сыр, -у, мн. сыры́, -о́ў, м.

Харчовы прадукт, які робіцца з малака, заквашанага пэўным спосабам.

Плаўлены с.

Клінковы с.

Галандскі с.

◊

Плаваць (качацца) як сыр у масле — жыць у дастатку, раскошы.

|| памянш. сыро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м.

|| прым. сы́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жэле́, нескл., н.

Салодкая студзяністая страва, якая гатуецца з фруктова-ягадных сокаў, малака і іншых прадуктаў з дабаўленнем жэлаціну. Яблычнае жэле.

[Фр. gelée.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лактабацылі́н, ‑у, м.

1. Спец. Асобы грыбок, здольны акісляць малако, падаючы яму лячэбныя ўласцівасці.

2. Сыракваша, прыгатаваная заквашваннем малака такім грыбком.

[Ад лац. lac, lactis — малако і bacillum — бацыла.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

назліва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Адліваючы або зліваючы ў адно месца, наліць нейкую колькасць чаго‑н. Назліваць вяршкоў з малака.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Ка́нік ’бітон з кранам для адстойвання малака’ (Сцяшк.), да кан, кана (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мліча́рня ’пункт прыёму малака ад насельніцтва’ (драг., Сл. Брэс.). З польск. mleczarnia ’малачарня’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

літр, ‑а, м.

1. Адзінка вымярэння аб’ёму і ёмістасці, роўная 1000 кубічных сантыметраў. Літр вады. Літр малака.

2. Разм. Пасудзіна такой ёмістасці.

[Фр. litre.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Малёўнічак ’маленькі гаршчок для малака’ (шкл., Мат. Маг.). Відавочна, з раз‑маляваны малакоўнік (‑оўнінак).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

маслабо́йка, ‑і, ДМ ‑бойцы; Р мн. ‑боек; ж.

1. Апарат для збівання смятаны, малака ў масла.

2. Разм. Тое, што і маслабойня.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

набу́хнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; набу́х, -хла; зак.

1. Стаць гатовым, каб распусціцца, прарасці.

Пупышкі набухлі.

2. Павялічыцца ў аб’ёме ад вільгаці, сырасці.

Рамы набухлі.

Боб набух.

3. Павялічыцца ад прыліву крыві, малака.

Вены набухлі.

Вымя набухла.

|| незак. набуха́ць, -а́е.

|| наз. набуха́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)