Verbum

металагра́фія, -і, ж.

1. Навука, якая займаецца вывучэннем структуры і фізічных уласцівасцей металаў і сплаваў.

2. Друкаванне з гравіраваных або траўленых металічных форм з паглыбленым рысункам (спец.).

|| прым. металаграфі́чны, -ая, -ае (да 1 знач.) і металагра́фскі, -ая, -ае (да 2 знач.).

нябе́сны, -ая, -ае.

1. гл. неба.

2. перан. Цудоўны, чароўны, вельмі прыгожы.

Над цудам цуд н.

Нябеснае стварэнне.

3. Які мае колер неба; светла-блакітны.

Н. колер.

○

Нябесныя целы (спец.) — планеты, каметы, зоркі, галактыкі і іншыя касмічныя аб’екты, што вывучаюцца астраноміяй.

пазяха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

Міжвольна сутаргава ўдыхаць і адразу выдыхаць паветра з шырока адкрытым ротам (пры жаданні спаць, пры стоме).

|| аднакр. пазяхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. пазяха́нне, -я, н.

|| прым. пазяха́льны, -ая, -ае (спец.).

Пазяхальныя рухі.

прато́ка, -і, ДМ -то́цы, мн. -і, -то́к, ж.

1. Бакавое адгалінаванае рэчышча, а таксама рукаў ракі, які злучае два вадаёмы.

Возера злучаецца з ракой пратокай.

2. Вузкая злучальная поласць, канал (спец.).

Жоўцевая п.

|| прым. прато́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

праяві́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -я́віцца; зак.

1. Выявіцца, стаць відавочным (пра якасці, уласцівасці).

У дзяўчынкі праявіліся музычныя здольнасці.

2. Стаць бачным пасля хімічнай апрацоўкі (пра адбітак на фатаграфічнай пласцінцы, плёнцы; спец.).

|| незак. праяўля́цца, -я́ецца.

|| наз. праяўле́нне, -я, н.

про́вад, -у, М -дзе, мн. правады́, -о́ў, м.

Металічны дрот для перадачы электрычнага току.

Тэлефонны п.

Старшыня на провадзе (тэлефонны апарат злучаны са старшынёй; разм.).

|| прым. правадны́, -а́я, -о́е (спец.).

Правадная сувязь (якая ажыццяўляецца па правадах у адрозненне ад радыёсувязі).

пульсава́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -су́е; незак.

1. Пра сэрца, артэрыі: мець пульс, біцца.

На скроні ледзь прыметна пульсавала жылка.

2. Праяўляцца з перыядычнымі зменамі ў сіле, напружанні і пад. (спец.).

|| наз. пульсава́нне, -я, н. і пульса́цыя, -і, ж.

чарнавы́, -а́я, -о́е.

1. Напісаны начарна; неканчатковы.

Ч. варыянт рукапісу.

2. Прызначаны для запісу начарна.

Ч. сшытак.

3. Дапаможны, падсобны (пра работу).

4. Звязаны з першапачатковай стадыяй вытворчасці.

Чарнавая фрэзероўка.

5. Са значнай колькасцю прымесей (пра металы; спец.).

Чарнавая медзь.

шацёр, шатра́, мн. шатры́, шатро́ў, м.

1. Лёгкае пераноснае жыллё з тканіны, скуры і пад., якое будуецца звычайна ў форме конуса.

2. Высокі пірамідальны чатырохгранны ці васьмігранны дах (цэркваў, званіц, вежаў і пад.; спец.).

|| прым. шатро́вы, -ая, -ае.

Ш. навес.

шып¹, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Востраканцовы выступ, нарасць на целе некаторых жывёл.

2. Невялікі выступ на чым-н.

Чаравікі з шыпамі.

Склеіць што-н. на шыпах (устаўляючы шыпы ў пазы).

|| прым. шыпавы́, -а́я, -о́е (да 2 знач.; спец.).