зара́д, -а і -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Выбуховае рэчыва, якое змяшчаецца ў пэўнай колькасці ў снарадзе, патроне.

2. -у. Колькасць электрычнасці ў якім-н. целе.

Дадатны з.

З. энергіі (перан.).

|| прым. зара́дны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Зарадная скрынка (павозка для снарадаў).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зарадзі́цца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ро́дзіцца; зак.

Узяць пачатак, узнікнуць.

Зарадзілася задумка напісаць раман.

|| незак. зараджа́цца, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зарадзі́цца², -дзі́цца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць зараджаным.

2. перан. Набыць некаторы запас энергіі, падбадзёрыць сябе чым-н.

З. бадзёрасцю.

|| незак. зараджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. зара́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зарадзі́ць¹, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны; зак., што (разм.).

Выклікаць, парадзіць (якія-н. пачуцці, думкі).

З. надзею ў кім-н.

|| незак. зараджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зарадзі́ць², -аджу́, -а́дзіш, -а́дзіць; -а́джаны; зак., што.

1. Уставіць зарад (у 1 знач.), патрон у што-н.

З. стрэльбу.

З. гармату.

2. Увесці электрычны зарад (у 2 знач.).

З. электрычную батарэю.

3. Падрыхтаваць да дзеяння, уставіўшы што-н., заправіўшы чым-н.

З. вогнетушыцель.

|| незак. зараджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. зараджа́нне, -я, н. і зара́дка, -і, ДМ -дцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зарадзі́ць³, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ро́дзіць; зак. (разм.).

Урадзіць, даць багаты ураджай.

Бульба ў гэтым годзе зарадзіла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зарадзі́ць⁴, -аджу́, -а́дзіш, -а́дзіць; зак., што, з інф. і без дап. (разм.).

Паўтараючыся, рабіць адно і тое ж дзеянне.

Зарадзіў адно і тое ж (гаворыць, паўтараючы адно і тое ж). Дождж зарадзіў надоўга (пачаў ісці не перастаючы).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зара́дка, -і, ДМ -дцы, ж.

1. гл. зарадзіцца², зарадзіць².

2. Комплекс гімнастычных практыкаванняў, якія выконваюцца з мэтай аздараўлення.

Ранішняя з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зара́дны гл. зарад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зара́жаны, -ая, -ае.

Насычаны хваробатворнымі мікробамі, шкоднымі рэчывамі і пад.

Заражанае насенне.

З. ўчастак мясцовасці.

|| наз. зара́жанасць, -і, ж.

Радыеактыўная з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)