Вальнякі́ ’месца, дзе жылі людзі, якія мелі вольнасць ад прыгону’ (Яшк.). Ад вальняк ’вольны чалавек’. Магчыма, таксама па мадэлі тапонімаў (Сушнякі і пад.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

úngebunden

a

1) во́льны, свабо́дны, нязвя́заны

2) няўры́мслівы, бесцырымо́нны

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

schúldenfrei

a які́ не ма́е даўго́ў, во́льны ад даўго́ў

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

jawność

ж. яўнасць, публічнасць;

jawność obrad — вольны доступ на пасяджэнні

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

wolny

woln|y

1. вольны, свабодны;

mieć ~e ręce — мець вольныя (не звязаныя) рукі;

rzut ~y спарт. вольны кідок (удар);

wstęp ~y — уваход вольны;

2. павольны;

~y bieg — павольны бег;

na ~ym ogniu — на малым агні

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

свобо́дный

1. (пользующийся свободой) свабо́дны;

свобо́дные гра́ждане свабо́дныя грамадзя́не;

свобо́дный труд свабо́дная пра́ца;

2. (независимый, не связанный обязанностями) во́льны;

я челове́к свобо́дный я чалаве́к во́льны;

3. (располагающий временем, не занятый) свабо́дны, во́льны;

свобо́дный день свабо́дны (во́льны) дзень;

4. (ненаполненный) паро́жні, пусты́;

свобо́дная посу́да паро́жні по́суд;

5. (не занятый кем-, чем-л.) свабо́дны, во́льны;

свобо́дное ме́сто свабо́днае (во́льнае) ме́сца;

6. (незатруднённый) лёгкі;

свобо́дное чте́ние в по́длиннике лёгкае чыта́нне ў арыгіна́ле;

7. (не стеснённый ограничениями, запретами, беспрепятственный) во́льны;

свобо́дный вы́бор во́льны вы́бар;

свобо́дный вход во́льны увахо́д;

сочине́ние на свобо́дную те́му сачыне́нне на во́льную тэ́му;

8. (просторный) прасто́рны, раско́шны;

свобо́дное пальто́ прасто́рнае (раско́шнае) паліто́;

9. (не туго стягивающий) сла́бкі;

свобо́дный по́яс сла́бкі по́яс;

10. (ни с чем не соединённый) хим. свабо́дны;

свобо́дный водоро́д свабо́дны вадаро́д;

свобо́дная профе́ссия уст. во́льная прафе́сія;

свобо́дный худо́жник (звание) дорев. во́льны маста́к;

свобо́дный аэроста́т ав. свабо́дны аэраста́т;

свобо́дный ве́ктор физ., мат. свабо́дны ве́ктар;

свобо́дная ко́вка мет. свабо́днае кава́нне;

свобо́дное паде́ние те́ла физ. свабо́днае падзе́нне це́ла;

свобо́дный член мат. свабо́дны член;

свобо́дный уда́р спорт. свабо́дны ўдар;

свобо́дное колесо́ (у велосипеда) свабо́днае ко́ла;

свобо́дные электро́ны физ. свабо́дныя электро́ны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

наддо́льны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца над долам (у 1, 2 знач.), над зямлёю. Лясны жаваранак вольны, Снуючыся ў яснай сіні, Песню пеў у жытнім кліне І будзіў прастор наддольны. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сельма́г, ‑а, м.

Сельскі магазін. Як не забегчы ў новы наш сельмаг У вольны час, вяртаючыся з працы? Якіх, скажы, тавараў тут няма! Ёсць што купіць і чым палюбавацца. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лю́зны ’шырокі, свабодны’ (смарг., дзятл., Сл. ПЗБ), ст.-бел. люзный, лезный, лиозный ’вольны, селянін, які не меў пастаяннага месца пражывання’ (XVI ст.), запазычана са ст.-польск. luźny, lóźny, loźny ’свабодны, які цесна не прылягае’, якія з с.-в.-ням. lōs ’вольны, адарваны, слаба прымацаваны’, lose ’свавольны’ < і.-е. leu‑s‑ ’аддзяляць, адрываць, адрэзваць’ (Булыка, Запазыч., 192; Слаўскі, 4, 393–394). Суч. лю́зны магло быць нядаўна запазычана другі раз.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

хо́бі

(англ. hobby)

захапленне чым-н., любімы занятак у вольны час.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)