...хвосты, ‑ая, ‑ае.
Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: з такім хвастом, які называецца ў першай частцы, напрыклад: лірахвосты, шылахвосты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цёмна... (а таксама цемна...).
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «цёмны» (у 2 знач.), напрыклад: цёмнавалосы, цёмналісцёвы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шкло... (а таксама шкла...).
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: шкло, шкляны, напрыклад: шкловытворчасць, шклозавод, шклоліцейны, шкловыдзімальшчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АНАЛІТЫ́ЧНЫЯ МО́ВЫ,
мовы, у якіх граматычныя значэнні выражаюцца не формамі слоў (як у сінтэтычных мовах), а гал. чынам службовымі словамі, парадкам слоў, інтанацыяй і інш. Да аналітычных моў належаць англ., франц., новаперс., балг. і інш. мовы. Аналітычныя спосабы часткова выкарыстоўваюцца і сінтэтычнымі мовамі, у т. л. і бел., напр. пры ўтварэнні складаных формаў ступеняў параўнання прыметнікаў і прыслоўяў («самы цікавы», «больш прыгодны», «надзвычай вясёлы», «найбольш поўна»), будучага і прошлага часу дзеясловаў («буду пісаць», «пайшоў быў»), загаднага ладу («давай спяваць», «няхай квітнее»), складаных тыпаў выказніка («працаваць аграномам», «станавіцца мацнейшым»). Гл. таксама Тыпалагічная класіфікацыя моў.
т. 1, с. 335
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дэрыва́цыя, -і, ж. (спец.).
1. Бакавое адхіленне снарадаў і куль пры палёце.
2. Адвод вады ад галоўнага рэчышча ракі ў бок па канале.
3. Утварэнне новых слоў ад слова-асновы.
|| прым. дэрывацы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
звера...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) які мае адносіны да звера, звяроў, такі, як у звера, звяроў, напр.: зверабойны, звералоў, зверападобны;
2) які мае адносіны да зверагадоўлі, напр.: зверагаспадарка, зверапітомнік, звераферма.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэле...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) тэлевізійны, напр.: тэлевяшчанне, тэлеантэна, тэлевежа, тэлемастацтва, тэленарыс, тэлеперадача, тэлерэклама, тэлерэпартаж, тэлеўрок;
2) які адбываецца, рэгулюецца з далёкай адлегласці, напр.: тэлевымярэнне, тэлекіраванне, тэлеметрыя, тэлемеханіка, тэлемеханічны, тэлесігналізацыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
усе... (а таксама уся...).
Першая частка складаных слоў у знач.: які ахоплівае ўсіх, распаўсюджваецца на ўсіх; абазначае паўнату якасці, выражаную другой часткай слова, адпавядае па знач. займенніку «увесь» («уся»), «усе», напр.: усеагульны, усебаковы, усенародны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чайнво́рд, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
Род задачы-галаваломкі на адгадванне слоў, размешчаных у клетачках такім чынам, што апошняя літара папярэдняга слова з’яўляецца першай літарай наступнага і г.д.
|| прым. чайнво́рдны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
полісінтэты́чны
(ад полі- + сінтэтычны)
якому ўласціва ўтварэнне складаных слоў-сказаў шляхам складання асноў асобных слоў (пра мовы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)