Verbum

статут,

збор законаў у 14-18 ст; звод нарматыўна-прававых правіл арганізацыі; палажэнне пра што-небудзь; назва заканадаўчых актаў у некаторых краінах.

т. 15, с. 169

«БАГРАЦІЁН»,

кодавая назва стратэгічнай наступальнай аперацыі Чырв. Арміі па вызваленні Беларусі ад ням.-фаш. захопнікаў у Вял. Айч. вайну. Гл. Беларуская аперацыя 1944.

т. 2, с. 209

АЛКІ́Л,

абагульненая назва аднавалентных радыкалаў насычаных аліфатычных вуглевадародаў. Напр., метыл — астатак метану (CH₃), этыл — астатак этану (C₂H₅), прапіл — астатак прапану [CH₃·(CH₂)₂], ізапрапіл — астатак ізапрапану — [(CH₃)₂CH].

т. 1, с. 263

ЗАХО́ДНЯЯ РЫ́МСКАЯ ІМПЕ́РЫЯ,

прынятая ў гіст. л-ры назва зах. ч. Рымскай імперыі ў 4 ст.—476 (год звяржэння апошняга імператара Ромула Аўгустула).

т. 7, с. 24

АЛЬПІ́ЙСКІЯ СТРАЛКІ́,

воіны, аснашчаныя спец. рыштункам і зброяй і падрыхтаваныя для вядзення бою ў гарах. Першыя фарміраванні з’явіліся ў канцы 18 ст. ў Францыі, прызначаліся для баявых дзеянняў у Альпах (адсюль назва) і складаліся ў асн. з жыхароў горных раёнаў. Назва захавалася ў Францыі, Італіі і некаторых інш. краінах як сінонім паняццяў «горныя» і «горнапяхотныя» войскі, якія ўваходзяць у склад сухапутных войскаў (гл. таксама Горныя войскі).

т. 1, с. 281

БАТРАХАЛО́ГІЯ

(ад грэч. batrachos жаба + ...логія),

устарэлая назва раздзела заалогіі, які вывучае земнаводных. Часцей замяняецца больш шырокім паняццем — герпеталогія (даследуе і земнаводных, і паўзуноў).

т. 2, с. 350

БАХР-ЭЛЬ-ДЖЭ́БЕЛЬ, Эль-Джэбель,

арабская назва р. Ніл у Паўд. Судане (ад упадзення справа р. Асва да вусця левага прытока р. Эль-Газаль).

т. 2, с. 359

БХА́РАТ,

афіцыйная назва Індыі на мове хіндзі. Паходзіць ад стараж.-інд. назвы тэр. племені бхаратаў Бхаратаваршы (міжрэчча Джамны і Сатледж; «краіна ці царства бхаратаў»).

т. 3, с. 369

ГАСТРАНО́МІЯ

(ад гастра... + грэч. nomos закон),

1) агульная назва харч. прадуктаў высакаякаснага прыгатавання, пераважна закусачных.

2) Разуменне далікатнасці кулінарнага майстэрства, вытанчанасць, далікатны густ у ежы.

т. 5, с. 84

«ВІШЫ́»,

агульнапрынятая назва прагерманскага рэжыму ў Францыі, акупіраванай ням.-фаш. войскамі (ліп. 1940 — жн. 1944) у 2-ю сусв. вайну. Калабарацыянісцкі ўрад Ф.Петэна размяшчаўся ў г. Вішы (адсюль назва) і кантраляваў амаль трэцюю частку франц. тэрыторыі — т.зв. неакупіраваную зону Паўд. Францыі, якая з ліст. 1942 была занята са згоды вішыстаў герм.-італьян. войскамі.

Літ.:

Наринский М.М. Режим Виши в советских источниках и историографии // Новая и новейшая история. 1991. № 6.

т. 4, с. 242