Verbum

за́пар, прысл. (разм.).

Непасрэдна адзін за адным, без пропуску.

Пяць дзён з. ішоў дождж.

запаро́жац, -жца, мн. -жцы, -жцаў, м.

Казак з Запарожскай Сечы — украінскага казацкага войска 16—18 стст.

запарушы́ць, -ушу́, -у́шыш, -у́шыць; -у́шаны; зак., што.

1. Забрудзіць, пашкодзіць чым-н., што трапіла ў сярэдзіну.

З. вушы.

2. Прысыпаць, зацерушыць.

Снег запарушыў зямлю.

◊

Вока не запарушыць каму (разм.) — пра ціхага, бяскрыўднага чалавека.

|| незак. запару́шваць, -аю, -аеш, -ае.

запаршы́вець гл. паршывець.

запа́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак. (разм.).

1. Парачыся ў лазні, давесці сябе да знямогі.

З. да паўсмерці.

2. Моцна стаміцца ад доўгай язды, хады, працы.

|| незак. запа́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

запа́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.

1. каго (што). Гарачынёй або парачы ў лазні давесці да знямогі (разм.).

2. каго (што). Стаміць шпаркай або працяглай яздой, хадой, цяжкай працай (разм.).

З. каня.

3. што. Апрацаваць парай або абліць варам, пакласці ў кіпень для чаго-н. (спец.).

З. дзежку.

4. што. Заліць варам, каб размякчыць, распарыць (пра сухі корм).

З. мякіну.

|| незак. запа́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. запа́рванне, -я, н. (да 3 знач.) і запа́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (да 3 знач.).

|| прым. запа́рачны, -ая, -ае (да 3 знач.) і запа́рны, -ая, -ае (да 3 знач.).

запа́с, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Тое, што назапашана, сабрана для чаго-н.; тое, што маецца для скарыстання.

Харчовыя запасы.

Запасы паліва.

Непарушны з.

З. ведаў (перан.). У з. або на з. (на выпадак, калі спатрэбіцца). У нас яшчэ ёсць многа часу ў запасе (маецца ў нашым распараджэнні).

2. Загнуты за шво лішак тканіны, які пакідаюць на выпадак, калі спатрэбіцца павялічыць у шырыню або даўжыню якую-н. частку адзення.

Сукенка з запасам.

3. Катэгорыя грамадзян, якія прайшлі вайсковую службу і прызываюцца зноў у войска ў выпадку неабходнасці.

Перавесці ў з.

Прызваць з.

|| прым. запасны́, -а́я, -о́е (да 1 і 3 знач.).

З. выхад.

З. ігрок.

З. полк.

Прызыў запасных (наз.).

запа́сіць, -а́шу, -а́сіш, -а́сіць; незак., што.

Прыгатаўляць на будучае, рабіць запас.

З. сена на зіму.

запаску́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., што (разм.).

Забрудзіць адкідамі, нечыстотамі.

|| незак. запаску́джваць, -аю, -аеш, -ае.

запа́слівы, -ая, -ае.

Які прадбачліва робіць запас чаго-н.

З. гаспадар.

|| наз. запа́слівасць, -і, ж.