застукацець, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; зак.

Разм. Пачаць стукацець. // Прастукацець. Старшыня застукацеў лінейкаю па стале. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разладдзе, ‑я, н.

Разм. Тое, што і разлад. [Ігнась] міжвольна азірнуўся на [віноўнікаў] свайго душэўнага разладдзя. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

угандляваць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак., што і чаго.

Разм. Натаргаваць. Вось з [лесу] можна ўгандляваць. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дабром, прысл.

Разм. Па-добраму, без прымусу. — Пан дабром нічога не аддасць, — сілай трэба ўзяць. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слабенькі, ‑ая, ‑ае.

Памянш.-ласк. да слабы. З маленькага слабенькага некалі шчанючка вырас дужы сабака. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упацелы, ‑ая, ‑ае.

Спацелы. К сталу падышоў упацелы, запэцканы, без шапкі на галаве, малады хлопец. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шамцець, ‑мчу, ‑мціш, ‑мціць; незак.

Разм. Тое, што і шамацець. Шамцяць жыты неяк ціха-звонка. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Му́рава ’месца, дзе многа мурашыных купін’ (жытк., Яшк.), мураве́й ’скопішча мурашак’ (Дразд.), мураве́ль ’мурашка’ (мазыр., Шатал.), муравей ’тс’ (Яруш.), муравельнік ’мурашнік’ (ТС), мураве́нік, мураве́ннік, мараві́ннік, муравейнік ’тс’ (Касп., Бяльк., Яшк., Сл. ПЗБ), му́раў ’тс’ (ТС), мурауё, мураўнік ’тс’ (ТС, Бес., Ян.; гродз., бар., Сл. ПЗБ). Укр. мураве́ль, рус. муравей, ст.-рус. моровии, рус.-ц.-слав. мравии, польск. mrówka, палаб. mórvĕ, н.-луж. mroja, в.-луж. mrowja, чэш. mravenec, славац. mravec, mravík, славен. mrávlja, mrȃv, mrȃvec, mravljinec, зб. mrȃvje, серб.-харв. мра̑в, макед. мрава, мравља, мравка, балг. мра́вка, мрава — усе са значэннем ’мурашка’. Прасл. morvьjь, morvьja з і.-е. *moru̯o: авест. maorīš, maoiri‑, перс. mor, ст.-інд. vamraṣ, с.-ірл. moirb, ст.-ісл. maurr, ст.-швед. myr, múra, лац. formīca, ст.-грэч. μύρμηξ, βύρμᾶξ, ὅρμικας ’мурашка’, літ. merva, marvá ’авадзень’ (Міклашыч, 202; Бернекер, 2, 79; Траўтман, 170; Покарны, 749; Махэк₂, 378; Бязлай, 2, 199). Рус. морове́й пад уплывам мурава́ ператварылася ў муравей (Фасмер, 3, 11).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

bee [bi:]n. пчала́

♦

as busy as a bee працаві́ты як пчо́лка/як мура́шка; руплі́вы;

the bee’s knees infml у́нікум; шы́шка (пра чалавека);

have a bee in one’s bonnet infml ≅ не ўсе до́ма; му́ха ўкусі́ла

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

дагукацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Гукаючы каго‑н., прымусіць адазвацца, адгукнуцца. — Брыгадзір! Ніяк не дагукацца. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)