(8.1.1924, мяст. Навабеліца, цяпер у межах Гомеля — 25.11.1983),
бел. пісьменнік. Скончыў Вышэйшыя літ. курсы ў Маскве (1958). Працаваў у прэсе, на Бел. радыё. У 1959—64 уласны карэспандэнт «Литературной газеты». Друкаваўся з 1943. Аўтар рамана пра жыццё рабочых-тэкстыльшчыкаў «Над Нёманам» (1955, новая рэд. 1957), дакумент. аповесці пра будаўнікоў Бярозаўскай ДРЭС «Белазерскі дзённік» (1963), нарысаў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АКТЫНАЛІ́Т
(ад актына... + ..літ),
мінерал класа сілікатаў, манаклінны амфібол, Ca2(Mg,Fe2+)5[Si4O11]2(OH,F)2. Крышталі ігольчастыя, ніткападобныя. Агрэгаты прамяністыя, валакністыя або масіўныя (нефрыт). Колер зялёны, розных адценняў. Бляск шкляны. Паўпразрысты, рэдка празрысты. Цв. 5,5—6. Шчыльн. 3,2—3,3 г/см³. Пародаўтваральны мінерал метамарфічных сланцаў і кантактных скарнаў. Выкарыстоўваецца ў вытв-сці аўтапакрышак як напаўняльнік.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
«АКЦЯ́БР»,
газета, орган ЦККП(б)Б. Выдавалася з 7.11.1925 да 22.6.1941 штодзённа ў Мінску на яўр. мове. Асвятляла міжнар. становішча, гасп. і культ. жыццё рэспублікі, змены ў побыце яўр. насельніцтва. Раз на тыдзень змяшчала літ. старонку, на якой друкаваліся пісьменнікі І.Харык, З.Аксельрод, М.Кульбак і інш., пераклады твораў Я.Купалы, Я.Коласа, З.Бядулі, Ц.Гартнага, М.Чарота, М.Лынькова і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Адпіра́ць ’занесці або завесіць што-небудзь’ (Шат.), гл. перці. Магчыма, балтыйскі семантычны ўплыў. Параўн. літ.atspìrti ’падпіраць, падстаўляць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адтату́ркнуць ’вытаркаць, выпучвацца’ (КЭС). Магчыма, балтыйскага паходжання (< *at‑turkti). Параўн. літ.tùrktekti ’таркаць’ або ад аддадуркнуць (гл. аддадурыць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вя́пла ’разява, расцяпа’. Запазычанне з літ.vė́pla ’тс’. Урбуціс, Baltistica, 5 (1), 1969, 53; Непакупны, Праблемы філал., 92.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віпціннік ’вінаграднік, гароднінны сад’ (Нас., гіст.). Няясна. Магчыма, звязана з. літ.vìpti ’крывіцца, адтапырвацца’, ст.-прус.wipis ’галіна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ґе́ліць ’балець, нудзіць, ванітаваць, жадаць, карпець’ (Сл. паўн.-зах.). Паводле Сл. паўн.-зах., запазычанне з літ.gélti ’ныць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ка́мпа ’зацвярдзелае дрэва, якое доўга ляжала ў вадзе’ (смарг.), з літ.kampa ’тс’ (Сл. паўн.-зах., 2, 391).
