wieś
ж. вёска, сяло;
na wsi — у вёсцы; у (на) сяле
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
міжле́ссе, ‑я, н.
Месца сярод лесу, паміж лясамі. Невялічкая вёска ўзнікла тут, па словах старых, гадоў з сотню таму назад, калі старыцкі пан перасяліў некалькі сялян .. у глухое міжлессе. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нядба́ласць, ‑і, ж.
Уласцівасць нядбалага; нядбалыя, неруплівыя адносіны да каго‑, чаго‑н. Невялічкая вёска ў адну вуліцу выглядала непрыветна і непрытульна. На ўсім ляжала пячаць нядбаласці і нейкай недаробленасці. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыме́жны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца, размяшчаецца каля мяжы. Прымежная вёска. □ [Гарадок] круглыя суткі ў любую пару года жыве напружана-баявым жыццём, і кожны кавалачак прымежнай зямлі — .. знаходзіцца пад няспынным наглядам. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лёнд ’сухая дарога’ (Совещ. ОЛА — Гомель), ст.-бел. лиондъ, лондъ ’суша’ запазычана са ст.-польск. ląd ’тс’, ’бераг’. С с.-в.-ням. lant, -des, ням. Land ’зямля, ралля, глеба, вёска, край’, ’суша’ (Булыка, Запазыч., 190; Слаўскі, 4, 84).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
свато́к, ‑тка, м.
Памянш.-ласк. да сват. [Чарнавус:] — Сапраўды, калі пачнуць усе так будавацца, як вось гэты мой сваток, дак.. што атрымаецца, не вёска, а старажытнае нешта, усім людзям на смех. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падступі́ць, -уплю́, -у́піш, -у́піць; зак.
1. да каго-чаго. Падысці блізка.
П. да дзіцяці.
Вёска падступіла да лесу (перан.).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., да чаго. Пра пачуцці, стан: з’явіцца, праявіцца ў якой-н. вобласці, у якім-н. месцы.
Падступіла (безас.) да сэрца.
Ком падступіў да горла.
|| незак. падступа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. по́дступ, -у, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зачарне́ць, ‑ее; зак.
1. Вылучыцца сваім чорным колерам, паказацца (пра што‑н. чорнае). Мінулі дробны лес, і перад .. [Стафанковічамі] зачарнела вёска. Чорны.
2. Пачаць чарнець; стаць чорным. Зачарнела і запахла на полі ралля. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падгаро́дзіца Прыгарадная вёска (Кузн. Касп.). Тое ж подгараддзеўе (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
запусце́ць, ‑ее; зак.
1. Прыйсці ў стан заняпаду, закінутасці; запуставаць. Месца, дзе стаяла вёска Мальва, пасля страшнага пажару запусцела, зарасло сасоннікам і дубняком. Кірэенка.
2. Абязлюдзець, апусцець. — Запусцеў двор, абязлюдзеў, — сказаў Камлюк. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)