хударля́вы, ‑ая, ‑ае.
Сухарлявы, крыху худы. Твар у лейтэнанта быў зусім юначы, хударлявыя шчокі прасвечвалі румянцам. Хадкевіч. [Усмешка] заўсёды блукала на .. хударлявым і дробным твары [Дзяміда], хаваючыся ў каротка падстрыжаных вусах. В. Вольскі. Пятро паволі падышоў да Лены і моўчкі паціснуў яе хударлявую руку. Ваданосаў. [Нічыпар] падобны на цыганчука — хударлявы, смуглы, са жвавымі бліскуча-чорнымі вачыма. Мележ. Дарога ішла лесам. Паабапал раслі хударлявыя сасонкі і пакалечаныя бярозкі. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асі́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.
1. каго-што. Аказацца дужэйшым у барацьбе, перамагчы; адолець.
А. ворага.
Не зможа нас гора а. (перан.).
2. што. Выканаць цяжкую работу, справіцца з чым-н.; засвоіць, зразумець што-н.
А. вышэйшую матэматыку.
|| незак. асі́льваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
накрэ́сліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.
1. чаго. Крэслячы, правесці шмат ліній; закрэсліць у многіх месцах.
2. што. Зрабіць накід (плана, схемы і пад.).
Н. чарцёж.
3. што і чаго. Напісаць (разм.).
Н. сказ у сшытку.
4. перан., што. Намеціць, вызначыць на будучае; прадказаць.
Н. шлях развіцця будучага прадпрыемства.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перасі́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.
1. каго-што. Перамагчы, пераадолець.
П. праціўніка і паваліць.
Плыўцы перасілілі цячэнне.
2. перан., каго-што. Пераадолець якое-н. пачуццё, адчуванне, жаданне і пад.
П. страх.
П. сябе.
3. каго. Змучыць, надарваць, прымушаючы празмерна напружвацца.
П. каня.
|| незак. перасі́льваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адча́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.
1. што. Адвязаць (прычал; спец.).
А. канат.
2. Адплысці ад берага.
Ад берага адчаліў паром.
3. перан. Адправіцца, паехаць куды-н.
Заўтра ж адчалю ў Мінск.
|| незак. адча́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. адча́льванне, -я, н. (да 2 знач.) і адча́л, -у, м. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
смалі́ць¹, смалю́, смо́ліш, смо́ліць; смо́лены; незак., што.
1. Насычаць смалой.
С. канат.
2. Мазаць паверхню чаго-н. смалой.
С. шпалы.
С. лыжы.
|| зак. вы́смаліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены, абсмалі́ць, -смалю́, -смо́ліш, -смо́ліць; -смо́лены і асмалі́ць, асмалю́, асмо́ліш, асмо́ліць; асмо́лены.
|| наз. смале́нне, -я, н. і смо́лка, -і, ДМ -лцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дазво́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.
1. што. Даць дазвол, згадзіцца на што-н.
Д. ад’езд.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Даць магчымасць.
Гатунковае насенне дазволіць павысіць ураджай.
3. дазво́ль(це). Ужыв. як форма ветлівага звароту да прысутных пры пачатку якога-н. дзеяння.
Дазвольце запрасіць вас на выстаўку.
|| незак. дазваля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
задаво́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -во́ль; -лены; зак.
1. каго-што. Выканаць чые-н. патрабаванні, пажаданні і пад.
З. попыт спажыўцоў.
З. просьбу.
2. што. Заспакоіць, наталіць.
З. смагу.
З. апетыт.
3. каго (што). Даць, прынесці каму-н. задавальненне.
Яго адказ мяне цалкам задаволіў.
|| незак. задавальня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. задавальне́нне, -я, н. і задаво́ленне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́дзеліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.
1. каго-што. Расчляніўшы або аддзяліўшы, прызначыць для якой-н. мэты.
В. частку маёмасці.
В. асноўную думку.
В. кватэру ў новым доме.
В. звеннявых.
2. каго-што. Вылучыць, адзначыць чым-н.
В. радок асаблівым шрыфтам.
В. выдатнага работніка.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Вывесці з арганізма, з саставу чаго-н.
В. пот.
В. цяпло.
|| незак. выдзяля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. выдзяле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́паліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак., што.
1. Спаліць да канца, цалкам.
Пажар выпаліў увесь лес.
Сонца выпаліла пасевы.
2. Ачысціць апальваннем.
В. бляху.
3. Зрабіць знак, рысунак на чым-н. распаленым прадметам.
В. узор.
В. кляймо.
4. што і ў чым. Кончыць паліць, прапаліць.
В. у печы.
5. Вырабіць абпальваннем.
В. цэглу.
6. Сказаць адным дыхам (разм.).
В. навіну.
|| незак. выпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. выпа́льванне, -я, н. (да 1—5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)