гумо́р, ‑у, м.
Душэўны стан, настрой. Марынка адразу заўважыла, што Вера не ў гуморы і таму ўвесь час маўчыць, нават не азірнецца. Шыцік. Дырэктар быў у добрым гуморы — сход прайшоў так, як ён і разлічваў, без бурных размоў. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хандра́, ‑ы, ж.
Маркотны, сумны настрой; туга. Пад дзеяннем усё той жа хандры, якая яго выгнала з інтэрната, Міша ўстаў, апрануў паліто і пайшоў на вуліцу. Карпюк. Ні маці, ні бабулька не папракалі, цярпліва чакаючы, калі пройдзе.. хандра [у Марынкі]. Шыцік.
[Ад грэч. hypochondria.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
працалюбі́вы, ‑ая, ‑ае.
Які вызначаецца вялікай любоўю да працы. Клімовіч холадна сустрэў хлопца, хоць добра ведаў, які працалюбівы і здольны яго бацька. «Беларусь». Маленькі кран, што ўчапіўся ў вялікую канструкцыю, нагадваў працалюбівую мурашку, якая цягне агромністую, большую за сябе, ношу. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
барахлі́ць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; незак.
Разм. Працаваць кепска, з перабоямі (пра маторы, механізмы і інш.). А тут — неспадзяванасць: не працаваў Сямёнаў станок. — Што здарылася? — кінуліся да яго майстар і брыгадзір. — Пачынае барахліць; калі не паправіць, можна вывесці са строю. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кансерва́тар, ‑а, м.
1. Чалавек кансерватыўных поглядаў, праціўнік новага, прагрэсіўнага. Можна было падумаць, што Булай па натуры быў кансерватарам, перакананым прыхільнікам штурм[аўшчыны] ў канцы месяца і, наогул, працаваў па-старому. Шыцік.
2. У Вялікабрытаніі — член кансерватыўнай партыі. Кансерватары і лібералы.
[Ад лац. conservator — ахавальнік.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знос 1, ‑у, м.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. зносіць — знесці (у 1–5 знач.).
знос 2, ‑у, м.
Псаванне ў працэсе дзейнасці, выкарыстання і пад. Знос аўтапакрышак. □ — Нельга дапускаць, каб абсталяванне працавала на знос. Шыцік.
•••
Зносу няма чаму гл. няма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калегія́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць калегіяльнага (у 2 знач.). Калегіяльнасць абмеркавання. // Кіраўніцтва, якое ажыццяўляецца сумесна, групай асоб. Прынцып калегіяльнасці. □ Але Булай усё перайначыў, загадаўшы, каб брыгадзіры з’яўляліся на нарады таксама, бо гэта нібы дэмакратызуе кіраўніцтва, вядзе да калегіяльнасці ў рабоце. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радыётэлеско́п, ‑а, м.
Астранамічная прылада, прызначаная для рэгістрацыі і даследавання радыёвыпрамянення касмічных аб’ектаў. — Яшчэ ў шасцідзесятых гады, даследуючы з дапамогай радыётэлескопаў Венеру, нашы вучоныя ўстанавілі, што гэта планета абарочваецца вакол сваёй восі крыху менш чым за дзесяць зямных сутак. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэлье́ф, ‑у, м.
1. Будова зямной паверхні. Рэльеф Беларусі. Гарысты рэльеф. □ Павел мог пайсці ўлева, мог павярнуць направа. Ён выбраў раўнінны рэльеф, які цягнуўся кіламетраў на трыста. Шыцік.
2. Выпуклы адбітак, малюнак на плоскасці; выпукласць. Сцены храма ўпрыгожаны рэльефамі. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сімпто́м, ‑у, м.
1. Характэрнае праяўленне або знешняя прыкмета якой‑н. хваробы. Сімптомы захворвання.
2. Кніжн. Знешняя прыкмета чаго‑н. Сімптомы гаспадарчага крызісу. □ [Касманаўты:] «Чаму ўзарваліся рухавікі? Першыя сімптомы непаладак у іх з’явіліся, калі мы ледзь увайшлі ў магнітнае поле планеты». Шыцік.
[Ад грэч. symptōma — супадзенне, прыкмета.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)