Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
БАРГУЗІ́Н,
мясцовы халодны ўсх. або паўн.-ўсх. вецер тыпу бара, які дзьме пераважна на сярэднюю ч.воз. Байкал з боку даліны р. Баргузін. Скорасць ветру звычайна меншая за 20 м/с, працягласць — менш як суткі, часцей бывае ноччу. Значнай сілы дасягае восенню.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВЕРХНЕАНГА́РСКАЯ КАТЛАВІ́НА,
у Прыбайкаллі, паміж Верхнеангарскім і Паўночна-Муйскім хрыбтамі, у Расіі. Працягласць больш як 100 км, шыр. 40 км, выш. ад 470 да 800 м. Дрэніруецца р. Верхняя Ангара, рэчышча якой тут падзяляецца на рукавы і пратокі. Лугава-балотная расліннасць, участкі лістоўнічных, хваёвых і бярозавых лясоў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
далёкі, -ая, -ае.
1. Які знаходзіцца, адбываецца на вялікай адлегласці або які мае вялікую працягласць.
Далёкая планета.
Д. стрэл.
Далёкая дарога.
На далёкіх подступах (таксама перан.). Далёкая старонка без ветру сушыць (прыказка).
2. Аддзелены ад сучаснага вялікім прамежкам часу.
Далёкае мінулае.
3. Які не мае блізкіх кроўных сувязей.
Д. родзіч.
4.перан. Які мае мала агульнага з кім-, чым-н.
Мы з ім далёкія людзі.
Д. ад навукі чалавек.
5.ад чаго. Які не мае намеру рабіць што-н., думаць пра што-н.
Я д. ад думкі абражаць вас.
6. (толькі з адмоўем). Разумны, кемлівы (разм.).
Дзяўчына не надта далёкая.
|| наз.далёкасць, -і, ж. (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
«ЗА́ХАД—УСХО́Д»,
транс’еўрапейская чыг. магістраль Парыж—Страсбур (Францыя)—Штутгарт—Мюнхен (ФРГ)—Зальцбург—Вена (Аўстрыя)—Будапешт (Венгрыя)—Белград (Югаславія)—Салонікі (Грэцыя). Аб’ядноўвае чыг. сетку 6 краін. Агульная працягласць больш за 2,2 тыс.км. Стыкуецца з чыгункамі Бельгіі, Люксембурга, Швейцарыі, Італіі. Забяспечвае скразныя зносіны паміж партамі Паўночнага і Эгейскага мораў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
stretch1[stretʃ]n.
1.праця́гласць, прасця́г, прасто́ра
2. праме́жак ча́су;
at a stretch за адзі́н раз, адны́м захо́дам
3. выця́гванне, расця́гванне;
give shoes a stretch расця́гваць ту́флі
4. эласты́чнасць;
have a lot of stretch лёгка расця́гвацца
♦
at full stretch на по́ўную моц, по́ўнасцю
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Змага́цца ’адстойваць, спаборнічаць, імкнуцца перамагчы’. Укр.змагати́ся ’тс’, польск.zmagać się ’змагчы, імкнуцца перамагчы’, в.-луж. (ці сюды?) zmahać ’хвалявацца (аб вадзе), развявацца (аб флагу)’, н.-луж.zmognuś se ’мацавацца, акрыяць’, чэш.zmáhati ’перамагаць’, zmáhati se ’авалодваць (пра цялесныя і духоўныя станы)’, уст. ’напружвацца’, славац.zmáhať sa ’павялічвацца, умацоўвацца, набываць магчымасць’, славен.zmȃgati ’змагчы, дапамагаць’, zmȃgati se ’перамагаць, перамагацца’, серб.-харв.сма́гати, смо̀ћи ’змагчы, саўладаць, мець у дастатку’, балг.смо̀гвам, макед.смогне ’змагчы’. Ст.-рус.съмогати ’дапамагаць’ (XVI ст.). Прасл.sъmagati (sę) з коранем mag‑/mog‑, гл. магчы; прэфікс sъ дае значэнне ’змагчы’, а чаргаванне o/a пераводзіць дзеяслоў у незакончанае трыванне, выражае працягласць дзеяння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АЛЯКСА́НДРА І ЗЯМЛЯ́,
паўднёва-заходняя частка Антарктычнага п-ва ў Антарктыдзе. Злучана з мацерыком шэльфавым ледавіком Георга VI. Працягласць з Пн на Пд каля 400 км, з У на З — 200 км. Над ледавіковым покрывам горы (выш. да 2987 м, г. Стывенсан). Адкрыта ў 1821 рус. экспедыцыяй Ф.Ф.Белінсгаўзена і М.П.Лазарава.