праша́мкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і без дап.
Сказаць шамкаючы. — Адна асоба чакае ваш каля ўваходу ў парк, — па-старэчы прашамкала Маша. Шамякін. — Дзень і ноч кажам вам дзякуй, — абапіраючыся на кій, прашамкаў сваім бяззубым ротам стары. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
со́тнік, ‑а, м.
1. Начальнік сотні воінаў у Старажытнай Русі.
2. У дарэвалюцыйнай Расіі — афіцэрскі чын у казацкіх войсках, які адпавядаў чыну паручніка ў пяхоце. // Асоба, якая мела гэты чын.
3. Начальнік адміністрацыйна-тэрытарыяльнай сотні на Украіне ў 16–18 стст.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
старо́ста, ‑ы, ДМ ‑у, м.
Гіст. У Вялікім княстве Літоўскім і феадальнай Польшчы — службовая асоба, якая ўзначальвала адміністрацыю павета або ваяводства. Крыху пазней .. [Слонім] стаў каралеўскай эканоміяй, тут жыў каралеўскі намеснік — староста. «Помнікі». Князь аддаў загад старасту арыштаваць хлопца. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упаўнава́жаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад упаўнаважыць.
2. у знач. наз. упаўнава́жаны, ‑ага, м.; упаўнава́жаная, ‑ай, ж. Афіцыйная асоба, якая дзейнічае на падставе якіх‑н. паўнамоцтваў. [Андрыян Цітавіч] ужо амаль не стыкаўся дома: то ўпаўнаважаным ехаў у калгас, то дакладчыкам... Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хада́йнік, ‑а, м.
1. Той, хто хадайнічае за каго‑н.; заступнік, абаронца. Аляксандр Акімавіч быў нам сябрам, начальствам, добраахвотным хадайнікам па нашых больш ці менш важных справах. М. Стральцоў.
2. Уст. Асоба, якая вядзе чыю‑н. справу ў судах, установах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шынка́р, ‑а, м.
Уст.
1. Уладальнік шынка або прадавец спіртных напіткаў у ім. Не было патрэбы адбудоўваць карчму і не было каму заступіць месца старога шынкара: сыноў Абрам не меў, а дочкі павыходзілі замуж. Колас.
2. Асоба, якая займаецца шынкарствам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экскурсаво́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Асоба, якая паказвае экскурсантам выстаўленыя для агляду экспанаты ці вядзе іх па выдатных, памятных мясцінах, суправаджаючы наказ неабходнымі тлумачэннямі. Мяркуючы па гаворцы, пытанне, хто будзе правадніком, экскурсаводам, ужо вырашана, — цяпер проста дамаўляюцца пра маршрут. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Маёр ’афіцэрскае званне ў арміі, міліцыі, вышэйшае за капітана’ і ’асоба, якая яго носіць’ (ТСБМ), ст.-польск. майоръ ’начальнік’, ’кіраўнік’ (1711 г.). Запазычана з польск. major < ням. Major < ісп. mayor, якое з лац. maior ’большы, старэйшы’ (Булыка, Запазыч., 195; Голуб-Ліер, 299).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ідыёт. Праз польск. idiota (параўн. ідзіво́т (Бяльк.) з рус.). З лац. idiōta ’недасведчаны, невук, прасталюдзін, прасцяк’ < грэч. ἰδιώτης ’прыватная асоба, міранін, прасцяк’ ад ἴδιος ’прыватны, уласны, асаблівы’. Слаўскі, 1, 443; Шанскі, 2, I, 14. Пад рус. уплывам усякаецца ‑а на канцы слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
éhrenhalber
Dóktor ~, Dóktor honóris cáusa — асо́ба, яка́я атрыма́ла вучо́ную ступе́нь до́ктара без абаро́ны дысерта́цыі, ганаро́вы до́ктар наву́к
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)