Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

яшма, ‑ы, ж.

Горная асадкавая парода розных колераў, якая складаецца з дробных зерняў кварцу і халцэдону (выкарыстоўваецца як дэкаратыўны камень і для прыгатавання мастацкіх вырабаў). Стары спусціўся ў падзямелле і вынес адтуль невялічкую скрынку. Са скрынкі выняў малюсенькую шкатулку з яшмы. «Маладосць».

[Араб.]

яшмавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да яшмы. Яшмавыя залежы. // Выраблены з яшмы, упрыгожаны яшмай. Яшмавая ваза. ▪ Прыйшоў [Алесь] пераходам, спусціўся сходамі ў яшмавы пакой. Караткевіч.

яшчар,

гл. яшчары.

яшчарка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Невялікі паўзун з доўгім хвастом і прадаўгаватым целам, пакрытым дробнай рагавой луской. Млеюць яшчаркі зялёныя ад смагі. Панчанка.

яшчаркавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да яшчаркі. уласцівы ёй.

яшчарны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да яшчара, уласцівы яму.

яшчары, ‑аў; адз. яшчар, ‑а, м.

1. Атрад млекакормячых, якія маюць прадаўгаватае, пакрытае рагавой луской цела, невялікую галаву, доўгі хвост і кароткія лапы з моцнымі кіпцюрамі.

2. Устарэлая назва некаторых вымерлых паўзуноў і земнаводных.

яшчарыца, ‑ы, ж.

Тое, што і яшчарка.

яшчарычны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і яшчаркавы.

яшчур, ‑у, м.

Вострая заразная хвароба буйной рагатай жывёлы і іншых парнакапытных. [Гаспадыня:] — У нас, Шурачка, няшчасце: каровы пачынаюць яшчурам хварэць. Шамякін.