Verbum

be

[bi:]

v.i. (Pres. sing. am, are, is; pl. are; past sing. was, were, was, pl. were; pr.p. being, p.p. been)

1) быць (pres. ёсьць; past sing. быў, была́, было́; pl. былі́), існава́ць

To be or not to be — Быць ці ня быць

that may be — гэ́та мо́жа быць, гэ́та магчы́ма

however that may be — Як бы там ні было́

2) жыць; знахо́дзіцца, быва́ць

They are no more — Іх ужо́ няма́

Where are my books? — Дзе мае́ кні́гі?

3) каштава́ць

How much is it? — Ко́лькі гэ́та кашту́е?

4) чу́цца, ме́цца

How is he? — Як ён ма́ецца?

5) у склада́ным выка́зьніку зьяўля́ецца зьвя́зкай

She is a secretary — Яна́ — сакрата́рка

He is sick — Ён хво́ры

6) ужыва́ецца як дапамо́жны дзеясло́ў для ўтварэ́ньня:

а) праця́глае фо́рмы на -ing

I am reading — Я чыта́ю

He was reading — Ён чыта́ў

б) у зале́жным ста́не

I am asked — Мяне́ пыта́юцца

You will be asked — Цябе́ бу́дуць пыта́цца

She was asked — Яе́ пыта́ліся

в) каб вы́разіць абавя́зак, наме́р, магчы́масьць

He is to be there now — Ён му́сіць там быць цяпе́р

г) для ўтварэ́ньня міну́лага зако́нчанага трыва́ньня (perfect tense) ад некато́рых неперахо́дных дзеясло́ваў

The sun is set — Со́нца ўжо́ зайшло́

•

- be about

- be away

- be for

- Be gone!

- Be that as it may

- Let it be

- to be

union

[ˈju:njən]

1.

n.

1) задзіно́чаньне n.

The United States was formed by the union of thirteen former British colonies — Злу́чаныя Шта́ты былі́ ство́раныя праз задзіно́чаньне трынаццацёх былы́х брыта́нскіх калёніяў

2) у́нія

the Union of the Grand Duchy of Lithuania and Poland — у́нія Вялі́кага Кня́ства Літо́ўскага з По́льшчай

3) зьвяз -у m., саю́з -у m.

а) trade union — прафэсі́йны зьвяз, прафзьвя́з, прафсаю́з -у m.

б) Union of Soviet Socialist Republics (USSR) — Саю́з Саве́цкіх Сацыялісты́чных Рэспу́блікаў

4) зго́да f.; адзі́нства n.

in perfect union — у по́ўнай зго́дзе

5) жані́мства n.

6) ні́пэль -я m. (у прыла́дах і мэхані́змах); му́фта f. (для тру́баў)

2.

adj.

саю́зны, прафсаю́зны

gas

I [gæs]

1.

n., pl. gases

1) газ -у m.

2)

а) сьвяці́льны газ

б) газ-па́ліва

в) газ-сро́дак для абязбо́льваньня, анэстэ́зіі

3) Mining грыму́чы або́ рудніко́вы газ (выбухо́вы)

4) Milit. газ (атру́тнае рэ́чыва)

5) га́зы ў стра́ўніку або́ кі́шках

6) Sl. пуста́я балбатня́, выхва́льства, самахва́льства n.

2.

v.t.

1) напаўня́ць га́зам

2) атру́чваць га́зам

3) пуска́ць заду́шлівыя га́зы

4) забіва́ць га́зам (у га́завай ка́мэры)

5) informal, Sl. ашу́кваць, загаво́рваючы зу́бы

3.

v.i.

1) выдзяля́ць, выпуска́ць газ

2) Sl. балбата́ць пусто́е; выхваля́цца

II [gæs]

1.

n., informal

бэнзы́н -у m., га́за, газалі́на f.

to step on the gas, Sl. — ці́снуць нагаз, хутчэ́й е́хаць (аўтамабі́лем), збо́льшыць ху́ткасьць

2.

v.

напаўня́ць (бэнзы́нам)

rest

I [rest]

1.

n.

1) сон сну m.; адпачы́нак -ку m.

a good night’s rest — спако́йны сон уначы́

to allow an hour for rest — даць адну́ гадзі́ну для адпачы́нку

2) супако́й -ю m., супакае́ньне n.

to give short rest from pain — нако́ратка супако́іць боль

3) супы́н -у m.

to bring car to rest — спыні́ць машы́ну

4) Mus. па́ўза f

5) сьмерць, магі́ла f.

2.

v.i.

1) спаць

Lie down and rest — Ляж і сьпі

2) адпачыва́ць

3) спыня́цца, затры́мвацца

4) дава́ць адпачы́ць, перадыхну́ць каму́

5) (against) абапіра́цца

The ladder rests against the wall — Драбі́на абапіра́ецца на сьцяну́

6) усклада́ць (надзе́ю на каго́)

7) ляжа́ць па́парам (пра зямлю́)

•

- be at rest

- lay to rest

II [rest]

n.

рэ́шта f.

strip

I [strɪp]

1.

v.t. stripped or (rare) stript, stripping

1) агаля́ць; разьдзява́ць дагала́

2) разьдзява́ць; здыма́ць во́пратку

3) абдзіра́ць, здыма́ць (ску́рку, кару́)

4) зьдзіра́ць; абіра́ць

to strip paper from a wall — зьдзіра́ць шпале́ры са сьцяны́

to strip fruit from a tree — абіра́ць садавіну́ з дрэ́ва

5) пустошыць

to strip a house of its furniture — вы́несьці з до́му мэ́блю

6) рабава́ць, абкрада́ць; забіра́ць

Thieves stripped the house of everything valuable — Зло́дзеі забра́лі з до́му ўсё кашто́ўнае

7) выдо́йваць каро́ву дачы́ста (не пакі́нуць малака́)

•

- strip of

II [strɪp]

n.

1) паласа́, пало́ска f. (ткані́ны, папе́ры, мэта́лу)

2) шнур, пало́ска (по́ля); паласа́ (ле́су, бало́та)

3) узьлётна-паса́дачная паласа́ (для самалётаў)

4) паласа́ (у газэ́це)

a comic strip — паласа́ ко́міксаў (у газэ́це)

set

[set]

1.

v.t. set, setting

1) ста́віць

to set the value of — ацані́ць што

to set a record — паста́віць рэко́рд

2) устаўля́ць, упраўля́ць

to set a broken bone — упра́віць злама́ную косьць

3) настаўля́ць, наво́дзіць

to set a clock — наве́сьці гадзі́ньнік

4) вызнача́ць, прызнача́ць (час для чаго́)

5) упрыго́жваць, аздабля́ць

a bracelet set with diamonds — бранзале́т аздо́блены дыямэ́нтамі

6) садзі́ць квакту́ху (на я́йкі)

7) Mus.

а) склада́ць, піса́ць мэлёдыю

б) аранжава́ць му́зыку

8) Print. набіра́ць (тэкст)

2.

v.i.

1) застыва́ць, гусьце́ць

jelly sets as it cools — кісе́ль застыва́е, калі́ ахало́джваецца

2) захо́дзіць

The sun sets in the west — Со́нца захо́дзіць на за́хадзе

3) сядзе́ць на я́йках (пра квакту́ху)

4) пасава́ць, падыхо́дзіць

That coat sets well — Гэ́нае паліто́ до́бра сядзі́ць (пасу́е)

3.

adj.

1) вы́значаны, усталява́ны, прыня́ты

set time — вы́значаны час

set rules — прыня́тыя пра́вілы

2) засты́лы, цьвёрды

3) нава́жаны

He is set on going today — Ён нава́жаны е́хаць сёньня

4.

n.

1) кампле́кт -у m., по́ўны набо́р m.; прыбо́р -у m.

a set of dishes — прыбо́р, кампле́кт по́суду

2) радыёапара́т, тэлевізар або́ тэлефо́нны апара́т

3) дэкара́цыя для п’е́сы або́ адно́й дзе́і

4) кіру́нак -ку m.; схі́льнасьць f.

the set of a current — кіру́нак плы́ні

5) за́вязь f.

•

- all set

- set about

- set against

- set a good example

- set apart

- set aside

- set back

- set forth

- set forward

- set free

- set loose

- set in

- set off

- set on

- set on fire

- set out

- set up

- set up for