Verbum

выесці дзеяслоў | закончанае трыванне

1. З’есці ўнутраную частку чаго-н.

   • В. начынку.
   • Не варты выедзенага яйца (не мае ніякага значэння; размоўнае).

2. З’есці ўсё, што знаходзіцца ў чым-н.

   • В. міску крупніку.

3. Пашкодзіць, разбурыць чым-н. едкім.

   • Кіслата выела дзірку ў тканіне.
   • Дым выеў вочы (стала балюча глядзець ад дыму).

|| незакончанае трыванне: выядаць.

аддзяліць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Раз’яднаць, адняць частку ад цэлага або што-н., што знаходзіцца ў злучэнні з чым-н.

   • А. старыя кнігі ад новых.
   • А. тлушч ад малака.

2. Выдзеліць каму-н. частку, долю з агульнай гаспадаркі, адасобіць, даць магчымасць весці самастойную гаспадарку (устарэлае).

   • А. сыноў.

|| незакончанае трыванне: аддзяляць.

|| назоўнік: аддзяленне.

вайна назоўнік | жаночы род

1. Узброеная барацьба паміж дзяржавамі, народамі і пад.

   • Першая сусветная в.
   • Вялікай Айчынная в.
   • Холодная в.
   • Знаходзіцца ў стане вайны з кім-н.
   • Пайсці на вайну.
   • В. нерваў (пераноснае значэнне).

2. пераноснае значэнне: Пра стан варожасці, барацьбу з кім-, чым-н.

   • Эканамічная в.
   • Аб’явіць вайну бракаробам.

|| прыметнік: ваенны.

культурны прыметнік

1. гл. культура.

2. Які знаходзіцца на высокім узроўні культуры.

   • Культурнае грамадства.
   • Культурна (прыслоўе) паводзіць сябе сярод людзей.

3. Які звязаны з пашырэннем культуры, асветы.

   • Культурная работа.

4. Вырашчаны чалавекам, не дзікарослы.

   • Культурныя расліны.
   • К. слой зямлі (слой зямлі, які ўтвараецца з арганічных і іншых рэштак на месцах пасяленняў чалавека).

|| назоўнік: культурнасць.

калоідны прыметнік

1. гл. калоід.

2. калоідная сістэма — гетэрагенная сістэма, якая складаецца з мноства дробных часцінак якога-н. рэчыва, што знаходзіцца ў суспензаваным стане ў аднародным асяроддзі.

3. калоідная хімія — раздзел фізічнай хіміі, які займаецца вывучэннем калоідных сістэм і паверхневых з’яў (тых, што абумоўлены асаблівымі ўласцівасцямі тонкіх слаёў рэчыва на мяжы судакранання цел).

раўнавага назоўнік | жаночы род

1. Стан спакою, у якім знаходзіцца цела пад уздзеяннем роўных, процілегла накіраваных сіл.

   • Устойлівая р.

2. Устойлівасць, устойлівае становішча.

   • Ішоў і баяўся страціць р.

3. пераноснае значэнне: Устойлівыя суадносіны паміж чым-н.

   • Экалагічная р.

4. пераноснае значэнне: Стан спакою, ураўнаважанасці, нармальны стан духоўнага і маральнага жыцця.

   • Вывесці з раўнавагі.

|| прыметнік: раўнаважны.

родны прыметнік

1. Які знаходзіцца ў кроўнай роднасці, а таксама наогул у роднасці (у 1 знач.).

   • Р. брат.
   • Родная цётка.
   • Гасціць у родных (назоўнік).

2. Свой па нараджэнню, па духу, па звычках.

   • Родная вёска.
   • Родная мова (мова сваёй радзімы, на якой гавораць з дзяцінства).

3. Дарагі, любы, мілы (у звароце).

|| ласкальная форма: родненькі.

рухацца дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Знаходзіцца ў руху, перамяшчацца.

   • Войскі рухаліся на захад.
   • Р. па службе (атрымліваць павышэнне).
   • Справа не рухаецца (стаіць на месцы).

2. Рушыцца з месца, адпраўляцца.

   • Р. ў дарогу.

3. Варушыцца (у 1 знач.), мяняць становішча цела.

   • Сядзець, не рухаючыся.
   • Ногі не рухаюцца (не можа ступіць, ісці хто-н.).

|| прыметнік: рухальны.