Verbum

БО́ГУШ Аляксандр Аляксандравіч

(н. 18.2.1931, г.п. Карэлічы Гродзенскай вобл.),

бел. вучоны ў галіне ветэрынарыі, ветсанэксперт. Д-р вет. н. (1983), праф. (1991). Брат Андрэя А.Богуша. Скончыў Віцебскі вет. ін-т (1953). З 1960 у Бел. НДІ эксперым. ветэрынарыі імя Вышалескага. Навук. працы па вет.-сан. і зоагігіенічным забеспячэнні жывёлагадоўлі, вет.-сан. экспертызе.

Тв.:

Борьба с мышевидными грызунами в животноводческих помещениях. Мн., 1974;

Паразитозы мышц свиней и меры их профилактики. Мн., 1976;

Мясо, его переработка и хранение. Мн., 1995.

т. 3, с. 202

БО́НДЗІ Сяргей Міхайлавіч

(25.6.1891, г. Баку — 29.8.1983),

рускі літаратуразнавец. Д-р філал. н. (1943), праф. (1943). Скончыў Петраградскі ун-т (1916). З 1950 праф. Маскоўскага ун-та. Працы прысвечаны пытанням пушкіназнаўства, тэорыі і гісторыі рус. верша 18—19 ст. Адзін са стваральнікаў метаду тэксталагічнага аналізу, які быў пакладзены ў аснову вывучэння тэкстаў, апублікаваных у акад. выданні твораў А.С.Пушкіна. Аўтар даследаванняў «Новыя старонкі Пушкіна» (1931), «Пушкін — родапачынальнік новай рускай літаратуры» (1941) і інш., навук. каментарыяў да шматлікіх выданняў твораў Пушкіна.

т. 3, с. 213

БО́РЫС Аляксандр Іванавіч

(н. 1.2.1924, г. Валожын Мінскай вобл.),

бел. хірург. Д-р мед. н. (1973). Скончыў Мінскі мед. ін-т (1955). З 1961 працаваў у ім. З 1976 гал. хірург у г. Магілёў, з 1978 ва Упраўленні Бел. чыгункі, з 1991 у рэдакцыі час. «Здравоохранение Беларуси». Навук. працы па хім. апёках стрававода і страўніка, іх лячэнні ў вострым перыядзе, гісторыі развіцця медыцыны.

Тв.:

Химические ожоги пищеварительного тракта: Патогенез, клиника, лечение. Мн., 1975;

Берегитесь гнойной инфекции. Мн., 1980.

т. 3, с. 219

ВЯЛЕ́СЬКА Яўген Іванавіч

(н. 23.4.1938, в. Вялікая Лысіца Нясвіжскага р-на Мінскай вобл.),

бел. вучоны ў галіне кібернетыкі і інфарматыкі. Канд. эканам. н. (1969). Скончыў БДУ (1960). З 1964 у Цэнтр. НДІ арганізацыі і тэхнікі кіравання (з 1975 нам. дырэктара), з 1991 праф. Бел. дзярж. эканам. ун-та. Навук. працы па аўтаматызаваных сістэмах кіравання і праграмным забеспячэнні ЭВМ. Дзярж. прэмія Беларусі 1972.

Тв.:

АСУ на промышленном предприятии: Методы создания. Справ. 2 изд. М., 1989 (у сааўт.)

М.П.Савік.

т. 4, с. 342

ВЯРШЫ́НІН Мікола

(Мікалай Пятровіч; н. 20.5.1940, г. Чэрвень Мінскай вобл.),

бел. паэт-сатырык, гумарыст. Скончыў Мінскі аўтамех. тэхнікум (1958), БДУ (1970). Працаваў інжынерам на мінскіх з-дах. З 1978 вядучы інжынер навук.-вытв. аб’яднання «Прагрэс». Друкуецца з 1960. У зб-ках сатыры і гумару «Без віны вінаватыя» (1972), «Не сышліся характарамі» (1977), «Дагуляўся» (1981), «Нашто мне жаніціся» (1982) і інш. выкрывае кар’ерыстаў, падхалімаў, хапуг, зладзеяў, прыстасаванцаў і інш.

Тв.:

Свой чалавек: Байкі, фельетоны, гумарэскі, мініяцюры, каламбуры, эпіграмы. Мн., 1993.

т. 4, с. 398

ГАА́ГСКАЯ АКАДЭ́МІЯ МІЖНАРО́ДНАГА ПРА́ВА,

няўрадавая ўстанова па вывучэнні міжнар. права і міжнар. адносін. Засн. ў 1923 у г. Гаага на сродкі і пад эгідай Фонду Карнегі. Ажыццяўляе навук. даследаванні па міжнар. прыватным і публічным праве, садзейнічае паляпшэнню ўзаемаразумення паміж юрыстамі і юрыд. арг-цыямі розных краін. Штогод у летнія месяцы ў акадэміі чытаюць лекцыі (на англ. і франц. мовах) вядучыя юрысты-міжнароднікі з розных краін свету. Мае кансультатыўны статус пры ЮНЕСКА. З 1923 выдае зборнікі лекцый.

т. 4, с. 407

ГА́БУЗАЎ Армен Мікалаевіч

(н. 23.10.1906, г. Гянджа, Азербайджан),

бел. вучоны ў галіне нармальнай анатоміі. Д-р мед. н. (1961), праф. (1962). Скончыў Азербайджанскі мед. ін-т (1930). У 1959—81 у Гродзенскім мед. ін-це. Навук. працы па агнястрэльных пашкоджаннях кісці, анатоміі кровазвароту мозга, узроставых зменах вен галаўнога мозга, мачавога пузыра і прастаты, тапографа-анатамічных асаблівасцях падкоркавых ядраў канцавога мозга.

Тв.:

Подкорковые ядра головного мозга и изменения артериальной системы их после повреждения коры мозга. Л., 1958.

т. 4, с. 414

ГАДУНО́Ў Аляксандр Антонавіч

(н. 2.9.1921, с. Фашчаўка Шклоўскага р-на Магілёўскай вобл.),

бел. вучоны-эканаміст. Д-р эканам. н. (1977), праф. (1979). Скончыў Усесаюзны завочны юрыд. ін-т (1950). З 1976 у Беларускім дзярж. ін-це нар. гаспадаркі. У 1991—94 у Акадэміі кіравання пры СМ Беларусі. Навук. працы па праблемах удасканалення структуры і метадаў кіравання.

Тв.:

Вопросы теории управления производством. Л., 1965;

Социально-экономические проблемы управления социалистическим производством. М., 1975;

Роль науки управления социалистическим производством. Мн., 1986.

т. 4, с. 422

ГАПО́НЕНКА Васіль Іванавіч

(н. 13.4.1928, в. Сабалі Брагінскага р-на Гомельскай вобл.),

бел. вучоны ў галіне фізіялогіі, біяхіміі і радыебіялогіі раслін. Д-р біял. н. (1985). Скончыў БДУ (1952). З 1957 у Ін-це фотабіялогіі, з 1988 у Ін-це радыебіялогіі АН Беларусі. Навук. працы па абнаўленні хларафілу і актыўнасці фотасінтэтычнага апарата, назапашванні радыенуклідаў раслінамі і іх прадукцыйнай здольнасці.

Тв.:

Влияние внешних факторов на метаболизм хлорофилла. Мн., 1976;

Обновление хлорофилла и продуктивность растений. Мн., 1996 (разам з Г.М.Нікалаевай, С.М.Шаўчук).

т. 5, с. 37

ГАПО́НЕНКА Сяргей Васілевіч

(н. 5.6.1958, Мінск),

бел. фізік. Д-р фіз.-матэм. н. (1996). Сын В.І.Гапоненкі. Скончыў БДУ (1980). З 1980 у Ін-це фізікі АН Беларусі. Навук. працы па оптыцы паўправаднікоў. Вызначыў асаблівасці насычэння паглынання ў дамешкавых крышталях пры інтэнсіўным лазерным узбуджэнні, даследаваў аптычныя нелінейнасці, абумоўленыя эксітон-эксітоннымі ўзаемадзеяннямі, эвалюцыю аптычных уласцівасцей рэчыва пры пераходзе ад кластэраў да крышталёў.

Тв.:

Оптические процессы в полупроводниковых нанокристаллитах (квантовых точках) // Физика и техника полупроводников. 1996. Т. 30. № 4.

т. 5, с. 37