Серб ‘серб, прадстаўнік народа Сербіі’, сербія́нін ‘тс’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), сербія́нка ‘від хуткага танца’ (ТСБМ, Мат. Гом.), сербія́ночка ‘тс’ (ТС). Яснай этымалогіі не мас. Прасл. *sьrbi ‘сербы’ звязваюць з *sьrbati (гл. сёрбаць), што не пераконвае; грэч. Σερβοι паводле Трубачова (Этногенез₂, 313), сведчыць пра індаеўрапейскае паходжанне назвы. Гл. Фасмер, 3, 604; Глухак, 573.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бага́цце ср.
1. (обилие материальных ценностей, денег) бога́тство;
2. (изобилие чего-л.) бога́тство; оби́лие; изоби́лие;
яко́е б. ко́лераў — како́е бога́тство кра́сок;
3. (достаток) бога́тство; благосостоя́ние;
б. наро́да — бога́тство (благосостоя́ние) наро́да;
4. (совокупность природных ресурсов) бога́тство;
5. (о чувствах) полнота́ ж.; избы́ток м.;
б. пачу́ццяў — полнота́ (избы́ток) чувств
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абяссме́рціць, ‑рчу, ‑рціш, ‑рціць; зак., каго-што.
Зрабіць незабыўным у памяці народа. Два вялікія сыны двух славянскіх народаў [Аляксандр Матросаў і Юліус Фучык] абяссмерцілі дату восьмага верасня 1943 года. Шкраба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крыўдзі́цель, ‑я, м.
Той, хто крыўдзіў, крыўдзіць каго‑н. Хай крыўдзіцель дрыжыць, як падбіты каршун. Купала. Бляднелі і трасліся, як у ліхаманцы, .. крыўдзіцелі народа. Багдановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасіраці́ць, ‑рачу, ‑роціш, ‑роціць; зак., каго.
Зрабіць сіротамі ўсіх, многіх. [Вораг] спапяліў нашы вёскі, пасіраціў нашых дзяцей, заліў нашу зямлю крывёю і слязамі нашага народа. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патрыярха́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць патрыярхальнага (у 2 знач.). Мірон у апавяданні «Летапісцы» з’яўляецца тыповым прадстаўніком той часткі народа, якая захавала ў сабе многа патрыярхальнасці. Каваленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скарб, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. звычайна мн. Грошы, каштоўныя дарагія рэчы, каштоўнасці, схаваныя дзе-н.
Незлічоныя скарбы і багацце.
2. перан.; звычайна мн. Духоўныя і культурныя каштоўнасці (кніжн.).
Скарбы духоўнай культуры беларускага народа.
3. перан. Пра каго-, што-н. вельмі вялікай вартасці.
Гэты артыст — сапраўдны с.
4. Багацце, маёмасць, хатнія рэчы.
Уласны с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
*Прастрэ́ч, прострэ́ч ’прастуда ад ветру’ (ТС). Фармальна і семантычна можна параўнаць з укр. пристрі́т, при́стреч ’хвароба, якая, па павер’ях народа, здараецца ад благой сустрэчы’, пристрі́ти ’сурочыць’, рус. дыял. пристре́т ’сурокі’. Далей да сустрэча, устрэць з іншай прыстаўкай: *про‑стрэт‑jъ. Сюды ж, магчыма, простро́чыц ’прапусціць, не заўважыць’: не прастрачы воўка (тураў., Цыхун, вусн. паведамл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тэкі́нцы, ‑аў; адз. тэкі́нец, ‑нца, м.; тэкі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. тэкі́нкі, ‑нак; ж.
Адно з буйных туркменскіх плямён, якое цяпер складае частку туркменскага народа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неадры́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, які адбываецца без спынення, бесперапынны. Неадрыўнае націранне.
2. Непарыўны. Літаратура павінна быць неадрыўнай ад жыцця народа, адказваць на важнейшыя пытанні часу. Хромчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)