Жні́ўнік ’ліпеньскі баравік’ (мазыр., Жыв. сл., 210). Назва дадзена паводле часу з’яўлення (падчас жніва), магчыма, шляхам кампрэсіі (жніўны — баравік) з суфіксам ‑ік або непасрэдна з суфіксам ‑нік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жуйка ’жвачка’ (Нас.). Рус. арханг., зах., ленінгр., укр. жуйка ’тс’, польск. żujka ’тс’. Ад асновы цяп. ч. жуй‑ (гл. жаваць) з дапамогай суфікса ‑ьк‑ назва аб’екта дзеяння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ма́гній ’метал, хімічны элемент Mg’ (ТС), успрынята з рус. мовы, дзе магний паходзіць з н.-лац. magnēsium < ст.-грэч. Μαγνησία ’назва горада ў Малой Азіі’ (Лёхін, 415).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Анцію́д(а) ’непаседа, благі чалавек’ (Касп.). Узнікла ў выніку кантамінацыі з Анціхрыст і Іуда, параўн. Юда. Магчыма, як табуістычная назва чорта. Рус. дыял. анчиюд (Пск. сл.) ’анціхрыст’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Беркун ’назва расліны баркун белы, Meliotus albus L.’ Гл. барку́н. Варыянт беркун адлюстроўвае адну з цюрк. форм. Бліжэй усіх стаіць да гэтай формы цюрк. бӳркӳн ’быць запырсканым’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бружэліна ’бружмель, сухадрэўка, Lonicera Xylosteum’ (КЭС). Адна з шматлікіх назваў бружмелі (гл.). Паколькі, магчыма, назва брызгліны пераносілася на бружмель, то бружэліна, відаць, кантамінацыя слоў бружме́ль і брызглі́на.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Веснаход (паэт.) ’хада вясны, надыход светлых, радасных падзей, з’яў’ (КТС); ’назва арганізацыі маладых пісьменнікаў і мастакоў Заходняй Беларусі’ (з 1927 г.). Да вясна́ (гл.) і ход (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Туро́ля — мянушка каровы (мёрск., Нар. сл.). Відаць, ласкальная назва жывёлы з суф. ‑ол‑я (параўн. віц. чарно́ля ‘чорнавалосая’), утвораная ад тур 1 (гл.). Параўн. турыца 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
І́цык ’беларускі танец’ (Мядзв.); параўн. рус. смал. и́цыки ’назва адной з нядаўніх гульняў сярод сялян’. Утворана, відаць, ад яўр. уласнага імя Іцык, але семантычная матывацыя застаецца няяснай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аме́га
(гр. о mega)
назва апошняй літары ў грэчаскім алфавіце;
ад альфы да амегі — ад пачатку да канца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)