Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

днець дзеяслоў | безасабовая форма | незакончанае трыванне

Займацца на дзень; світаць.

  • На дварэ днела.

дно назоўнік | ніякі род

  1. адзіночны лік: Грунт пад вадой вадаёма, ракі, мора.

    • Д. возера.
    • Пайсці на д.
  2. адзіночны лік: Ніжняя частка паглыблення катлавана, рова і пад.

    • Д. катлавана.
  3. Ніз пасудзіны, скрынкі, судна.

    • На самым дне бочкі.
  4. пераноснае значэнне: Глыбінная частка чаго-н.

    • На дне душы.
  5. Асяроддзе дэкласаваных, заняпалых людзей.

    • Д. грамадства.

    • Да дна — да канца, цалкам і поўнасцю.

    • На дне — нямнога, крыху (засталося, пакінута).

    • Перавярнуць уверх дном —

      1. змяніць што-н. карэнным чынам;
      2. ператварыць у хаатычны стан.
    • Ісці на дно — занепадаць; маральна апускацца.

|| памяншальная форма: днечка і донца.

|| прыметнік: донны.

дноачышчальны прыметнік

Які служыць для ачысткі дна (у 1 знач.).

  • Дноачышчальныя работы.

днопаглыбны прыметнік

Прызначаны для паглыблення дна (у 1 знач.).

  • Днопаглыбныя работы.

днявальны назоўнік | мужчынскі род

Радавы салдат сутачнага нарада, які дапамагае дзяжурнаму для падтрымання парадку ў падраздзяленні і нагляду за маёмасцю.

  • Выкананне абавязкаў днявальнага.

дняваліць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Выконваць абавязкі днявальнага.

дняваць дзеяслоў | размоўнае | незакончанае трыванне

Праводзіш дзень дзе-н. у сувязі з чым-н.

  • Разведка днявала ў вёсцы.

Фразеалагізм:

  • Дняваць і начаваць (дзе-н., у каго-н.; размоўнае) — праводзіць увесь час там, дзе прыемна.

днём прыслоўе

У дзённы час, удзень.

  • Д. ішла падрыхтоўка да спектакля.
  • Днём з агнём не знайсці (размоўнае) — пра што-н. далёка закінутае, схаванае.

днёўка назоўнік | жаночы род

Аднадзённы прыпынак для адпачынку ў час працяглага пераходу.

  • Спыніцца на днёўку.

днішча назоўнік | ніякі род

Дно бочкі або пласкадоннага судна.

  • Д. чоўна.