серэна́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -на́д, ж.

1. У сярэдневяковай Заходняй Еўропе (першапачаткова ў Іспаніі і Італіі): прывітальная песня, якая выконвалася звычайна пад акампанемент лютні, мандаліны або гітары ў гонар каханай, пад яе акном.

2. Лірычны музычны твор тыпу сюіты для інструментальнага ансамбля.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

склі́каць, склі́чу, склі́чаш, склі́ча; склі́ч; склі́каны; зак.

1. каго (што). Паклікаўшы, запрасіўшы, сабраць у адным месцы (многіх).

С. сяброў у госці.

2. каго-што. Сабраць удзельнікаў (сходу, нарады, калегіяльнага органа і пад.) для работы.

С. сесію.

|| незак. скліка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. скліка́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

і², часц.

1. Ужыв. для ўзмацнення сэнсу таго слова, перад якім стаіць.

Не магла і падумаць пра гэта.

2. Вылучае наступнае слова; па знач. адпавядае часціцы «нават».

І сцены вушы маюць.

3. Адпавядае па знач. часціцы «таксама».

Будзе і на нашай вуліцы свята (прымаўка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абалва́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., каго-што (разм.).

1. Груба, зболыпага абчасаць што-н., падрыхтаваць для далейшай апрацоўкі.

А. камень.

А. бервяно.

2. Паспешліва, абы-як падстрыгчы (жарт.).

А. хлопца.

3. Абдурыць, ашукаць.

А. слухачоў.

|| незак. абалва́ньваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абалва́ньванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абра́ннік, -а, мн. -і, -аў, м. (высок.).

1. Той, хто абраны кім-н. для выканання якіх-н. абавязкаў.

Дэпутаты — абраннікі народа.

2. перан. Незвычайна здольны, асаблівы чалавек.

А. лёсу.

3. Любімы чалавек, каханак.

А. сэрца.

|| ж. абра́нніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. абра́нніцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абхо́д, -у, М -дзе, м.

1. гл. абысці.

2. Месца, шлях, па якім можна абысці.

Зручны а.

3. Участак лесу (адзін або некалькі кварталаў), які даглядаецца адным лесніком.

Парадак у абходзе.

4. Манеўр для ўдару ў фланг ці ў тыл праціўніка.

Рушыць палкі ў а.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адкрыццё, -я́, мн. -кры́цці, -яў, н.

1. гл. адкрыць.

2. Тое, што выяўлена, стала вядомым у выніку даследаванняў і пад., новая ісціна.

Навуковае а.

А. атамнай энергіі.

3. Тое, што неспадзявана для каго-н. устаноўлена, выяўлена, пазнана.

І раптам нечаканае а.: ён піша вершы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прада́жны, -ая, -ае.

1. гл. продаж.

2. Прызначаны для продажу.

Прадажная рэч.

3. Пра цану, вартасць: які бярэцца пры продажы.

Прадажная цана тавару.

4. Які за грошы, за подкуп здольны да ганебных учынкаў.

П. чалавек.

Прадажнае пяро (перан.)

|| наз. прада́жнасць, -і, ж. (да 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыста́віць, -а́ўлю, -а́віш, -а́віць; -а́ўлены; зак.

1. каго-што. Паставіць ушчыльную да чаго-н., прыкласці.

П. зэдлік да ложка.

2. каго (што). Прызначыць для догляду, нагляду пры кім-, чым-н.

П. варту да чаго-н.

|| незак. прыстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. прыстаўле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пу́та, -а, М пу́це, мн. -ы, пут, н.

1. Вяроўка, якой перавязваюць пярэднія ногі каню ў час пасьбы.

2. мн. Вяроўкі, рамяні і пад., якімі звязваюць рукі і ногі для пазбаўлення свабоды рухаў (уст.).

3. мн., перан. Тое, што пазбаўляе волі, прыгнятае.

Путы рабства.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)