асме́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго.
Прыдаць каму‑н. смеласці, рашучасці, адвагі. Ты [гусляр] адважыўся мне на сляпы перакор Вызваняці сусветныя грэлі; Платы маю шмат я для такіх непакор, Хто сябе проці мне стаць асмеліў. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перавы́хаваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Выхаванном прывіць каму‑н. новыя звычкі, погляды, нормы паводзін і пад. Перавыхаваць недысцыплінаванага вучня. □ Сапраўды цудадзейнаю сілай валодае рэвалюцыя, калі яна здольна перавыхаваць людзей ва ўзросце Сымона. У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
датрыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Вытрываць да канца; пратрываць да якога‑н. тэрміну. Ці ўсе адолеюць страх? Каму суджана будзе датрываць да канца? Быкаў. — Ох, час быў... — не датрывала з маўчанкай сваёй раптам баба. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
страшнава́та,
1. Прысл. да страшнаваты.
2. безас. у знач. вык., каму. Крыху боязна. Самой Марыне страшнавата, І ёй вясёласці няма. Колас. / з інф. [Альбіна:] — Не палохайся, дурненькі мой. Кожнаму чалавеку, мабыць, страшнавата ўпершыню стаць бацькам. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ру́пець несов., разг.
1. (каму) беспоко́ить (кого), трево́жить (кого), забо́тить (кого);
яму́ ру́піла то́е, што се́на яшчэ́ не зве́зена — его́ беспоко́ило (трево́жило, забо́тило) то, что се́но ещё не свезено́;
2. безл. хоте́ться;
яму́ ру́піла дадо́му — ему́ хоте́лось домо́й;
◊ што каму́ ру́піць, той то́е і жу́піць — погов. что у кого́ боли́т, тот о том и говори́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узвалі́ць, ‑валю, ‑валіш, ‑валіць; зак., каго-што на каго-што.
1. Падняўшы што‑н. (звычайна цяжкае, грувасткае), пакласці, нагрузіць, наваліць. Узваліць мех на спіну. Узваліць куфар на воз. □ Сашка ўзваліў па плечы лодку, Вадзік узяў вёслы і вуды, і яны падаліся да возера. Гамолка. Чалавек дваццаць сялян, узваліўшы невад на сані, выходзіць на затокі. Колас. Павярнуўся [вознік], выскраб з-пад сябе сена і ўсё ўзваліў на Раю. Новікаў.
2. перан. Разм. Прымусіць выконваць якую‑н. работу, абцяжарыць работай. [Заранік:] — Мала паездак, дык на мяне яшчэ і сельгасаддзел узвалілі. Хадкевіч.
3. перан. Незаслужана абвінаваціць у чым‑н., прыпісаць каму‑н. што‑н. ганебнае. [Языковіч] узваліў на Зіну Дарошка бадай усю віну за недахопы ў брыгадзе. Кавалёў.
•••
Узваліць на плечы каго, чые, каму — тое, што і ускласці на плечы каго, чые, каму (гл. ускласці).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паздава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць; зак.
1. каго-што. Здаць, перадаць куды-н., каму-н. усё, многае ці ўсіх, многіх.
П. кнігі ў бібліятэку.
2. што. Здаць у часовае карыстанне ўсё, многае.
П. кватэры кватарантам.
3. што. Раздаць усе карты ў гульні.
4. што. Здаць іспыты.
П. экзамены.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паслу́га, -і, ДМ -лу́зе, мн. -і, -лу́г, ж.
1. Дзеянне, якое прыносіць карысць, дапамогу іншаму.
Сяброўская п.
Прапанаваць свае паслугі.
Мядзведжая п. (няўмелая дапамога, паслуга, якая прыносіць толькі шкоду).
2. мн. Бытавыя выгоды, якія даюцца каму-н.
Усе віды паслуг.
Бюро добрых паслуг.
Камунальныя паслугі (водаправод, асвятленне і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перада́ча, -ы, мн. -ы, -да́ч, ж.
1. гл. перадаць.
2. Тое, што перадаецца па радыё, тэлебачанні.
Музычная п.
Слухаць перадачу па радыё.
3. Прадукты харчавання, рэчы, якія перадаюцца каму-н. (напр., хвораму ў бальніцу).
Прынесці перадачу хвораму.
4. Механізм, які перадае рух ад адной часткі прыстасавання да другой.
Зубчастая п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дапячы́, -пяку́, -пячэ́ш, -пячэ́; -пячо́м, -печаце́, -пяку́ць; дапёк, -пякла́, -ло́; -пячы́; -пе́чаны; зак.
1. Скончыць пячы, давесці да поўнай гатоўнасці.
Д. хлеб.
2. чаго. Спячы дадаткова.
Д. бліноў.
3. перан., каму і без дап. Вывесці з раўнавагі; даняць.
Сваімі дакорамі і папрокамі ён усім дапёк.
|| незак. дапяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)