Verbum

анлайнавы слоўнік

БЫКО́ЎСКІ Іаан

(царк. Іаіль; 1707, Мінскае ваяв. — жн. 1798),

бібліяфіл, царк. дзеяч. Меў шырокую свецкую і царк. адукацыю. Працаваў на Міншчыне, Чарнігаўшчыне, дзе вывучаў гісторыю Кіеўскай Русі. Ведаў шмат моў. У 1776—87 архімандрыт Спаса-Яраслаўскага манастыра, рэктар духоўнай семінарыі ў Яраслаўлі. Сабраў каштоўную б-ку. У ліку манускрыптаў меў «Слова пра паход Ігаравы», які прадаў А.І.Мусіну-Пушкіну. Некаторыя даследчыкі прыпісваюць Быкоўскаму магчымае аўтарства «Слова...». Аўтар кнігі-трактата пра ісціну (1787).

Літ.:

Моисеева Г.Н. Спасо-Ярославский хронограф и «Слово о полку Игореве». 2 изд. Л., 1984;

Каханоўскі Г.А. Адчыніся, таямніца часу: Гіст.-літ. нарысы. Мн., 1984.

Г.А.Каханоўскі.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

насме́лую, прысл.

Смела, не баючыся. Рабіць насмелую. □ Як зрабіць, каб у хаце можна было вольна дыхаць, каб насмелую можна было сказаць звонкае і вясёлае слова. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

правінцыялі́зм, ‑у, м.

1. Уст. Погляды і манеры, звязаныя з жыццём у глухой мясцовасці, правінцыі.

2. Слова або выраз, уласцівыя абласной, а не літаратурнай мове; дыялектызм.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

агаво́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Дадатковае тлумачэнне, заўвага, абмежаванне. Істотная агаворка. Згадзіцца без усякіх агаворак.

2. Памылкова ўжытае слова або выраз.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адназна́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Тоесны паводле сэнсу, значэння. Адназначныя выразы.

2. Які мае толькі адно значэнне. Адназначнае слова.

3. Які складаецца з аднаго знака. Адназначны лік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фане́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да фанеры. Фанерная фабрыка. // Зроблены з фанеры. Фанерная скрынка. Фанерны чамадан. □ Тонкая фанерная перагародка давала магчымасць пачуць кожнае слова. Пятніцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фрэ́йлен, нескл., ж.

Слова, якое ўжываецца пры ветлівым звароце да незамужняй жанчыны, а таксама пры называнні яе імя або прозвішча ў немцаў і некаторых іншых народаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шні́цэль, ‑ю, м.

Тонкая адбіўная ці рубленая катлета. Натуральны шніцэль. □ Сашка, відаць, чакаў вострага слова ад хлопцаў і хутчэй за ўсіх пастараўся з’есці свой шніцэль. Гроднеў.

[Ням. Schnitzel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уну́траны в разн. знач. вну́тренний;

~ныя дзве́ры — вну́тренняя дверь;

~нае чуццё — вну́треннее чутьё;

~ная су́вязь з’яў — вну́тренняя связь явле́ний;

~ная палі́тыка — вну́тренняя поли́тика;

○ зало́зы ўну́транай сакрэ́цыі — же́лезы вну́тренней секре́ции;

рухаві́к уну́транага згара́ння — дви́гатель вну́треннего сгора́ния;

уну́траная фо́рма сло́ва — лингв. вну́тренняя фо́рма сло́ва

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

глота́ть несов. глыта́ць;

◊

глота́ть во́здух глыта́ць паве́тра;

глота́ть слёзы глыта́ць слёзы;

глота́ть слова́ глыта́ць сло́вы;

глота́ть слю́нки глыта́ць слі́нку.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)