’ (гл. наступнае слова). Геаграфія слоў і націск указвае на невялікую магчымасць сувязі паміж імі. Калі рус. слова ўтворана ад сабан, бел. слова магло мець тую ж крыніцу, але, відаць, было запазычана ад татарскага насельніцтва на тэрыторыі Беларусь Хутчэй за ўсё, да цабаніць ’падаць (пра дождж)’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)