Verbum

блака́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, блака́д, ж.

1. Акружэнне горада, крэпасці, войск праціўніка з мэтай адрэзаць ад навакольнага свету або знішчыць, а таксама ізаляцыя якой-н. дзяржавы.

Б.

Ленінграда.

Эканамічная б.

2. Выключэнне функцый якога-н. органа або сістэмы арганізма (спец.).

Навакаінавая б.

|| прым. блака́дны, -ая, -ае.

раскляпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны: зак., што.

1. Разняць на часткі што-н. скляпанае.

Р. канструкцыю.

2. Распляскаць, расплюшчыць чым-н. цяжкім, цвёрдым.

Р. заклёпку.

|| незак. расклёпваць, -аю. -аеш, -ае.

|| наз. расклёпванне, -я, н. і расклёпка, -і, ДМ -пцы, ж.; прым. расклёпачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

руле́т, -у, М -ле́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Ежа з сечанага мяса ці бульбы з якой-н. начынкай, запечаная ў выглядзе батона, а таксама кандытарскі выраб з начынкай.

Мясны р.

Р. з макам.

2. Кумпяк, з якога вынята костка і якому нададзена круглая форма.

|| прым. руле́тны, -ая, -ае.

руле́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Інструмент для вымярэння даўжыні — лента з дзяленнямі, якая накручваецца на валік.

2. Прыстасаванне для азартнай гульні ў выглядзе рухомага круга з нумараванымі ямкамі, па якіх коціцца шарык, а таксама сама гэта гульня.

Гуляць у рулетку.

|| прым. руле́тачны, -ая, -ае.

ры́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Сфера таварнага абарачэння, тавараабароту.

Знешні р.

Унутраны р.

Рынкі збыту (раёны рэалізацыі тавараў; спец.).

2. Месца рознічнага гандлю пад адкрытым небам або ў гандлёвых радах; базар.

Калгасны р.

Крыты р.

Гандляваць на рынку.

|| прым. ры́начны, -ая, -ае.

Рыначныя адносіны.

Рыначная цана.

рэалі́зм, -у, м.

1. Кірунак у мастацтве, які ставіць мэтай праўдзівае адлюстраванне рэчаіснасці ў яе тыповых рысах.

Крытычны р.

Р.

Якуба Коласа.

2. Яснае і цвярозае разуменне рэчаіснасці пры ажыццяўленні чаго-н.

Палітычны р.

|| прым. рэалісты́чны, -ая, -ае.

Рэалістычнае мастацтва.

Р. кірунак у літаратуры.

Р. погляд на жыццё.

рэйд², -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Набег рухомых ваенных сіл у тыл праціўніка з мэтай ажыццяўлення баявых дзеянняў.

Р. партызанскіх атрадаў.

2. перан. Нечаканая рэвізія, праверка дзейнасці якіх-н. аб’ектаў, што праводзіцца групай актывістаў па заданні грамадскіх арганізацый.

Р. народных кантралёраў.

|| прым. рэ́йдавы, -ая, -ае.

рэпеты́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Настаўнік, звычайна дамашні, які рэпеціруе (у 2 знач.) каго-н.

2. Вопытны спецыяліст, які праводзіць групавыя ці індывідуальныя рэпетыцыі з акцёрамі.

Р. па вакале.

Р. па балеце.

|| ж. рэпеты́тарка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (разм.).

|| прым. рэпеты́тарскі, -ая, -ае.

рэсу́рс, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. мн. Запасы, крыніцы чаго-н.

Харчовыя рэсурсы.

Прыродныя рэсурсы.

Працоўныя рэсурсы (частка насельніцтва краіны, здольная да працы).

2. Сродак, да якога звяртаюцца ў неабходным выпадку (кніжн.).

Выкарыстаць апошні р.

3. Тэхнічныя магчымасці чаго-н. (спец.).

Р. самалёта.

|| прым. рэсу́рсны, -ая, -ае.

сакрата́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Асоба, якая вядзе справаводства, канцылярыю ўстановы або перапіску і справы прыватнай асобы.

Асабісты с.

2. Асоба, што піша пратакол схода.

3. Выбарны кіраўнік арганізацыі.

Генеральны с.

ААН.

4. Адказная асоба, якая вядзе арганізацыйна-выканаўчую работу.

Вучоны с. інстытута.

|| прым. сакрата́рскі, -ая, -ае.