Verbum

бы​¹ часціца

1. Ужыв. пры дзеясловах прошлага часу, інфінітывах са значэннем:

   1. умоўнай магчымасці дзеяння.

      • Я паехаў бы, калі б быў час;

   2. ветлівай прапановы.

      • Ты прылёг бы на хвіліну.

2. У саставе сказа выказвае пажаданне.

   • Паспець бы да дажджу прывезці сена.

3. Са значэннем просьбы.

   • Праведаў бы ты бацьку.

4. Са значэннем боязі, апаскі.

   • Паспець бы на цягнік.

бы​² злучнік | размоўнае

Ужыв. ў дапушчальных параўнаннях са значэннем «як», «усё роўна як», «быццам», «нібыта».

• Сумна, бы на хаўтурах.
• Ліхтарык свеціць, бы ў цемры воўчае вока.

бывала размоўнае | пабочнае слова

Здаралася ў мінулым раней, іншы раз.

• Сядуць, б., ды люлькі закураць.
• Раней, б., я часта хадзіў на паляванне.

бывалы прыметнік

1. Які многа дзе бываў і многа бачыў, з вялікім жыццёвым вопытам.

   • Ён чалавек б.

2. Прывычны, які бываў ужо раней.

   • Справа гэта бывалая.

бываць дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Прыходзіць да каго-н., наведваць каго-н.

   • Часта б. у гасцях.

2. Знаходзіцца, прысутнічаць дзе-н.

   • Мала б. дома.

3. Здарацца, мець месца.

   • Маланка бывае і зімою.

4. (2 ас. адзіночны лік і множны лік: л.). Форма развітання.

   • Бывайце, маладыя гады.
   • Бывайце здаровы.
   • Бываць на людзях — быць сярод людзей, з людзьмі.
   • Як ні ў чым не бывала — як быццам нічога не здарылася.

быдла назоўнік | жаночы род | зборны назоўнік

1. Буйная рагатая жывёла.

   • Гнаць б. ў поле.

2. пераноснае значэнне: Пры выказванні зневажальных, пагардлівых адносін да каго-н. (размоўнае пагардлівае).

   • З дзяцінства ён толькі і чуў: «мужык, б.».

|| прыметнік: быдлячы.

бык​¹ назоўнік | мужчынскі род

Прамежкавая апора маета.

• Бетонныя быкі.

бык​² назоўнік | мужчынскі род

1. Самец буйной рагатай жывёлы, дзікай і свойскай.

   • Бой быкоў.
   • Племянны б.

2. множны лік: Падсямейства буйных жвачных млекакормячых (тур, бізон, зубр і пад.).

   • Браць быка за рогі (размоўнае) — пачынаць дзейнічаць энергічна, з галоўнага.

|| памяншальная форма: бычок.

• Быць бычку на вяровачцы (прыказка).

|| прыметнік: бычыны і бычачы.

быллё назоўнік | ніякі род | зборны назоўнік

Высакарослае сцяблістае пустазелле; бур’ян.

Фразеалагізмы:

• Зарасці (парасці) быллём (размоўнае) — адысці ў нябыт, забыцца.

былы прыметнік

1. Мінулы, прошлы.

   • Былыя падзеі.
   • Успамінаць былое (назоўнік).

2. Які страціў ранейшае становішча, прызначэнне.

   • Б. студэнт.
   • Былая слава.