гу́ща ж.
1. (осадок) гу́шча, -чы ж.;
2. (заросль) гушча́р, -ру́ м., разг. гушча́рнік, -ку м., разг. гушчэ́ча, -чы ж.;
3. (место средоточия) гу́шча, -чы ж.;
в гу́ще толпы́ у гу́шчы нато́ўпу;
◊
гада́ть на кофе́йной гу́ще варажы́ць (гада́ць) на ка́вавай гу́шчы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
про́бка ж.
1. (кора пробкового дуба) ко́рак, -рку м.;
2. (для закупорки) ко́рак, -рка м.; за́тычка, -кі ж.;
3. эл. про́бка, -кі ж.;
4. перен. (скопление) зато́р, -ру м., про́бка, -кі ж.;
◊
глуп как про́бка дурны́ як пень (як бот);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запа́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.
1. каго (што). Гарачынёй або парачы ў лазні давесці да знямогі (разм.).
2. каго (што). Стаміць шпаркай або працяглай яздой, хадой, цяжкай працай (разм.).
З. каня.
3. што. Апрацаваць парай або абліць варам, пакласці ў кіпень для чаго-н. (спец.).
З. дзежку.
4. што. Заліць варам, каб размякчыць, распарыць (пра сухі корм).
З. мякіну.
|| незак. запа́рваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. запа́рванне, -я, н. (да 3 знач.) і запа́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (да 3 знач.).
|| прым. запа́рачны, -ая, -ае (да 3 знач.) і запа́рны, -ая, -ае (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прогу́лка ж. прагу́лка, -кі ж., разг. прагуля́нка, -кі ж.; (пешком — ещё) разг. шпа́цыр, -ру м.;
прогу́лка пешко́м прагу́лка пехато́й (пе́шкі);
пойти́ на прогу́лку пайсці́ на прагу́лку (на прагуля́нку, на шпа́цыр);
прогу́лка верхо́м прагу́лка ве́рхам;
за́городная прогу́лка прагу́лка за го́рад;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́рыць, -ру, -рыш, -рыць; незак.
1. каго-што. Апрацоўваць парай, варам (для ачысткі, знішчэння насякомых і г.д.).
П. бочку.
П. бялізну.
2. каго (што). Хвастаць венікам (у лазні, каб выклікаць пот).
3. што. Варыць у закрытай пасудзіне пры дапамозе пары.
П. гарох.
4. каго. Вельмі цёпла апранаць (разм.).
Што ты парыш дзіця ў гэтым паліто.
5. што. Кіпяціць (пра малако).
6. безас. Пра вельмі гарачае вільготнае надвор’е.
Увесь дзень парыла.
◊
Парыць зямлю або косці (разм.) — не жыць, ляжаць у магіле.
|| звар. па́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца.
|| наз. па́ранне, -я, н. (да 1—5 знач.) і па́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (да 1—5 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лі́тара ж.
1. бу́ква;
мала́я л. — стро́чная бу́ква;
вялі́кая л. — прописна́я бу́ква;
2. полигр. ли́тера;
◊ л. ў ~ру — бу́ква в бу́кву;
л. зако́ну — бу́ква зако́на;
застава́цца мёртвай ~рай — остава́ться мёртвой бу́квой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пова́дка ж. (привычка) прывы́чка, -кі ж., звы́чка, -кі ж.; (обыкновение) звы́чай, -чаю м.; (наклонность) схі́льнасць, -ці ж., нахі́л, -лу м.; (характер) хара́ктар, -ру м.;
взять пова́дку пана́дзіцца, узя́ць мо́ду, узя́ць (мець) звы́чку (звы́чай);
у соба́ки пова́дка хвата́ть за́ ногу саба́ка ма́е звы́чай (звы́чку) хапа́ць за нагу́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́рча ж.
1. (действие) псава́нне, -ння ср.;
по́рча зре́ния псава́нне зро́ку (вачэ́й);
2. (повреждение) пашко́джанне, -ння ср.; (вред) псу́та, -ты ж., псо́та, -ты ж.;
3. (в поверьях) обл. суро́кі, -каў ед. нет; ча́ры, -раў ед. нет; насланнё, -ння́ ср., нагаво́р, -ру м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зато́р I, -ру м., в разн. знач. зато́р; (скопление кого-, чего-л., задерживающее движение — ещё) про́бка ж.; (нагромождение льда во время ледохода — ещё) зажо́р;
у галаве́ кало́ны ўтвары́ўся з. — в голове́ коло́нны образова́лся зато́р (образова́лась про́бка);
узарва́ць ~ры лёду на рацэ́ — взорва́ть зато́ры (зажо́ры) льда на реке́;
з. у рабо́це — зато́р в рабо́те
зато́р II, -ру м., спец. (смесь для брожения) зато́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
атмасфе́ра ж., в разн. знач. атмосфе́ра;
а. Зямлі́ — атмосфе́ра Земли́;
а. спачува́ння — атмосфе́ра сочу́вствия;
ця́жкая а. — тяжёлая атмосфе́ра;
ціск у 20 ~фе́р — давле́ние в 20 атмосфе́р;
◊ разрадзі́ць ~ру — разряди́ть атмосфе́ру;
а. абвастры́лася — атмосфе́ра накали́лась
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)