гічаны́, ‑оў; адз. гічан, ‑а, м.
Абл. Націнне буракоў, бручкі. Я — мужык, Я — сын пакуты, На мякіне вырас я, Гічанамі пуза ўздута, Ногі ў лапцікі абуты, Бедна вопратка мая. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ши́тый
1. прич. шы́ты;
2. прил. (вышитый) вышыва́ны;
ши́тое серебро́м пла́тье вышыва́ная серабро́м суке́нка;
◊
и я не лы́ком шит погов. і мая́ до́ля не шчарба́тая; і ў мяне́ ру́кі ёсць; і мая́ ха́та не карчма́;
ши́то бе́лыми ни́тками шы́та бе́лымі ні́ткамі;
ши́то-кры́то ці́ха й свя́та.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
я
1. мест. я (род., вин. мяне́, дат., предл. мне, твор. мной, мно́ю);
2. сущ. я нескл., ср.;
моё второ́е «я» маё друго́е «я»;
◊
я не я, и ло́шадь не моя́ погов. я не я, і кабы́ла не мая́; я не я, і ха́та не мая́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бары́ла, ‑а, н.
Разм. Заднёная з двух бакоў невялікая бочачка для напіткаў. Жонка мая, такая ашчадная і беражлівая, не наліла нам па чарцы якой, а прыперла на стол цэлае барыла. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́сачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Нар.-паэт. Памянш.-ласк. да каса 1; невялічкая каса. Каса ж мая, косачка, каса русая! Часала я косачку дзевятнаццаць год. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
святкава́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. святкаваць; працэс адзначэння свят. Святкаванне Першага мая. // Свята (у 1 знач.). Святы Казімер карыстаецца вялікаю пашанаю сярод католікаў, і святкаванне яго выпадае напрадвесні. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таню́сенькі, ‑ая, ‑ае.
Вельмі тоненькі. Аж гляджу — трымае мая Ганна аберучкі цэлы сувой палатна, танюсенькага, бялюсенькага, бы снег той. Кірэйчык. І чайкі, нібыта прачнуўшыся пасля працяглага сну, плакалі танюсенькімі галасамі. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палаві́на, -ы, мн. -ы, -ві́н, ж.
1. Адна з дзвюх роўных частак, якія разам складаюць цэлае.
П. памідора.
П. справы.
П. зімы прайшла.
Першая п. гульні (у спорце).
2. Сярэдзіна якой-н. адлегласці, прамежку часу.
Праехаць палавіну дарогі.
П. восьмай вечара.
3. Асобная частка жылога памяшкання (уст.).
Парадная п. дома.
4. Пражонку (разм., жарт.).
Мая п. ў ад’ездзе.
|| памянш. палаві́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 знач.).
|| прым. палаві́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даказа́ць, -кажу́, -ка́жаш, -ка́жа; -кажы́; -ка́заны; зак.
1. што. Дагаварыць да канца.
Дайце яму д. сваю прамову.
2. што. Пацвердзіць што-н. фактамі, довадамі.
Ён даказаў правільнасць сваіх меркаванняў.
Д. сваю адданасць справе.
3. на каго (што). Зрабіць данос, нагаварыць на каго-н. (разм.).
4. (часцей з адмоўем). Зраўняцца з кім-н. у чым-н., зрабіць так, як не зробіць ніхто (разм.).
Мая жонка пячэ такія пірагі, што і іншы кандытар не дакажа.
|| незак. дака́зваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
угляда́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да угледзецца (у 1, 2 знач.), углядзецца.
2. Абл. Заглядацца. — А дочухна мая, — пагладзіла Параска дзяўчынку па галаве, — рана табе, дзіцятка, углядацца ў хлопцаў. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)