слова, ​, н.

  1. Моўная адзінка, якая служыць для называння паняццяў, прадметаў, асоб, дзеянняў, станаў, прымет, сувязей, адносін, ацэнак.

    • Знамянальныя словы.
    • Службовыя словы.
    • Іншамоўныя словы.
    • Падзяліць словы на склады.
    • С. ў слова (пра пераказ, пераклад дакладна).
    • Ад слова да слова. (ад пачатку да канца).
    • Не абмовіцца ні адным словам (змаўчаць).
    • У адно с. (разам, адначасова падумаць, сказаць).
    • С. за слова - 1) пра паступовае развіццё размовы; 2) спрачаючыся, пасварыцца.
  2. адз. Маўленне, здольнасць гаварыць.

    • Дар слова.
    • Працаваць над словам.
  3. звычайна мн. Гаворка, размова, што-н. сказанае.

    • Падбадзёрыць добрым словам.
    • Зразумела без слоў.
    • Не трэба лішніх слоў.
    • З чужых слоў (з таго, што сказана кім-н.).
    • Перадаць прачытанае сваімі словамі (не дакладна, але захоўваючы сэнс прачытанага).
    • Сказаць некалькі слоў на развітанне.
  4. адз. Вуснае публічнае выступленне, прамова дзе-н.

    • Заключнае с. на выбарным сходзе.
  5. адз. Права, дазвол гаварыць публічна.

    • Атрымаць с. для выступлення.
  6. адз., з азначэннем. Думка, вывад; дасягненне ў якой-н. галіне.

    • У гэтай справе трэба с. вучоных.
    • Новае с. ў навуцы.
  7. Тое, што і абяцанне.

    • Даў с. — стрымай!
    • Не вер яму на слова.
    • Узяць с. з сябра.
  8. мн. Тэкст да вакальнага твора.

    • Песня на словы Адама Русака.
  9. адз. Літаратурны твор у форме аратарскай прамовы, пропаведзі ці паслання (уст.).

    • «С. аб палку Ігаравым».
    • Адным словам — карацей кажучы.
    • Глытаць словы — гаварыць неразборліва.
    • Да слова сказаць — у сувязі са сказаным.
    • Слоў няма пабочн. сл. (разм.) — канешне, так.
    • У двух словах (разм.) — коратка.
    • Цвёрдае слова — якому можна верыць.
    • Закінуць слова за каго (разм.) — падтрымаць пры неабходнасці.
    • Браць слова назад (разм.) — адмаўляцца ад сказанага.
    • Апошняе слова — 1) навейшае дасягненне (кніжн.); 2) заключнае слова падсуднага.

|| памянш. слоўца, ✂.

|| прым. слоўны, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)