АПО́СТРАФ

(грэч. apostrophos),

надрадковы значок у выглядзе коскі. Указвае на пропуск галосных пры скарачэнні слоў (англ. don’t замест do not), аддзяляе артыклі і часціцы ў іншамоўных словах (франц. d’Arc) і інш. У бел. графіку ўведзены ў 1920-я г. Выконвае раздзяляльную функцыю перад галоснымі «е», «ё», «ю», «я», «і» пасля прыставак, якія канчаюцца на зычны, і ў сярэдзіне слоў пасля губных «б», «в», «м», «п», «ф», заднеязычных «г», «к», «х», шыпячых «дж», «ж», «ч», «ш», зубных «д», «т» і альвеалярнага «р». У фанет. транскрыпцыі абазначае змякчэнне зычных.

А.М.Булыка.

т. 1, с. 433

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕ́РНЕКЕР

(Berneker) Эрых (3.2.1874, г. Кёнігсберг, цяпер г. Калінінград, Расія, — 15.3.1937),

нямецкі мовазнавец-славіст. Далучаўся да младаграматызму. Акад. Польскай АН (1914). Праф. Пражскага (з 1902), Брэслаўскага (з 1909), Мюнхенскага (з 1911) ун-таў. Даследаванні па гісторыі і параўнальным слав. і балт. мовазнаўстве. Адзін з першых пачаў вывучаць стараж.-слав. сінтаксіс, у прыватнасці парадак слоў («Парадак слоў у славянскіх мовах», 1900). Асн. праца — «Славянскі этымалагічны слоўнік» (вып. 1—6, 1909—13, незавершаная, даведзена да слова «morъ»). У 1923—29 рэдагаваў час. «Archiv für slavische Philologie» («Архіў славянскай філалогіі»).

т. 3, с. 120

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГАНДЛЁВАЯ МА́РКА,

арыгінальна аформлены адметны знак, які гандл. прадпрыемствы маюць права змяшчаць на прадукцыі, прызначанай для рэалізацыі. Вырабляецца паводле заказу ў выглядзе графічнай выявы, арыгінальнай назвы, асаблівага спалучэння лічбаў, літар або слоў, арыгінальнай упакоўкі.

т. 5, с. 24

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

біё... (а таксама бія...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на адносіны іх да жыцця, жыццёвых працэсаў, напрыклад: біёніка, біёграф, біёлаг.

[Ад грэч. bíos — жыццё.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бязды́мны, ‑ая, ‑ае.

Які не ўтварае дыму. Цяпер працаваў.. [Галілей], паводле ўласных ягоных слоў, над «цыркулярнай» бяздымнай печкай. Зарэцкі.

•••

Бяздымны порах гл. порах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

валапю́к, ‑а, м.

Створаная штучным шляхам мова, якую імкнуліся ў 19 ст. выкарыстаць у якасці міжнароднай. // перан. Разм. Набор незразумелых слоў; тарабаршчына.

[Ад англ. world — свет і speech — мова.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

верхня... (гл. верхне...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «верхне...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: верхнялужыцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адзі́на 2...,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае слову «адзіны» (у 1, 3 знач.), напрыклад: адзінабожжа, адзінаборства, адзінаверац, адзінакроўны, адзінаначалле, адзінаўладдзе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вяліка... (а таксама веліка...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «вялікі» (у 1, 3 знач.), напрыклад: вялікагаловы, вялікадзяржаўны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

...гадовы, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: роўны столькім гадам, колькі паказана ў першай частцы, напрыклад: аднагадовы, пяцігадовы, шматгадовы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)