першаўзо́р, ‑у, м.

Першапачатковы ўзор, аснова для творчасці. Арыгінальных вершаў на рускай мове, якія не мелі б аўтарскіх беларускіх першаўзораў, у Багдановіча адносна мала: крыху больш дзесяці. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разлаго́дзіць, ‑годжу, ‑годзіш, ‑годзіць; зак., каго.

Разм. Зрабіць лагодным, больш лагодным. — Ну чаго, чаго ты так маркоцішся? — змяніла тон Адэля і абняла яго.. — і гэтым разлагодзіла бацьку. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наблі́зіцца, ‑бліжуся, ‑блізішся, ‑блізіцца; зак.

1. да каго-чаго і без дап. Рухаючыся, перамясціцца на больш блізкую адлегласць у адносінах да каго‑, чаго‑н. Наблізіцца да стала. Наблізіцца да будынка. □ Камендант наблізіўся да Арцёма, расшпіліў кабуру. Бажко. Хутка атрад наблізіўся да.. штаба брыгады. Сіняўскі. Усе прытаіліся і, калі паляўнічыя наблізіліся, хлапчукі пачулі голае Лёні. Ваданосаў. // без дап. Стаць больш блізкім у прасторавых адносінах. Станцыя наблізілася зусім нечакана. Гамолка.

2. Стаць больш блізкім па часу. Пакуль [Дубіцкія] павялі парадак у хаце, наблізіўся вечар. Чарнышэвіч. Праз два дні наблізіліся баі. Грахоўскі. Наблізілася старасць — захацелася адпачынку. Пестрак.

3. Стаць больш чутным. Лёгкія крокі неўзабаве наблізіліся да дзвярэй, у якія выйшла дзяўчына. Мурашка. Трэск галля наблізіўся, і Тоня крыкнула: — Стой! Хто ідзе?.. Шчарбатаў.

4. Стаць блізкім або бліжэй да каго‑, чаго‑н. Наблізіцца да народных мас.

5. Стаць падобным на каго‑, што‑н. Наблізіцца да ідэалу. Наблізіцца да сусветных стандартаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наблі́зіць, ‑бліжу, ‑блізіш, ‑блізіць; зак.

1. каго-што. Прысунуць блізка да каго‑, чаго‑н. [Палагея] наблізіла твар да самай шыбы. Шамякін. // Зрабіць больш блізкім у прасторавых адносінах, змясціць блізка або бліжэй да чаго‑н. Наблізіць вытворчасць да крыніц сыравіны. □ [Грушэўскі:] — Горад трэба наблізіць больш да прыроды. Мурашка.

2. перан., што. Зрабіць такім, які адпавядае інтарэсам, патрабаванням каго‑, чаго‑н. Уся работа з’езда [пісьменнікаў Беларусі] была прасякнута імкненнем наблізіць літаратуру да надзённых задач сучаснасці. Гіст. бел. сав. літ.

3. што. Зрабіць больш блізкім па часу, паскорыць надыход чаго‑н. Сваімі баявымі справамі партызаны і падпольшчыкі намнога наблізілі час вызвалення Беларусі. «Маладосць».

4. каго. Дапусціць да больш блізкіх адносін з кім‑, чым‑н. Здарэнне з Максімам не аддаліла ад яго Веру, а наадварот, наблізіла. Машара.

5. каго-што. Зрабіць падобным на каго‑, што‑н., блізкім да каго‑, чаго‑н. Наблізіць пераклад да арыгінала. □ Каб наблізіць сваю ролю да ролі прамоўцы на сходзе, Пракоп кашлянуў, устаў. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дысацыя́цыя

(лац. dissociatio = раз’яднанне, раздзяленне)

1) хім. распад малекул на некалькі больш простых элементаў (атамы, радыкалы, іоны);

2) псіх. парушэнне звязнасці псіхічных працэсаў (проціл. асацыяцыя 3).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Саві́ты ’двайны, ў два разы больш дарагі’ (Гарб.), саві́та ’ў два разы больш (палажыць)’ (Нас., Гарб.). Запазычанне з польск. sowity ’двайны’, ’шматлікі’ (Кюнэ, Poln., 98), якое ад sować (гл. сунуць). Аб польскім слове гл. Брукнер, 508; Борысь, 567; ст.-бел. совитый, осовитый ’шчодры, двайны’ (XVI ст.) з ст.-польск. sowity ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 195).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

besides

[bɪˈsaɪdz]

1.

adv.

1) апрача́ таго́; да таго́ такса́ма; больш таго́

2) у дада́так

3) іна́кш, іна́чай

2.

prep.

1) у дада́так да; апрача́

2) за вы́няткам

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

freshen

[ˈfreʃən]

1.

v.t.

асьвяжа́ць, аднаўля́ць; ажыўля́ць

2.

v.i.

1) мацне́ць (пра ве́цер)

2) асьвяжа́цца

3) тра́ціць соль або́ сало́насьць

4) ацяля́цца, пачына́ць дава́ць больш малака́ (пра каро́ву)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

itself

[ɪtˈself]

pron.

1) сам, сама́, само́

The land itself is worth more — Сама́ зямля́ ва́ртая больш

2) зваро́тная фо́рма ад it

The horse hurt itself — Конь скале́чыўся

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

require

[rɪˈkwaɪr]

v.i.

1) патрабава́ць

We shall require more help — Нам трэ́ба бу́дзе больш дапамо́гі

2) зага́дваць; вымага́ць

You are required to go there — Вам загада́на туды́ ісьці́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)