ГІДРАБІЁНТЫ
[ад гідра... + біёнт(ы)],
расліны, жывёлы і мікраарганізмы, якія насяляюць марскія і мацерыковыя вадаёмы. Да гідрабіёнтаў адносяць таксама арганізмы, што праводзяць у вадзе толькі частку жыццёвага цыкла, — лічынкі і інш. арганізмы з воднай фазай развіцця. Напр., апалонікі і лічынкі стракоз — гідрабіёнты, а дарослыя жабы і стракозы — аэрабіёнты. Гідрабіёнты іншы раз падзяляюць на марынабіёнтаў, якія жывуць у акіяне, і аквабіёнтаў, якія насяляюць прэсныя вадаёмы.
т. 5, с. 222
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГАЎРЫ́ЛАЎ Аляксандр Іванавіч
(10.9.1906, в. Сласцёны Чавускага р-на Магілёўскай вобл. — 19.3.1957),
бел. вучоны ў галіне ветэрынарыі. Д-р вет. н. (1953), праф. (1955). Скончыў Віцебскі вет. ін-т (1929). Працаваў у ім з 1930 (з 1944 нам. дырэктара, дэкан, заг. кафедры). Навук. працы па патагенезе, паталаг. Анатоміі, дыягностыцы чумы і паратыфе свіней, шаленстве жывёл, злаякаснай катаральнай гарачцы буйн. раг. жывёлы, паратыфе цялят.
т. 5, с. 90
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЯРО́ЗАЎСКІ МЯСАКАНСЕ́РВАВЫ КАМБІНА́Т.
Створаны ў 1972—78 у г. Бяроза Брэсцкай вобл. У 1975 пабудаваны халадзільнік, у 1976 — мясатлушчавы, у 1977 — мясаперапрацоўчы цэхі, у 1978 — кансервавы з-д і літаграфскі цэх. У 1972—77 мясакамбінат, з 1978 сучасная назва. Асн. прадукцыя (1996): мяса і субпрадукты, каўбасныя вырабы і паўфабрыкаты, кансервы стэрылізаваныя і вяндліна пастэрызаваная, тлушчы харч., сухія кармы для жывёлы, скураная сыравіна.
т. 3, с. 411
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дражні́к Абгароджанае або неабгароджанае месца для жывёлы летам у полі або ў лесе (Кліч.). Тое ж дрыжнік (Бярэз.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
біягельмі́нты
(ад бія- + гельмінты)
паразітычныя чэрві, якія на стадыі лічынкі жывуць у жывёльным арганізме, а ў дарослым стане — у целе чалавека або другой жывёлы (параўн. геагельмінты).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
паліга́мы
(ад палі- + gamos = шлюб)
мнагашлюбныя жывёлы, у якіх адзін самец апладняе за перыяд размнажэння некалькі самак (полігінія) ці адна самка спароўваецца з некалькімі самцамі (паліандрыя).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сіна́нтрапы
(ад гр. syn = разам + -антрап)
жывёлы і расліны, існаванне якіх цесна звязана з чалавекам і з населенымі пунктамі (напр. дамовая мыш, пакаёвая муха, чорны таракан).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тартары́ды
(н.-лац. tartarides)
атрад арахнідаў членістаногія жывёлы з падоўжаным целам даўжынёй 2—7 мм і верацёнападобным брушкам, пашыраныя ў тропіках; жывуць у глебе, пад камянямі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Во́кут ’агароджанае месца для жывёлы (на полі ці ў лесе)’ (ДАБМ, 783; маг., Яшк.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад *акутаць (параўн. літар. ахутаць ’пакрыць, абгарнуць’), як закута ’хлеў’ ад закутаць ’зачыніць, загарадзіць плотам’ (Котков, Очерки, 279; Лучыц-Федарэц, Лекс. Палесся, 186). Аб суаднесенасці варыянтаў акутаць — ахутаць у бел. мове гл. Казлова, дыс.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гавя́джы дыял. ’жывёльны, для жывёлы’ (БРС), гавя́жы (Сцяшк.). Рус. говя́жий, чэш. hovězí, славац. hovādzi, в.-луж. howjazy, н.-луж. gowjezy, ст.-слав. говѧждь, балг. гове́жди, серб.-харв. го̀веђи, славен. govéji. Прасл. *govędjь ’гавяжы’, прыметнік на ‑i̯o ад *govędo ’жывёла’ (гл.). Прынамсі, праславянскім з’яўляецца словаўтваральны тып. Параўн. Бернекер, 338; Траўтман, 94.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)