ку́бак, -бка, мн. -бкі, -бкаў, м.
1. Невялікая, звычайна з ручкай, гліняная, фарфоравая ці іншая пасудзіна для піцця.
К. кавы.
2. Спартыўны прыз у выглядзе вазы (звычайна з каштоўнага матэрыялу), што ўручаецца пераможцу ў спартыўных спаборніцтвах.
Пераходны к.
|| прым. ку́бкавы, -ая, -ае (да 2 знач.).
К. матч.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
інсцэні́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што.
1. Прыстасаваць (прыстасоўваць) для пастаноўкі на сцэне тэатра або ў кіно.
І. раман.
2. перан. Прытворна зрабіць (рабіць) што-н.
І. непрытомнасць.
|| наз. інсцэніро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, мн. -і, -ро́вак, ж.
|| прым. інсцэніро́вачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ву́шка, -а, мн. -і, -шак, н.
1. гл. вуха.
2. Тое, што і вуха (у 4 знач.).
В. звона.
В. бота.
3. Дзірачка ў іголцы для ўцягвання ніткі.
Іголкавае в.
4. пераважна мн. Макаронны выраб у выглядзе фігурных кавалачкаў цеста.
Булён з вушкамі.
|| прым. ву́шкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
буржуазі́я, -і, ж.
Грамадскі клас, які валодае сродкамі вытворчасці, ідэямі і навыкамі для арганізацыі рыначнай гаспадаркі і жыве за кошт наёмнай працы.
○
Дробная буржуазія — дробныя ўласнікі, якія валодаюць сродкамі вытворчасці і карыстаюцца наёмнай працай у нязначнай ступені або зусім не карыстаюцца ёю.
|| прым. буржуа́зны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
база́р, -у, мн. -ы, -аў, м.
Месца для гандлю, а таксама гандаль прадуктамі і іншымі таварамі шырокага ўжытку на такім месцы.
Кніжны б.
Апусцеў б.
Адкрыць б. (перан.: распачаць крык, шум; разм.).
◊
Птушыны базар — месца на марскім узбярэжжы, дзе гняздзяцца птушкі.
|| прым. база́рны, -ая, -ае.
Б. дзень.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бала́нс², -а і -у, м. (спец.).
1. -у, зб. Ачышчаныя ад кары бярвёны аднолькавай даўжыні, якія ідуць на выраб цэлюлозы.
Адвезці б. на ваганетцы ў цэх.
2. -а. На чыгунцы — перакідная прылада для перацягвання рэек.
Перакінуць б.
|| прым. бала́нсавы, -ая, -ае (у 1 знач.).
Балансавая драўніна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
алма́з, -а і -у, м.
1. -у. Празрысты каштоўны камень, які сваім бляскам і цвёрдасцю перавышае ўсе іншыя мінералы; крыштальная кубічная мадыфікацыя самароднага чыстага вугляроду.
2. -а. Інструмент для рэзання шкла ў выглядзе вострага тонкага кавалка гэтага каменя, устаўленага ў ручку; шкларэз.
|| прым. алма́зны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абру́ч, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Вузкі драўляны ці металічны вобад, які набіваецца на бочку, кадушку і пад. для змацавання клёпак.
2. Сагнутая ў кольца пласціна (або стрыжань, прут і пад.).
Гімнастычны а.
3. Упрыгожанне, якое надзяецца на галаву.
Залаты а.
|| прым. абру́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
улучы́ць, -учу́, -у́чыш, -у́чыць; -у́чаны; зак.
1. у што. Знайсці падыходзячы час для чаго-н.
У. момант.
У. хвіліну.
2. Трапіць у цэль.
У. каменьчыкам у шыбу.
3. каго ў што. Далучыць да каго-, чаго-н. (пра жывёл).
У. авечку ў чараду.
|| незак. улуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фарту́х, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Прадмет адзення пэўнага крою, які надзяваюць спераду на вопратку, каб засцерагчы яе ад забруджвання.
2. Чахол, рознага роду покрыва для машын, тэхнічных прыстасаванняў і пад. (спец.).
|| памянш. фартушо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м. (да 1 знач.).
|| прым. фартухо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)