духо́ўны, -ая, -ае.
1. Які адносіцца да ўнутранага, псіхічнага жыцця чалавека, да духу (у 1 знач.).
Рост духоўных інтарэсаў.
Духоўная блізкасць.
2. Царкоўны, які адносіцца да рэлігіі, духавенства.
Духоўная асоба.
Духоўнае званне.
○
Духоўны айцец — святар, які спавядае каго-н. пастаянна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
істо́та, -ы, ДМ -то́це, мн. -ы, -то́т, ж.
1. Жывы арганізм; чалавек або жывёліна.
Навокал не відаць ніводнай жывой істоты.
2. Сукупнасць пэўных уласцівасцей, якасцей, фізічных і душэўных сіл чалавека.
Непасрэднасць дзіцячай істоты.
Мары і летуценні захапілі ўсю яго істоту.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
клёпка¹, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.
Кожная асобная дошчачка для бакавых сценак бочкі і пад.
Клёпкі ў бочцы рассохліся.
◊
Клёпкі ў галаве не хапае (не стае) (разм., пагард.) — пра дурнаватага, з дзівацтвамі чалавека.
|| прым. клёпачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апусто́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.
1. што. Зрабіць пустым, спустошыць.
А. зямлю.
А. кішэні (жарт.).
2. перан., каго-што. Пазбавіць маральных сіл, духоўнага зместу.
А. душу чалавека.
|| незак. апусташа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. апусташэ́нне, -я, н. і апусто́шванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
астрало́гія, -і, ж.
Дысцыпліна, заснаваная на прадказальніцкіх практыках, традыцыях і вераваннях, якія пастуліруюць уздзеянне нябесных цел на зямны свет і чалавека (на яго тэмперамент, характар, учынкі і будучыню) і магчымасць прадказання будучага паводле размяшчэння нябесных цел.
|| прым. астралагі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
блу́дны¹, -ая, -ае.
1. Які ходзіць, блукае, не знаходзячы месца, дому.
2. Не прамы, звілісты, дзе лёгка заблудзіць.
Блудная дарога.
3. перан. Не такі, як прынята, не зусім звычайны.
◊
Блудны сын — пра легкадумнага, свавольнага чалавека, які раскаяўся ў сваіх памылках.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэцэ́птары, -аў, адз. рэцэ́птар, -а, м. (спец.).
У арганізме жывёл і чалавека: спецыяльныя адчувальныя ўтварэнні, якія ўспрымаюць раздражненні з навакольнага і ўнутранага асяроддзя і ператвараюць іх у нервовыя імпульсы, што перадаюцца ў цэнтральную нервовую сістэму.
|| прым. рэцэпто́рны і рэцэ́птарны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
за́дні, -яя, -яе.
Які знаходзіцца ззаду, накіраваны назад.
Заднія ногі каня.
Задняе кола.
З. ход (ход назад). Заднім днём (больш раннім, чым было на самой справе).
◊
Без задніх ног (разм.) — пра вялікую стомленасць.
Заднім розумам моцны (разм.) — пра непрадбачлівага, някемлівага чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заме́ціць, -ме́чу, -ме́ціш, -ме́ціць; -ме́чаны; зак. (разм.).
1. каго-што і са злуч. «што», «як». Убачыць, угледзець.
З. удалечыні агеньчык. 3., што слухачы стаміліся.
2. каго-што. Адзначыць у памяці, запомніць, памеціць, прымеціць.
З. падазронага чалавека.
З. дарогу ў лесе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абнясла́віць, -ла́ўлю, -ла́віш, -ла́віць; -ла́ўлены; зак., каго-што.
Распаўсюдзіць нядобрую славу пра каго-, што-н.; зганьбіць.
А. чалавека.
|| незак. абнеслаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і абнясла́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. (дзеянне) абнеслаўле́нне, -я, н., абнясла́ўліванне, -я, н. і (стан) абнясла́ўленне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)