узле́зці, -зу, -зеш, -зе; узле́з, -зла; узле́зь; зак.
1. на што. Узабрацца куды-н. высока, на паверхню чаго-н.
У. на слуп.
2. на каго-што. Пра адзенне, абутак: надзецца, налезці (разм.).
Бот ледзь улез на нагу.
3. на каго-што. Прыціснуць нагой каго-, што-н., наступіць (разм.).
|| незак. узла́зіць, -ла́жу, -ла́зіш, -ла́зіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стэ́ла
(лац. stela, ад гр. stele = слуп)
вертыкальна пастаўленая каменная або металічная пліта (мемарыяльная, надмагільная) з надпісам або рэльефнымі выявамі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
пірс, ‑а, м.
Спец. Партовае збудаванне для прычалу суднаў з двух бакоў. Тамара сачыла з акна кватэры, калі прыходзіць карабель, і прыбягала на пірс. Мыслівец.
[Англ. pier, мн. piers — слуп, прыстань.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клуб; слуп, хмара, воблака (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
пентасты́ль
(ад пента- + гр. stylos = слуп, калона)
старажытнагрэчаскі храм з пяццю калонамі на фасадзе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пі́лерс
(англ. pillars, мн. ад pillar = слуп, падпора)
вертыкальная стойка для падтрымкі палубы судна.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Мі́тата ’калок, слуп’ (воран.) — рэдуплікацыйнае ад літ. miẽtas ’тс’ (Грынавяцкене, LKK, 16, 183).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
столп
1. (столб) уст. слуп, род. слу́па м.;
2. перен. стоўп, род. стаўпа́ м.;
столпы́ о́бщества стаўпы́ грама́дства.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Верая́ ’шулы, на якіх вісяць дзверы’ (БРС, Касп., Арх. Бяльк.); ’слуп, на які навешваюцца вароты’ (Гарэц.), верая́ ’тс’ (Шн.), вірая́ (Рам.), верія́ ’саха ў студні, з жураўлём’ (ДАБМ, 808). Параўн. і вары́йка ’перакладзіна, жардзіна, якой закрываюць вароты’ (Лысенка, ССП). Рус. верея́ ’касяк, слуп у дзвярах, варотах’, укр. вере́я ’вось, на якой ходзяць дзверы’, ст.-рус. верѣя, ст.-слав. верѣꙗ, славен. veréja ’дзвярны касяк’, чэш. veřeje, славац. veraj, польск. wierzeja. Прасл. *verěja (*vereja?, *verajь?, *veraja?). Параўн. слав. *vorъ ’шула, жардзіна’, *verti ’закрываць; адкрываць і да т. п.’ (гл. варо́ты) (Фасмер, 1, 298; Траўтман, 351–352). Параўн. яшчэ верая́ ’ўзгорак’ (Яшк.), якое, бясспрэчна, звязана з верая́ ’шула, слуп’ (Яшкін прыводзіць з Слаўгарадчыны верая́ ’ўзгорак; вароты з дзвюх палавін; шула, слуп’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
стоўб, стаўба, м.
Абл. Слуп. Хто цягнуў з лесу жэрдзе для стаўбоў, хто ўвіхаўся з сухастоінаю-ялінаю, апрацоўваючы яе на рубель, хто строіў кассё, хто майстраваў да парога ці да калодкі бабку. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)