мікраскапі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Зроблены, даследаваны пры дапамозе мікраскопа.

2. Вельмі малы, які можна ўбачыць толькі пад мікраскопам. Мікраскапічныя арганізмы. Мікраскапічныя водарасці.

3. перан. Вельмі маленькі, нязначны па велічыні, памерах. Мікраскапічная дэталь. Мікраскапічная доза.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раўназна́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае такое ж значэнне, такую ж значнасць, як і іншы. Раўназначныя велічыні. Раўназначныя ўраўненні. □ Андрэй арганізаваў дзве баявыя групы, амаль раўназначныя, а трэцюю, зусім маленькую — усяго з трох байцоў. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адле́гласць, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. Прастора, якая раздзяляе два пункты, прамежак паміж чым-н.

Велізарная а. раздзяляе нас.

Трымаць на адлегласці (таксама перан.: пазбягаць блізкіх адносін, збліжэння з кім-н.).

2. Адрэзак шляху пэўнай велічыні, працягласці.

За гадзіну спадарожнік праходзіць велізарную а.

3. Больш-менш аддаленае месца; далечыня.

Перадача энергіі на далёкія адлегласці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

павялі́чыцца, ‑ыцца; зак.

1. Стаць, зрабіцца большым па колькасці, велічыні, аб’ёму. Попыт павялічыўся. Павялічыўся выпуск прамысловай прадукцыі. □ Пачалася праходка яшчэ аднаго ствала, калектыў шахцёраў павялічыўся. Кулакоўскі.

2. Стаць, зрабіцца большым па сіле, інтэнсіўнасці, ступені. Радасць павялічылася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыферэнцыя́л, ‑а, м.

1. У матэматыцы — адвольнае прырашчэнне незалежнай пераменнай велічыні.

2. У тэхніцы — механізм у аўтамабілях, трактарах і пад., пры дапамозе якога два вядучыя колы на адной восі могуць круціцца з рознай хуткасцю на паваротах.

[Ад лац. differentia — рознасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узро́вень, -ро́ўню, мн. -ро́ўні, -ро́ўняў, м.

1. Гарызантальная плоскасць, якая з’яўляецца мяжой вышыні чаго-н.

У. вады ў рацэ.

На ўзроўні мора.

2. Ступень велічыні, развіцця, значнасці чаго-н.

Жыццёвы ў.

У. механізацыі гаспадаркі.

На ўзроўні лепшых сусветных стандартаў.

◊

На ўзроўні, у знач. вык. (разм.) — адпавядае неабходным патрабаванням.

Лекцыя была на ўзроўні.

|| прым. узро́ўневы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

драбне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

Станавіцца драбнейшым па велічыні, змяншацца ў памерах. Лес драбнее. □ Тройка між тым ад’язджала ўсё далей, драбнела і нарэшце зусім знікла. Лупсякоў. Дождж драбнеў, далёка над ракой успыхвалі чырвоныя, што ноччу, сполахі. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трансцэндэ́нтны, ‑ая, ‑ае.

1. У ідэалістычнай філасофіі — недаступны чалавечаму пазнанню, недасягальны для чалавечага розуму.

2. Спец. Які не можа быць вылічаны пры дапамозе алгебры або быць выражаны алгебраічна. Трансцэндэнтная функцыя. // Які вывучае падобныя велічыні, паняцці. Трансцэндэнтная матэматыка.

[Ад лац. transcendens, transcendentis — які выходзіць за межы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

энтрапі́я, ‑і, ж.

1. Спец. Адна з велічынь, якая характарызуе цеплавы стан цела або сістэмы цел.

2. У тэорыі інфармацыі — мера няпэўнасці сітуацыі (выпадковай велічыні) з канчатковым або з цотным лікам зыходаў.

3. У медыцыне — заварот павек унутр.

[Ад грэч. entropia — паварот, ператварэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кало́с, ‑а, м.

1. Статуя, калона, абеліск гіганцкіх памераў. Калос Радоскі.

2. Кніжн. Пра каго, што‑н. выдатнае па сваёй велічыні, значнасці. Калос навукі.

•••

Калос на гліняных нагах (кніжн.) — пра што‑н. з выгляду велічнае, але слабае, гатовае распасціся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)