◎ Нары́нуць ’напасці, наляцець раптоўна’, ’натрапіць, наткнуцца’ (ТС). Да рынуць (гл.); паводле Мяркулавай (Этимология–1978, 98), для праслав. *narinęti sę характэрна было значэнне ’накінуцца, напасць, наляцець’ пры *rinęti ’піхаць’ (^выклікаць рух’ < ’знаходзіцца ў руху’ < ’цячы, ліцца’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

серадняк назоўнік | мужчынскі род

  1. Селянін-аднаасобнік, які мае зямельны ўчастак, апрацоўвае яго ўласнымі сіламі без наёмнай працы і па свайму маёмаснаму становішчу знаходзіцца паміж бедняком і кулаком.

  2. Чалавек сярэдніх здольнасцей, які нічым асаблівым не вылучаецца.

|| жаночы род: сераднячка.

|| прыметнік: серадняцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

супер... прыстаўка

Утварае:

  • 1) назоўнікі са знач. павышанасці якасці або ўзмацнення дзеяння, напр. супертанкер, суперцэмент, суперэкспрэс;
  • 2) назоўнікі са знач.: які знаходзіцца на паверхні чаго-н., напр. супервокладка, суперінфекцыя;
  • 3) прыметнікі са знач. высокай ступені прыкметы, напр. суперсучасны, супермодны, суперэластычны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

падарожны прыметнік

  1. Які мае адносіны да падарожжа.

    • Падарожныя нататкі.

  2. Які звязаны з дарогай (у 3 знач.), знаходзіцца ў дарозе.

    • Падарожныя людзі.

  3. Падарожнік.

  4. падарожныя грошы — грошы за праезд на паштовых конях ці за праезд па чыгунцы афіцэраў і чыноўнікаў у старой Расіі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

палявы прыметнік

  1. гл. поле.

  2. Які знаходзіцца або які робіцца ў полі (не ў садзе, не ў лесе, не ў гарах).

    • Палявыя травы.
    • Палявая мыш.
    • Палявыя работы.

  3. Які мае адносіны да баявых дзеянняў, паходны.

    • Палявая артылерыя.
    • Палявая пошта.
    • П. статут.
    • Палявая форма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

левы прыметнік

  1. Размешчаны з таго боку цела, дзе знаходзіцца сэрца, а таксама наогул размешчаны з гэтага боку.

    • Левая рука.
    • Л. бераг.

  2. Палітычна радыкальны ці больш радыкальны, чым іншыя.

    • Газеты левага напрамку.

  3. Пра пабочны або незаконны заробак.

    • Левы рэйс.
    • Левыя грошы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

мантыя назоўнік | жаночы род

  1. Доўгая шырокая адзежына ў выглядзе плашча.

    • Чорная м.

  2. Складка скуры ў некаторых беспазваночных жывёл, якая апяразвае ўсё цела (спецыяльны тэрмін).

  3. Унутраная сфера Зямлі, якая знаходзіцца пад зямной карой і даходзіць да яе ядра (спецыяльны тэрмін).

|| прыметнік: мантыйны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

задні прыметнік

Які знаходзіцца ззаду, накіраваны назад.

  • Заднія ногі каня.
  • Задняе кола.
  • З. ход (ход назад).
  • Заднім днём (больш раннім, чым было на самой справе).
  • Без задніх ног (размоўнае) — пра вялікую стомленасць.
  • Заднім розумам моцны (размоўнае) — пра непрадбачлівага, някемлівага чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

знаёмы прыметнік

  1. Такі, пра якога ведалі раней, вядомы.

    • Знаёмая мелодыя.

  2. Які зведаў, выпрабаваў што-н.

    • Чалавек, з. з тутэйшымі парадкамі.

  3. Які знаходзіцца ў знаёмстве (у 1 знач.) з кім-н., асабіста вядомы.

    • З. чалавек.
    • Добры з. (наз,).
    • Спаткаць знаёмага (назоўнік).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

гідрафі́ты

(ад гідра- + -фіты)

водныя расліны, у якіх у вадзе знаходзіцца толькі ніжняя частка (напр. рыс, чарот азёрны); параўн. гідатафіты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)