адпалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак., што.
1. Спаліць частку прадмета; перапаліўшы, аддзяліць.
А. кавалак шнура.
2. Апрацаваць тэрмічным спосабам метал, шкло для надання адпаведнай якасці (спец.).
3. перан. Зрабіць, сказаць што-н. нечаканае.
◊
Адпаліць штуку (разм., неадабр.) — учыніць што-н. недарэчнае, непрыстойнае.
|| незак. адпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
акія́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Усё воднае покрыва Зямлі або яго частка паміж мацерыкамі.
Паўночны Ледавіты а.
2. перан. Што-н. неабсяжнае, неабдымнае, нязмерная маса чаго-н.
○
Паветраны акіян — пра атмасферу, паветраную прастору.
|| прым. акія́нскі, -ая, -ае і (спец.) акіяні́чны, -ая, -ае.
Акіянскі флот.
Акіянічнае рыбалоўства.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абката́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.
1. Ездзячы, зрабіць роўным, гладкім, прыгодным для язды.
А. дарогу.
2. Пробнай яздой праверыць прыгоднасць чаго-н. (спец.).
А. машыну.
|| незак. абка́тваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абка́тванне, -я, н., абка́тка, -і, ДМ -тцы, ж. і абка́т, -у, М -ка́це, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абагаці́ць, -гачу́, -гаці́ш, -гаці́ць; -гаці́м, -гаціце́, -гаця́ць; -га́чаны; зак.
1. каго-што. Зрабіць багатым, багацейшым.
А. народ.
А. мову.
2. што. Палепшыць якасць, павысіць каштоўнасць чаго-н., уносячы ці выдаляючы пэўнае рэчыва і пад. (спец.).
А. руду.
А. глебу.
|| незак. абагача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. абагачэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
кла́сны, -ая, -ае.
1. гл. клас.
2. у знач. наз. кла́сны, -ага, м.; кла́сная, -ай, ж. Класны кіраўнік (разм.).
3. Які мае пэўны клас, разрад (пра судна і г.д.; спец.).
4. Які мае высокую ступень чаго-н.; які паказвае клас (у 7 знач.).
К. сталявар.
К. спартсмен.
Класная гульня.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
патрабава́льны, -ая, -ае.
1. Строгі, які патрабуе многага ад іншых.
П. загадчык.
2. З высокімі патрабаваннямі, вельмі разборлівы.
П. чытач.
3. Які выражае патрабаванне (у 2 знач.), настойлівы.
П. стук.
4. Які змяшчае патрабаванне (у 5 знач.; спец.).
Патрабавальная ведамасць.
|| наз. патрабава́льнасць, -і, ж. (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прабе́гчыся, -бягу́ся, -бяжы́шся, -бяжы́цца; -бяжы́мся, -бежыце́ся, -бягу́цца; -бе́гся, -бе́глася; -бяжы́ся; зак.
1. Прабегчы нямнога, каб размяцца.
Чалавек злез з саней і прабегся.
2. Тое, што і прабегчы (у 5 знач.; разм.).
П. па клавіятуры.
|| наз. прабе́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж. (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прафілява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; зак. і незак., што (спец.).
1. Надаць (надаваць) чаму-н. правільны профіль (у 2 знач.).
П. дарогу.
2. Надаць (надаваць) профіль (у 3 знач.), адпавядаць профілю (у 3 знач.).
|| наз. прафілява́нне, -я, н. і прафілёўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ры́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.
1. Сфера таварнага абарачэння, тавараабароту.
Знешні р.
Унутраны р.
Рынкі збыту (раёны рэалізацыі тавараў; спец.).
2. Месца рознічнага гандлю пад адкрытым небам або ў гандлёвых радах; базар.
Калгасны р.
Крыты р.
Гандляваць на рынку.
|| прым. ры́начны, -ая, -ае.
Рыначныя адносіны.
Рыначная цана.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
рэсу́рс, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. мн. Запасы, крыніцы чаго-н.
Харчовыя рэсурсы.
Прыродныя рэсурсы.
Працоўныя рэсурсы (частка насельніцтва краіны, здольная да працы).
2. Сродак, да якога звяртаюцца ў неабходным выпадку (кніжн.).
Выкарыстаць апошні р.
3. Тэхнічныя магчымасці чаго-н. (спец.).
Р. самалёта.
|| прым. рэсу́рсны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)