ві́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
1. Назва розных дэталей, прыстасаванняў з раздвоеным канцом.
Штэпсельная в.
2. Такое становішча пры стральбе, калі адзін снарад падае бліжэй, а другі далей ад цэлі (спец.).
Узяць батарэю ў вілку.
|| прым. ві́лачны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ву́сце, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Месца ўпадзення ракі (у мора, возера ці ў іншую раку).
В.
Прыпяці.
2. Выхадная адтуліна чаго-н.
В. ствала шахты.
В. сеткі.
|| памянш. ву́сцейка, -а, мн. -і, -аў, н. (да 2 знач.; спец.).
|| прым. ву́сцевы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
аснасці́ць, -а́шчу, -а́сціш, -а́сціць; -а́шчаны; зак., што.
1. Абсталяваць снасцямі.
А. судна.
2. перан. Забяспечыць усімі неабходнымі тэхнічнымі сродкамі.
А. народную гаспадарку.
|| незак. аснашча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і асна́шчваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. аснашчэ́нне, -я, н. і (спец.) асна́стка, -і, ДМ -тцы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
бала́нс², -а і -у, м. (спец.).
1. -у, зб. Ачышчаныя ад кары бярвёны аднолькавай даўжыні, якія ідуць на выраб цэлюлозы.
Адвезці б. на ваганетцы ў цэх.
2. -а. На чыгунцы — перакідная прылада для перацягвання рэек.
Перакінуць б.
|| прым. бала́нсавы, -ая, -ае (у 1 знач.).
Балансавая драўніна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
блакірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак.
1. каго-што. Арганізаваць (арганізоўваць) блакаду.
Б. партызан.
Б. дарогу.
2. што. Закрыць (закрываць) пуць паміж станцыямі, карыстаючыся блакіроўкай (у 2 знач.; спец.).
|| наз. блакірава́нне, -я, н. і блакіро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
акцэ́нт, -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Націск у слове, а таксама знак націску (спец.).
Зрабіць а. на чым-н. (перан.: падкрэсліваючы, звярнуць увагу на што-н.; кніжн.).
2. Асаблівасці вымаўлення, уласцівыя тым, хто гаворыць на чужой мове.
|| прым. акцэ́нтны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абло́мак, -мка, мн. -мкі, -мкаў, м.
1. Абламаны, адбіты кавалак чаго-н.
А. граніту.
А. цаглянай сцяны.
2. перан. Тое, што засталося з ранейшых часоў, мінулага перыяду.
Абломкі старога свету.
|| прым. абло́мачны, -ая, -ае (спец.).
Абломачныя горныя пароды (пароды, якія складаюцца з абломкаў больш старажытных горных парод).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абпалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак., што.
1. Прымусіць абгарэць, абвугліцца з усіх бакоў.
Маланка абпаліла ствол елкі.
2. Апрацаваць выраб з гліны і пад. агнём.
А. гаршкі.
|| незак. абпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абпа́льванне, -я, н. і абпа́л, -у, м. (да 2 знач.; спец.).
Абпал цэглы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ксе́ракс, -а і -у, м.
1. -у. Тое, што і ксераграфія (спец.).
2. -а, мн. -ы, -аў. Разнавіднасць размнажальнага апарата для ксераграфічнага электраграфавання, які выкарыстоўвае магнітны сухі друк.
3. -а. Адбітак, атрыманы пры дапамозе такога апарата; ксераграфічная копія (ксеракопія; разм.).
Зрабіць к. артыкула.
|| прым. ксе́раксны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пая́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; незак., што.
Апрацоўваць што-н. нагрэтым да вадкага стану металам, металічным сплавам для злучэння, змацавання.
П. вядро.
|| наз. пая́нне, -я, н. і па́йка, -і, ДМ -йцы, ж. (спец.).
|| прым. пая́льны, -ая, -ае.
Паяльная лямпа (пераносная награвальная гарэлка для паяння, распайвання).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)