Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

цю-цю, выкл. у знач. вык.

Ужываецца для абазначэння прапажы, знікнення. Грошыкі твае цю-цю.

цюбецейка, ‑і, ДМ ‑цейцы; Р мн. ‑цеек; ж.

Круглая ці вастраверхая шапачка з вышыванымі або тканымі ўзорамі. Ахметка ссунуў на патыліцу цюбецейку і зірнуў на Люсю і Валю хітрушчымі вачыма. Даніленка.

[Цюрк.]

цюбік, ‑а, м.

Мяккая трубачка з металу, пластмасы для мазі. клею, пасты і пад., змесціва якой дастаецца выцісканнем. Цюбік клею. Цюбік крэму. Цюбік мазі. // Пра што‑н., упакаванае ў выглядзе трубачкі. [Гукан] пабялеў, доўга трымаўся за сэрца. Потым рухамі хворага адчыніў шуфляду стала, дастаў цюбік з валідолам, укінуў таблетку ў рот. Шамякін.

[Ад фр. tube — трубачка.]

цюбінг, ‑а, м.

Металічная ці жалезабетонная пліта ў выглядзе сегмента, якая з’яўляецца часткай воданепранікальнага цыліндрычнага мацавання шахт і тунеляў. З асобых чыгунных секцый-цюбінгаў мантажнікі пад зямлёй збіралі вялізныя металічныя кольцы. Чаркасаў. Ранішняя змена спускала ў ствол тахты цюбінгі. «ЛіМ».

[Англ. tubing.]

цюбінгавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да цюбінга. Цюбінгавае мацаванне.

цюбінгшчык, ‑а, м.

Рабочы, які займаецца ўкладкай цюбінгаў.

цюга, выкл.

Крык сабакам пры цкаванні звера ў значэнні: бяры!, лаві!, хапай!

цюгаканне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. цюгакаць, а таксама гукі гэтага дзеяння.

цюгакаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Нацкоўваючы сабак на звера, крычаць «цюга». Выбеглі людзі з хатак, У неба рукамі загрукалі: — Ды ён, ірад, д’яблу служыць, Ды ён — сын нячыстых сіл. Як на яго цюгакалі, Бы на ваўка. Сіпакоў.

цюк 1, ‑а, м.

Вялікі звязаны пакунак тавару; вялікая звязка чаго‑н. Адзін [вярблюд] стаіць наўючаны рознымі цюкамі. Жычка. Макоўчык сеў на цюк спрасаванага сена, накрытага папонай. Мележ.

[Гал. tujk.]

цюк 2, выкл.

1. Ужываецца гукапераймальна для абазначэння стуку. Цюк... Цюк... — стукаў далёка ў лесе галодны з ночы дзяцел. Пташнікаў.

2. у знач. вык. Ужываецца паводле знач. дзеясл. цюкаць — цюкнуць і цюкацца — цюкнуцца. Цюк у шыбу і разбіў.