Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

хто займеннік

  1. пытальны: Абазначае агульнае пытанне аб жывых істотах і пра стан каго-н.

    • Хто ідзе? Каго ты прывёў?
  2. Ужыв. ў значэнні вылучальных або ўказальных займеннікаў: «каторы», «той».

    • Мала хто ўмеў так бегаць.
    • Многа зробіць, хто рана ўстане.
  3. Хто-небудзь, хтосьці (размоўнае).

    • Каб хто чуў, што ён гаварыў.
  4. адносны: Падпарадкоўвае даданыя дапаўняльныя сказы.

    • У таго добрыя вынікі, хто стараецца працаваць.
  5. адносны: Падпарадкоўвае даданыя дзейнікавыя сказы (пераважна пры наяўнасці ў галоўным сказе суадноснага слова «той»).

    • Хто пытае — той не блудзіць (прыказка).
    • Хто сам на працы гарыць, той і людзям свеціць (прыказка).
  6. адносны: Падпарадкоўвае даданыя азначальныя сказы; па значэнню адпавядае слову «каторы».

    • Сабраліся ўсе, хто разам ваяваў.
  7. адносны: У спалучэнні з часціцай «ні» пачынае даданы ўступальны сказ.

    • Мы яго чакаем, хто б ён ні быў.
  8. Ужыв. ў размеркавальным значэнні пры супастаўленні членаў сказа і сказаў у значэнні: «адно…, другое».

    • Хто спаў, а хто чытаў.

хто-небудзь займеннік

Які-небудзь чалавек, усё роўна хто.

  • Пазаві каго-небудзь.

хто-ніхто займеннік

Хто-небудзь з людзей; некаторыя людзі.

  • Хто-ніхто выязджаў араць на зіму.

хтосьці займеннік

  1. Невядома які чалавек; нехта.

    • Х. пастукаў у акно.
  2. Які-н. чалавек, усё роўна хто.

    • Пазваць кагосьці на дапамогу.