пра́ктыкум

(лац. practicum, ад гр. praktikos = дзейны, актыўны)

від практычных заняткаў па якому-н. вучэбнаму прадмету звычайна ў вышэйшых навучальных установах, а таксама вучэбны дапаможнік для правядзення такіх заняткаў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

практыцы́зм

(ням. Praktizismus, ад гр. praktikos = дзейны, актыўны)

1) залішняе захапленне практычнай дзейнасцю пры недаацэнцы тэорыі;

2) дзелавы падыход да справы; уменне ўладкоўваць справы так, каб атрымаць асабістую выгаду.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

БЕ́ТМАН-ГО́ЛЬВЕГ

(Bethmann Hollweg) Тэабальд фон (29.11.1856, Гогенфінаў, Германія — 2.1.1921),

дзяржаўны дзеяч Германіі. У 1905—07 міністр унутр. спраў Прусіі, у 1907—09 імперскі міністр унутр. спраў і нам. рэйхсканцлера. У 1909—17 рэйхсканцлер-прэм’ер-міністр Прусіі. Абапіраўся на кансерватараў і Каталіцкую партыю цэнтра («Чорна-блакітны блок»). Актыўны ўдзельнік падрыхтоўкі і развязвання 1-й сусв. вайны. З 1917 у адстаўцы.

т. 3, с. 130

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пасі́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Неактыўны, неэнергічны; абыякавы да ўсяго; проціл. актыўны. «Пасіўнае чаканне — вялікае глупства», — падумаў Ярохін. Шамякін. Сам жа Лабановіч на гэты раз, як бяспраўны настаўнік, сядзеў далей ад стала экзаменатараў у якасці старонняга і пасіўнага наглядальніка. Колас. На змену пасіўнай жальбе прыйшоў пратэст і жаданне волі, глыбокі голас, ускалыхнуты непадробнай страсцю, загучаў па-новаму. Васілевіч.

2. Спец. Які мае адносіны да пасіву (у 2 знач.).

3. Спец. Які мае адносіны да пасіву (у 3 знач.). Пасіўная канструкцыя.

•••

Пасіўны баланс гл. баланс ​1.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мабіліза́цыя

(фр. mobilisation, ад лац. mobilis = рухомы)

1) перавод узброеных сіл дзяржавы з мірнага становішча ў поўную баявую гатоўнасць; прызыў ваеннаабавязаных запасу ў армію ў час вайны;

2) перан. прывядзенне сіл, сродкаў у актыўны стан, каб забяспечыць паспяховае выкананне якога-н. задання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

czynny

czynn|y

1. дзейны; актыўны; чынны;

natura ~a — дзейны характар;

wziąć ~y udział — прыняць (узяць) актыўны ўдзел;

2. дзеючы; які працуе;

biuro ~e — бюро працуе;

sklep ~y od ... — крама працуе (адчыненая) з ...;

strona ~a грам. незалежны стан;

~a zniewaga — абраза дзеяннем; аплявуха; ~a służba вайск. абавязковая служба

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ГЛУШЫ́ЦЕЛЬ,

прыстасаванне для зніжэння шуму рухавікоў, вентылятараў, машын, а таксама збудаванняў, куды шум пранікае праз паветра- і газаправоды. Бываюць актыўныя, рэактыўныя і інтэрферэнцыйныя. Актыўны глушыцель — трубаправод з гукаізаляцыйнымі матэрыяламі ўсярэдзіне. Рэактыўны мае ўнутр. перагародкі з адтулінамі ці рэзкія звужэнні і расшырэнні трубаправода; ставіцца на аўтамабілях, матацыклах. У інтэрферэнцыйных глушыцелях струмень газу накіроўваецца па 2 трубах рознай даўжыні, каб гукавыя хвалі розніліся па фазе і пры накладанні гасілі адна адну.

т. 5, с. 306

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

баявы́

1. Geféchts-, Kríegs-, Kampf- f -;

баява́я падрыхто́ўка Geféchtsausbildung f -;

баява́я гато́ўнасць Geféchtsbereitschaft f -;

баявы́ тава́рыш Kríegskamerad m -en, -en;

баявы́ патро́н schárfe Patróne;

2. (ваяўнічы) kämpferisch, kríegerisch; schlágkräftig;

баявы́ дух Kámpfgeist m -es;

3. разм (актыўны, смелы) kámpflustig, kríegerisch;

баявы́ хлапе́ц flótter [schnéidiger] Búrsche

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

бала́нс I, -су м., в разн. знач. бала́нс;

гадавы́ б. — годово́й бала́нс;

гандлёвы б. — торго́вый бала́нс;

кармавы́ б. — кормово́й бала́нс;

пачуццё ~су — чу́вство бала́нса;

акты́ўны б. — акти́вный бала́нс;

пасі́ўны б. — пасси́вный бала́нс

бала́нс II

1. -су собир., м., спец. бала́нс;

2. -са м., тех. бала́нс

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзейны, актыўны, інтэнсіўны; дзелавы, неўгамонны (разм.); чынны, неўгамаваны (абл.); неспакойны, нястомны, нястрымны, няўрымслівы, неўтаймаваны, гарачы, кіпучы, бурны, жывы (перан.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)