пла́вень, плаўня, м.
1. Спец. Рэчыва, якое дадаецца да руды для паскарэння плаўкі прымесей і ўтварэння шлаку.
2. Тое, што і плаўнік. Шмат вандравала па свеце яна [хмара]. Недзе на моры бялела ільдзінай, Стыла на вострым лязе гарпуна, Ззяла на плаўнях шырокіх дэльфіна. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пля́міна, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і пляма (у 1 знач.). [Андрэйка] абліў паперу чарнілам, зрабіўшы чорную пляміну велічынёю з медны пятак. Бядуля. За акном на снезе светлая пляміна акна, на пляміне ягоны [Панаваў] цень і далей густая цемра і мёртвыя, глухія гукі ночы. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плячу́к, плечука, м.
1. Разм. Тое, што і плячо (у 1 знач.). Змоўкла, у задуменні прыхінулася Лысаковічаўна да Адасёвага плечука. Калюга.
2. Вата, падкладзеная пад плечы ў адзежы. [Мужчына:] — А мо вы заадно і штаны звузіце, ды з плечукоў крыху ваты выскубеце? «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́каць, ‑ае; незак.
Разм.
1. Тое, што і покацца.
2. Утвараць пры падзенні гук «пок». Ён ляжаў гэтак нейкі момант, слухаючы, як кулі покаюць недзе паблізу аб мерзлаватую зямлю. М. Ткачоў. Пераспелыя яблыкі ападалі ў цішы садоў і гучна покалі ў зямлю. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Пакрыты потам. Сціхлі і музыканты.. Яны выціралі хусцінкамі потныя твары. Лынькоў. Кісель нарэшце скончыў сваю прамову і, выціраючы хусткай шыю і шырокі потны лоб, пайшоў на сваё месца ў прэзідыуме. Паслядовіч.
2. Тое, што і запацелы. Потныя шыбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прагля́двацца, ‑аецца; незак.
1. Тое, што і праглядацца (у 1 знач.). Праз густы, засаджаны старымі ясенямі і кустамі сквер праглядваліся два дамы — каменны і драўляны. Місько. Новае сховішча.. [Весялову] не спадабалася. Яно праглядвалася наскрозь, а значыць, і прастрэльвалася. Шашкоў.
2. Зал. да праглядваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадзе́рці, ‑дзяру, ‑дзярэш, ‑дзярэ; ‑дзяром, ‑дзераце; пр. прадзёр, ‑дзерла; зак., што.
Тое, што і прадраць. Страха палала ўжо з усіх бакоў, а дэсантнікі не паказваліся. Не мог жа ён забіць іх. А што, калі яны прадзерлі страху з другога боку і ўцяклі? Беразняк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праката́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Спец. Падвергнуць пракатцы. Пракатаць жалеза.
праката́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Тое, што і пракаціць (у 2 знач.). — Дзядзечка Пракатайце! — чуюцца праз шум матора воклічы дзяцей. Гамолка.
2. Катаць каго‑н. некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апаўзці́, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; пр. апоўз, апаўзла, апаўзло; зак.
1. Спаўзці ўніз (пад дзеяннем цяжару); асесці. Зямля апаўзла. □ Радзецкі ўзмахнуў рукамі, сутаргава ўхапіўся за дрэва з дуплом, але не ўтрымаўся і апоўз на зямлю. Гурскі.
2. Тое, што і абпаўзці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аплёваны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад апляваць; тое, што і апляваны.
2. у знач. прым. Зганьбаваны, пагарджаны. Ідуць хадою непакорных Пад сцяг апошняй барацьбы Усе пасынкі стагоддзяў чорных, Аплёванай зямлі рабы. Хадыка.
•••
Як аплёваны — пра чалавека, якога незаслужана зняважылі, абняславілі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)