шмат¹, прысл.

1. Вялікая колькасць, дастатковая колькасць каго-, чаго-н., многа.

Ш. працуе.

Ш. часу прайшло.

Працы ў мяне цяпер ш. (у знач. вык.). Ці ш. людзей сабралася?

2. У спалучэнні з прым. і прысл. вышэйш. ст. азначае: значна, намнога.

Ён ш. маладзейшы за мяне.

3. У спалучэнні з адноснымі займеннікамі абазначае: многія, многае.

Ш. каму расказала пра гэта.

Ш. якія падзеі адбыліся за гэты час.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

шчаслі́вы, -ая, -ае.

1. Поўны шчасця, якому спрыяе шчасце, удача, поспех, які выражае шчасце.

Шчаслівае дзяцінства.

Шчаслівая ўсмешка.

Ш. ігрок (якому шанцуе ў гульні).

2. Які прыносіць шчасце, удачу.

Ш. білет.

У яго шчаслівая рука (гаворыцца пра чалавека, чые дзеянні, пачынанні прыносяць удачу).

3. Добры, удалы.

Шчаслівай дарогі! (развітальнае пажаданне таму, хто ад’язджае). Шчаслівая ідэя.

Шчасліва (прысл.) пазбавіцца ад чаго-н. (удачна вызваліцца ад чаго-н. непрыемнага).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

шы́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Круглаватае ці авальнае суквецце і плод хваёвых і некаторых іншых раслін, пакрыты луской.

Яловая ш.

Хваёвая ш.

Альховая ш.

Кедравая ш.

2. Круглаватая выпукласць, бугор.

На лбе ўскочыла ш.

3. Пра важную, значную, уплывовую асобу (разм., іран.).

Ён там важная ш.

|| прым. шы́шачны, -ая, -ае (да 1 знач.) і (у некаторых спецыяльных назвах) шы́шкавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

шэпт, -у, М -пце, м.

1. Ледзь чутная гутарка, пры якой гукі вымаўляюцца без удзелу галасавых звязак.

Гаварыць шэптам.

2. перан. Ціхі, невыразны шум, шапаценне, цурчанне і пад.

Ш. хваль.

3. Погаласка, чутка, якія перадаюцца па сакрэце.

Пра гэта ўжо пусцілі ш.

Шэпты хату губяць (прыказка; разбураюць уклад, уносяць разлад).

4. мн. -ы, -аў. Набор слоў, якія паводле забабонных уяўленняў маюць чарадзейную сілу; заклінанне (разм.).

Лячыць шэптамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

энцыклапе́дыя, -і, мн. -і, -дый, ж.

1. Навуковае або навукова-папулярнае даведачнае выданне па ўсіх або асобных галінах ведаў, звычайна ў выглядзе слоўніка.

Музычная э.

Дзіцячая э.

2. Прыведзены ў сістэму агляд розных раздзелаў, галін якой-н. навукі, уводзіны ў курс якой-н. навукі (кніжн.).

Э. матэматычных ведаў.

◊

Хадзячая энцыклапедыя (жарт.) — пра адукаванага чалавека, які валодае самымі рознымі ведамі.

|| прым. энцыклапеды́чны, -ая, -ае.

Э. слоўнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ascend

[əˈsend]

1.

v.i.

1) падніма́цца, узьніма́цца, уздыма́цца; узыхо́дзіць (пра со́нца)

The airplane ascended higher and higher — Самалёт узьніма́ўся вышэ́й і вышэ́й

The sun ascended slowly — Со́нца паво́лі ўзыхо́дзіла

2) Mus. павыша́цца (пра тон)

2.

v.t.

1) узла́зіць, узьніма́цца, уздыма́цца (на гару́)

to ascend Mount Everest — узьня́цца на гару́ Э́вэрэст

2) узыхо́дзіць (на паса́д)

3) ісьці́ ўверх (па рацэ́)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

brew

[bru:]

1.

v.t.

1) вары́ць (пі́ва)

2) зава́рваць (гарба́ту, ка́ву); рабі́ць нава́р, насто́йку, насто́йваць

3) заду́мваць, наду́мваць

to brew mischief — заду́маць шко́ду

2.

v.i.

вары́цца (пра пі́ва), зава́рвацца (пра гарба́ту); зьбіра́цца

A storm is brewing — Зьбіра́ецца на навальні́цу

3.

n.

1) зава́раны напо́й (напі́так), узва́р -у m., насто́йка f., пі́ва, ва́рыва n.

2) варэ́ньне, зава́рваньне n.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

litter

[ˈlɪtər]

1.

n.

1) хлам’ё, сьмяцьцё n., раскі́даныя рэ́чы

2) непара́дак -ку m., неаха́йнасьць f.

3) прыпло́д -у m. (шчаня́т, кацяня́т)

4) по́дсьціл для жывёлы

5) насі́лкі pl. only

2.

v.t.

1) раскіда́ць рэ́чы, папе́ры без пара́дку

2) рабіць непара́дак

3) дава́ць прыпло́д (пра жывёлу)

4) падсьціла́ць, насьціла́ць сало́май

3.

v.i.

парасі́цца; шчані́цца (пра саба́ку, ваўчы́цу)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

plain

[pleɪn]

1.

adj.

1) я́сны, лёгка зразуме́лы

2) я́ўны, і́сны, відаво́чны, безумо́ўны

plain foolishness — про́ста дурно́та

3) про́сты (пра адка́з, суке́нку, чалаве́ка)

plain people — про́стыя лю́дзі

4) непрыго́жы, непрыва́бны

a plain girl — про́стая, немудраге́лістая дзяўчы́на

5) сумле́нны, шчы́ры (пра гу́тарку, адка́з)

6) ро́ўны, гла́дкі

2.

adv.

про́ста, я́сна

3.

n.

раўні́на, ро́ўнядзь f., стэп -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

request

[rɪˈkwest]

1.

v.

прасі́ць каго́-чаго́

He requested a loan — Ён прасі́ў пазы́кі

He requested her to go with him — Ён прасі́ў яе́ пайсьці́ зь ім

2.

n.

1) про́сьба f.

2) по́пыт -у m.

to be in great request —

а) мець вялі́кі по́пыт (пра тава́р)

б) быць папуля́рным (і пра асо́бу)

3) by request — у адка́з на про́сьбу

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)