лігату́ра, -ы, ж. (спец.).
1. Прымесь медзі ці волава да золата, серабра для надання ім большай цвёрдасці.
2. Дапаможны сплаў, які дабаўляецца ў метал у плавільнай печы.
3. Нітка, якой перавязваюць крывяносныя сасуды пры аперацыі.
4. Знак, які састаўлены з элементаў двух (ці больш) пісьмовых знакаў, напр., Æ.
|| прым. лігату́рны, -ая, -ае.
Лігатурнае золата.
Л. шоўк.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мі́гі,
У выразах: на мігі, на мігах (гаварыць, перагаворвацца і пад.) — размаўляць пры дапамозе жэстаў, знакаў. Кулік на мігах паказаў, што трэба падабраць уцекача. Гурскі. Тацяна тым часам паказвала [Галілею] на мігі, каб ён пайшоў, кінуў іх адных. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мнагазна́чны, ‑ая, ‑ае.
1. У матэматыцы — які складаецца з многіх лічбавых знакаў. Мнагазначны лік.
2. У мовазнаўстве — які мае некалькі значэнняў. Мнагазначнае слова.
3. Які нібы скрывае за сабой што‑н. важнае, намякае на што‑н. важнае. Мнагазначная ўсмешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ЗНА́КАВАЯ ТЭО́РЫЯ МО́ВЫ,
вучэнне, якое даследуе мову ў адносінах да інш. знакавых сістэм (матэм., муз., дарожнай і інш.), а таксама яе падабенства ці адрозненне ад іх. Заснавальнік семіётыкі амер. філосаф Ч.Пірс разглядаў мову як знакавыя адзінкі, характэрнай рысай якіх служыць адсутнасць знешняга падабенства з суадноснымі прадметамі. Амер. вучоны Ч.Морыс прапанаваў разглядаць усе знакі (у т.л. і моўныя) у трох вымярэннях:адносіны знакаў да аб’ектаў (семантыка), да інш. знакаў (сінтактыка) і да тых, хто карыстаецца гэтымі знакамі (прагматыка). Заснавальнік лінгвасеміётыкі (навукі, што вывучае знакавыя ўласцівасці мовы) швейцарскі лінгвіст Ф. дэ Сасюр асн. рысамі моўных знакаў лічыў іх сістэмнасць і наяўнасць адвольнай сувязі паміж іх планамі выражэння і планамі зместу. Гэтыя рысы надаюць мове стабільнасць, а таксама здольнасць фармуляваць самыя складаныя адцягненыя паняцці. Найб. выразны знакавы характар маюць пісьмовыя формы мовы, разам з якімі выкарыстоўваюцца і неславесныя знакі (лічбы, сімвалы і інш.).
Літ.: Семиотика языка и литературы. М., 1983; Соссюр Ф. де. Труды по языкознанию: Пер. с фр. М., 1977.
Б.А.Плотнікаў.
т. 7, с. 98
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
спе́шна, ‑і, ДМ ‑шцы, ж.
Разм. Стан паводле дзеясл. спяшацца (у 1 знач.); паспешнасць. Пісьмо, відаць, пісалася ў спешцы. Было яно напісана вялікімі, нязграбнымі літарамі, без усялякіх знакаў прыпынку. Асіпенка. [Таўлай] працаваў, як сапраўдны мастак, многа, але без спешкі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыта́бельнасць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць чытабельнага. Старабеларуская пісьменнасць па меры свайго развіцця ўвесь час стыхійна вызвалялася ад лішніх надрадковых знакаў, пакідаючы толькі тыя з іх, якія былі неабходны для лепшай перадачы гукавых асаблівасцей беларускай мовы і для.. найбольшай чытабельнасці. Булыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нанесе́ние
1. нанясе́нне, -ння ср.;
нанесе́ние опознава́тельных зна́ков нанясе́нне апазнава́льных зна́каў;
2. нанясе́нне, -ння ср., прычыне́нне, -ння ср.;
нанесе́ние уда́ра нанясе́нне ўда́ру; см. нанести́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
астрані́м
(ад астра- + гр. onyma = імя)
псеўданім у выглядзе якіх-н. друкарскіх знакаў, напр. зорачак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дыгра́ма
(ад ды- + -грама)
сукупнасць двух знакаў, якая ўжываецца для перадачы на пісьме аднаго гуку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кампо́сцер
(фр. composteur)
прылада для прабівання ўмоўных знакаў кантролю на пасажырскіх білетах і іншых дакументах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)