газо́ўка, ‑і, ДМ ‑зоўцы; Р мн. ‑зовак; ж.
Разм. Самаробная газавая лямпа без шкла. У самай крайняй зямлянцы цьмяна гарэла пад столлю газоўка з артылерыйскай гільзы. Дудо. Ужо было цёмна. Пануры астрог цьмяна асвятляўся газоўкамі, ад гэтага вокны здаваліся сляпымі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гаі́цца, гоіцца; незак.
1. Зажываць, залечвацца (пра рану, нарыў і пад.). Пазбіралі пер’я, пуху, Каб шпаку цяплей было, Каб было заўсёды суха, Каб гаілася крыло. Грахоўскі. // перан. Сцішацца, супакойвацца (пра душэўны боль, пачуццё крыўды). Дзіцячае сэрца хутка гоіцца.
2. Зал. да гаіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гаўптва́хта, ‑ы, ДМ ‑хце, ж.
1. Памяшканне для трымання пад арыштам ваеннаслужачых. Пасадзіць на гаўптвахту. □ Палкоўнік загадаў зняць пікет і адправіць яго ў поўным складзе на гаўптвахту. Мікуліч.
2. Уст. Галоўны каравул у крэпасці, горадзе; каравульнае памяшканне з пляцоўкай для вывядзення каравула.
[Ням. Hauptwache.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
графа́, ‑ы, ж.
1. Палоска, слупок, калонка паміж дзвюма вертыкальнымі лініямі (у класных журналах, канторскіх кнігах і пад.). У графе, дзе былі выведзены адзнакі за апошні квартал, па мове ў Рыгоравым табелі красавалася прыгожа выпісаная настаўніцай чацвёрка. Краўчанка.
2. Раздзел тэксту; рубрыка.
[Ад грэч. graphē — рыса, лінія.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гуля́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. гуляць (у 1, 2, 4, 5 і 6 знач.).
2. Забавы, танцы, звычайна пад адкрытым небам. Масавае гулянне. □ З вуліцы праз адчыненую фортку ўліваліся ледзь чутныя гукі музыкі — гэта ў парку ўсё яшчэ ішло гулянне. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гурча́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. гурчаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. З-за Нёмана даносілася глухое гурчанне далёкага грому. Колас. Пад вокнамі звінеў ручай. Калі было адчынена акно, Федзя чуў яго гурчанне, такое мяккае, лагоднае, падобнае на мурлыканне кошкі. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даве́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; заг. давер; зак., каго-што або з інф.
Аказаўшы давер’е, даручыць каму‑, чаму‑н., перадаць пад чыю‑н. адказнасць. Даверыць таварышу машыну. □ Патрэбен быў памочнік, шчыры і пісьменны чалавек, добра пісьменны, каб яму можна было даверыць любую справу. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дагадзі́ць, ‑гаджу, ‑годзіш, ‑годзіць; зак., каму-чаму.
Задаволіць каго‑н., зрабіўшы яму што‑н. прыемнае, патрэбнае і пад.; уладзіць (у 2 знач.). Жанчына з боку наглядала за сваім госцем, шчаслівая, што яму абед спадабаўся; яна была рада, што дагадзіла такому госцю. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
датава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., што.
Абазначыць (абазначаць) дату на чым‑н. Максім Танк любіць датаваць свае творы; амаль што пад кожным вершам стаіць дзень яго напісання. Бярозкін. // Вызначыць (вызначаць) час, калі адбылася якая‑н. падзея. Датаваць з’яўленне рукапіснага помніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
драбі́нка 1,
гл. драбінкі.
драбі́нка 2, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Маленькі кавалачак, часцінка чаго‑н. Качан працягнуў дзяўчыне падарунак — з маленькіх шкляных драбінак пацеркі, якія купіў у раймагу. Ваданосаў. З-пад ног сухі пясок цячэ Янтарнымі драбінкамі. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)