нова прыстаўка
Першая частка складаных слоў у знач.:
- новы (у 1 знач.), які ўпершыню з’явіўся, напр. новазаведзены, новаўтварэнне;
- які адносіцца да новых месц, да новага месца, напр. новаадкрывальнік, новапасяленец;
- супрацьлеглы старажытнаму (у 1 знач.), напр. новагрэчаскі, новаеўрапейскі;
- які толькі што пачынае што-н., прыступае да чаго-н.; які з’яўляецца навічком, напр. нованароджаны,
новапрызначаны.
новабудоўля назоўнік | жаночы род
-
Будаўніцтва новых заводаў, дамоў і пад.
- Працаваць на новабудоўлі.
-
Новае збудаванне.
новаспечаны прыметнік | іранічны сэнс | жартаўлівае
Нядаўна створаны або які нядаўна атрымаў якую-н. пасаду, званне.
новаўвядзенне назоўнік | ніякі род
Новае правіла, нанава прыняты парадак.
новаўтварэнне назоўнік | ніякі род
З’яўленне новых форм або элементаў чаго-н., а таксама сама ўтвораная форма, элемент.
новенькі прыметнік | размоўнае
-
Зусім новы (у 1 знач.).
-
новенькае, -ага, н. Навіна.
-
Навічок.
ногаць назоўнік | мужчынскі род
Плоскае рагавое покрыва на канцы пальцаў.
- К ногцю, да ногця каго-н. (пераноснае значэнне: знішчыць, падпарадкаваць).
|| памяншальная форма: ногцік.
|| прыметнік: ногцевы.
нож назоўнік | жаночы род
Прылада для рэзання, якая складаецца з ляза і тронак, а таксама рэжучая частка розных машын, інструментаў.
- Без нажа зарэзаць (дапячы каму-н. прыдзіркамі, папрокамі).
- Памерці пад нажом (у час аперацыі).
- На нажах з кім-н. (пераноснае значэнне: у варожых адносінах).
- Нож у спіну каму-н. (пераноснае значэнне: аб подлым, здрадніцкім учынку).
- (Як) нож у сэрца (пераноснае значэнне: наносіць крыўду, боль, пакуты).
|| прыметнік: нажавы.