інста́нцыя, ‑і, ж.
Асобная ступень у сістэме падначаленых адзін другому органаў дзяржаўнага кіравання, партыйных, прафсаюзных, судовых і інш. арганізацый. Вышэйшыя інстанцыі. Першая інстанцыя. □ Было задавальненне ад таго.., што такая высокая партыйная інстанцыя з такой чуласцю і ўвагай паставілася да справы радавых камуністаў. Шамякін.
[Ад лац. instantia — непасрэдная блізкасць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раска́тваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. каго-што. Катаць, вазіць каго‑, што‑н. Што ты яго раскатваеш?
2. Разм. Тое, што і раскатвацца 1. Што гэта будзе, калі кожны возьмецца раскатваць, куды яму ўздумаецца. Аднаму па дзяцей пад’ехаць, другому на кірмаш. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аві́за
(іт. awiso)
паведамленне аб зменах ва ўзаемных разліках, аб пераводзе грошай, адпраўцы тавараў, якое пасылаецца адным контрагентам другому.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
я́ма ж., прям., перен. я́ма;
глыбо́кая я. — глубо́кая я́ма;
памы́йная я. — помо́йная я́ма;
даўгава́я я. — долгова́я я́ма;
○ во́ўчая я. — во́лчья я́ма;
паве́траная я. — возду́шная я́ма;
◊ капа́ць я́му — (каму) рыть я́му (кому);
не капа́й друго́му я́мы, сам ува́лішся ў яе́ — посл. не рой друго́му я́мы, сам в неё упадёшь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Crebro victus erit, alium qui sternere quaerit
Той часта будзе прайграваць, хто імкнецца іншаму падставіць нагу.
Тот часто будет проигрывать, кто стремится другому подставить ногу.
бел. Хто на каго яму капае, той сам у яе ўваліцца. Хто яму капае, той сам туды пападае. Не стаў у чужыя калёсы палку, а то гэта палка цябе па ілбе трэсне.
рус. Не рой другому яму ‒ сам в неё попадёшь. Не подставляй ноги: на самого спотычка нападёт. Чем кого взыщешь ‒ и себе то же сыщешь. Отольются кошке мышкины слёзы. Что людям радеешь, то и сам добудешь.
фр. Qui creuse la fosse a un autre y tombe lui-même (Кто копает яму другому, сам в неё и попадёт).
англ. Curses like chickens come home to roost (Проклятья, как цыплята, возвращаются домой на насест).
нем. Wer andern eine Grube gräbt, fällt selbst hinein (Кто копает могилу другому, сам упадёт в неё).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
абшчыпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Шчыпаючы, пазбавіць апярэння, лісця і пад.; абскубці. Абшчыпаць курыцу. Абшчыпаць куст.
2. Шчыпаючы, паабрываць (лісце, ягады, пялёсткі і пад.). Абшчыпаць пялёсткі. Абшчыпаць струкі гароху.
3. Шчыпаючы, параніць у многіх месцах. [Пеўні] абшчыпалі да крыві адзін другому грабяні. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кра́нец, ‑нца, м.
1. Прыстасаванне з дрэва, гумы і інш., якое замацоўваецца на борце судна для засцярогі яго ад удараў пры падыходзе к прыстані або другому судну.
2. толькі мн. (кра́нцы, ‑аў). Месца паблізу палубнай гарматы (шафа, скрынка або асобная рама) для захоўвання снарадаў.
[Ад гал. krans.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трапа́к, ‑а, м.
1. Рускі народны танец у хуткім тэмпе з моцным прытупваннем, а таксама музыка да гэтага танца. [Захар Зынга] іграў, пасля перадаў гармон[ь] другому, а сам узяўся ў бокі і пачаў скакаць трапака. Чорны.
2. Музычны твор, напісаны ў форме гэтага танца. Трапак Чайкоўскага. Трапак Рубінштэйна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хват, ‑а, М хваце, м.
Разм. Бойкі, спрытны чалавек. Пшэбора — дзеяч з пастарунка, Не проста дзеяч — хват і зух. Колас. [Валейбалісты] лёгка і прыгожа перакідвалі адзін другому мяч, а ўсім сваім выглядам быццам крычалі: вось якія мы хваты, толькі паглядзіце на нас! Карпюк.
•••
Хват-баба гл. баба 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лепш, прысл.
1.
Выш. ст. да прыслоўя добра. Вучыцца л. за іншых.
2. у знач. вык., каму. Аб паляпшэнні стану хворага.
Хвораму стала л.
3. у знач. часц. Служыць для ўзмацнення просьбы, парады і пад.
Пойдзем л. дамоў.
Л. цярпець самому, чым бяду зрабіць другому (прыказка).
◊
Лепш (і) не трэба (разм.) — ужыв. для абазначэння высокай, найвышэйшай ступені чаго-н.
Лепш позна, як (чым) ніколі — ужыв. як апраўданне пры запозненым выкананні чаго-н.
Лепш сказаць (у знач. пабочн. сл.) — дакладней, праўдзівей кажучы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)