open

[ˈoʊpən]

1.

adj.

1) адчы́нены, адкры́ты

2) незапо́ўнены; незаня́ты, дасту́пны; во́льны

a position still open — стано́вішча яшчэ́ не заня́тае

to have an hour open — мець во́льную гадзі́ну

in the open air — на во́льным паве́тры

an open market — во́льны ры́нак

an open meeting — адкры́ты сход (дасту́пны для ўсі́х)

3) адкры́ты, нявы́рашаны

an open question — адкры́тае, нявы́рашанае пыта́ньне

4) я́ўны, адкры́ты

open contempt — я́ўная пага́рда

5) шчы́ры, адкры́ты

an open face — шчы́ры, адкры́ты твар

6) an open flower — расьцьві́лая кве́тка

7) шчо́дры, гасьці́нны; распасьцерты

Give with an open hand — Дава́й шчо́драю руко́ю

to welcome with open arms — віта́ць з распасьцертымі рука́мі

8) Phon. адкры́ты (пра склад)

2.

n.

1) адту́ліна, про́рва, зе́ўра f. (я́мы) f.

2)

а) адкры́ты прасто́р; адкры́тае мо́ра

in the open — пад адкры́тым не́бам

б) да агу́льнага ве́дама

3.

v.

1) адчыня́ць (-ца) (пра дзьве́ры), адкрыва́ць (-ца)

2) расчышча́ць, церабі́ць (прахо́д)

3) адкрыва́ць (-ца), пачына́ць (-ца)

to open an account — адкры́ць раху́нак

•

- open a shop

- open on

- open one’s eyes

- open one’s eyes to something

- open the debate

- open the meeting

- open up

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

sound

I [saʊnd]

1.

n.

1) гук -у m.; го́ман, шум -у m., кры́кі pl., га́лас -у m.

a vowel sound — гало́сны гук

2) мяжа́ чу́тнасьці го́ману, шу́му

within sound — у ме́жах чу́тнасьці

2.

v.i.

1) гучэ́ць

it sounds like thunder — Гучы́ць як гром

2) трубі́ць (пра трубу́)

3) вымаўля́цца

3.

v.t.

1) вымаўля́ць, выка́зваць

Sound each syllable — Вымаўля́й ко́жны склад

The ”h” in ”hour” is not sounded — У сло́ве ”hour” h — не вымаўля́ецца

Everyone sounded his praises — Усе́ выка́звалі пахвалу́

2) гучэ́ць

His excuse sounds queer — Яго́нае апраўда́ньне гучы́ць дзі́ўна

to sound alarm — узьніма́ць трыво́гу

II [saʊnd]

1.

adj.

1) здаро́вы; мо́цны; цэ́лы, непашко́джаны

sound health — мо́цнае здаро́ўе

sound sleep — мо́цны, здаро́вы сон

2) цьвёрды, цьвярды́, грунто́ўны

sound structure — грунто́ўная будо́ва

sound knowledge — грунто́ўныя ве́ды

2.

adv.

мо́цна, грунто́ўна

sound asleep — мо́цна засну́ўшы

III [saʊnd]

1.

v.

1) зандава́ць

а) ме́раць глыбіню́ вады́ ло́там

б) дасьле́даваць ра́ну зо́ндам

в) дасьле́даваць грунт зо́ндам

2) разьве́дваць, распы́тваць

3) заглыбля́цца, ныра́ць

The whale sounded — Кіт нырну́ў углы́б

2.

n.

зонд -а m.

IV [saʊnd]

n.

1) пралі́ў -ву m., прато́ка f.

2) пла́вальны пухі́р (у ры́бы)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Schlag

I

m -(e)s, Schläge

1) уда́р (тс. перан.)

éinen ~ versétzen — нане́сці ўдар

zum ~ áusholen — замахну́цца

es hágelte Schläge — уда́ры пасы́паліся як град

auf éinen [mit éinem] ~ — адны́м уда́рам, адра́зу

2) бой (гадзінніка, барабана і г.д.)

~ zwölf Uhr — ро́ўна ў двана́ццаць (гадзін)

3) біццё (сэрца)

4) (апаплексі́чны) уда́р, паралі́ч [разм. пара́люш]

ich war wie vom ~ gerührt — мяне́ бы́ццам абухо́м па галаве́

II

m -(e)s, Schläge дзве́рцы (у аўтамашыны)

III

m -(e)s, Schläge галубя́тня

IV

m -(e)s, Schläge

1) лесасе́ка

2) дзяля́нка, уча́стак

3) пако́с, сенажа́ць

V

m -(e)s, Schläge

1) склад, род (людзей); мане́р (пра людзей адмоўнага тыпу)

vom álten ~ — старо́га га́рту

die béiden sind vom gléichen ~ — яны́ аднаго́ по́ля я́гады

2) паро́да (жывёл)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Кагадзе́ ’калісьці’ (БРС), ’толькі што, нядаўна’ (БРС, ТСБМ), капыл., Жыв. сл.; чырв., З нар. сл.; ц.-бел. (Узвышша, 1927, 6), кагдзе, кадзе ’толькі што, нядаўна’ (ганц., Сл. паўн.-зах.), кадзе ’тс’ (Жд. 2; капыл., Жыв. сл.; чырв., З нар. сл.; чырв., навагр., КЭС; ганц., карэл., лях., Сл. паўн.-зах.; слонім., кар., Сцяшк.), кадзе ’нядаўна’ (стол., Жыв. сл.), кадзё ’толькі што’ (Жд. 3). Казлова (БЛ, 21, 1982, 60) прыводзіць палес. (усх.-палес.?) кагадзе і адзначае, што прыслоўе ўласціва большасці беларускіх гаворак; з гэтым нельга пагадзіцца. Неабходна адзначыць, што паметы «брэсц.», «гродз.», «палес.» заблытваюць чытача і быццам сапраўды сведчаць аб шырокай геаграфіі. На самой справе «брэсц.» (паводле Казловай) кадзе зафіксавана ў Столінскім раёне і, як сведчыць фанетыка (дзеканне), адносіцца да пераходных або да ўсх.-палес. гаворак і брэсцкім (зах.-палес.) не з’яўляецца. «Гродз.» кагадзе, кадзе вядома больш вузка: навагр., карэліц., слонім. разам з ганц., лях., нясв. і чырв. утварае даволі кампактны арэал, які (далучыўшы патэнцыяльныя ўсх.-палес. фіксацыі) можна некалькі пашырыць на паўд.-усх. частку. Неабходна адзначыць, што Тураўскі слоўнік, вельмі ўважлівы да рарытэтаў, гэтага слова не фіксуе. Па сутнасці вузкарэгіянальнае ўтварэнне; па геаграфіі адпавядае гродзенска-баранавіцка-лунінецкаму пучку ізаглос (Лінгвістычная геаграфія, к. № 13). Лінгвагеаграфія сведчыць аб іншамоўным уплыве (што цяжка дапусціць, паколькі ў такім выпадку, мяркуючы аб уздзеянні балтыйскіх прыслоўяў, давялося б лічыць форму кадзе першапачатковай і невядома як тлумачыць паходжанне г у кагадзе) або аб архаізме. Не выключэнне, аднак, як і ў выпадку іншамоўнага ўплыву ўяўляецца варыянт утварэння «гібрыду» на паграніччы розных гаворак. Рус. росл., смал., трубч., карач., бран., арл. каде ’дзе’ магчыма, сведчыла б на карысць варыянта «архаізм», калі б не верагоднасць таго, што рус. дыял. слова ўтварылася фанетычным спосабам. Цыхун (Бюлетин, 5, 1976, 94) адносіць яго па фармальнаму падабенству да балг. дыял. кагоде ’што-небудзь’, ’колькі-небудзь’, ’калі-небудзь’. Ён лічыць, што, нягдедзячы на розніцу ў семантыцы, агульнае значэнне «нявызначанасці» бел. і балг. утварэнняў патрабуе далейшага вывучэння гэтай паралелі з мэтай высвятлення магчымай іх роднасці. Шуба (Прыслоўе, 60) выводзіць бел. кагадзе са ст.-рус. формы къгдѣ праз ступень кагдзе, кадзе; Цыхун (там жа) мяркуе, што хутчэй чакаўся б адваротны працэс і спасылаецца на заўвагу Якабсона (Word 8, 4, 391), аб тым, што gъda паходзіць з goda аналагічна vьcera < večera і да т. п., падрабязней у Копечнага, ESSJ, 1, 311–313. БЕР (2, 128) лічыць, што балг. дыял. кагоде < ка, дыял. прысл. ’калі, калісьці; з таго часу як’ і часціцы годзе ’‑небудзь’. Звяртае на сябе ўвагу значэнне бел. слова ’калісьці’, засведчанае ў БРС. Калі гэта не памылковае значэнне, можна меркаваць аб магчымай дыялектнай яго аснове і першасным значэнні кагадзе наогул, што дазваляе з большай упэўненасцю параўноўваць бел. і балг. словы. Адносна семантыкі ў такім выпадку параўн. тур. когдышні ’колішні’ і рус. дыял. когда‑ко ’калі-небудзь’. Заўвагу Цыхуна (Бюлетин, 5, 1976, 94) аб агульным значэнні «нявызначанасці» гэтых слоў як магчымым сведчанні іх роднаснасці нельга прыняць па той прычыне, што такое значэнне абумоўлена прыслоўямі (этымалагічна — склонавыя формы пытальнага, адноснага займеннікаў), якія ўваходзяць у склад як гэтых, так і іншых падобных лексем. Аб спробе ўзнавіць прасл. *kagodě‑ прыслоўе часу, гл. Казлова, БЛ, 21, 1982, 60; надзейнасць такой рэканструкцыі невысокая з прычыны прыведзеных вышэй меркаванняў. Аб ка‑ гл. Слаўскі, 2, 8; аб ‑gode‑ Копечны, ESSJ, 1, 312.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перане́сці, ‑нясу, ‑нясеш, ‑нясе; ‑нясём, ‑несяце; пр. перанёс, ‑несла і ‑нясла, ‑несла і ‑нясло; заг. перанясі; зак.

1. каго-што. Забраўшы з аднаго месца, перамясціць у другое, даставіць куды‑н. Перанесці дровы пад павець. Перанесці лямпу ў другі пакой. □ У той вечар .. дзеду зрабілася холадна, і ён папрасіў, каб перанеслі яго на печ. Сачанка. Пакінуўшы бацькоўскую хату, Лена ўсё, што ёй было патрэбна, перанесла і перавезла ў клуб, пасялілася там у невялічкім пакойчыку. Ваданосаў. // Несучы, перамясціць цераз што‑н., на другі бок чаго‑н. Перанесці хлапчука цераз ручай. // перан. Пераключыць увагу, думкі на што‑н. іншае. Грукат колаў Марыну з высокіх нябёс Зноў на дрогкую нашу зямлю перанёс. Куляшоў.

2. што. Змяніць месцазнаходжанне чаго‑н., размясціць у іншым месцы. Перанесці сталіцу ў іншы горад. □ Нарада па сваёй люднасці атрымалася значна большая, чым думалі, і яе прыйшлося перанесці ў памяшканне канторы. Ермаловіч. // Перамясціць, пераставіць які‑н. будынак у другое месца. Дома бацька вельмі часта.. меркаваў сам сабе, колькі спатрэбіцца новага дрэва, каб перанесці на новае месца хату. Чорны.

3. што. Пераключыць з аднаго на другое, накіраваць на што‑н. іншае. Калі артылерысты перанеслі агонь углыбіню, у бой пайшлі танкі і пяхота. Мележ. // Распаўсюдзіць, пашырыць што‑н. на каго‑н. другога, на што‑н. другое. Перанесці перадавы вопыт на ўсе прадпрыемствы. □ [Віктар] зразумеў, што гэта Карызна перанёс на яго ўвесь комплекс пачуццяў, якія раней меў да Зеленюка. Зарэцкі.

4. што. Адкласці на другі час. Перанесці пасяджэнне на вечар.

5. што. Размясціць, падаць частку якога‑н. тэксту ў другім месцы. Перанесці працяг рамана ў наступны нумар часопіса. // Аддзяліць частку слова для пераносу ў наступны радок згодна з правіламі правапісу. Перанесці апошні склад слова.

6. што. Адлюстроўваючы што‑н. графічным спосабам, падаць, абазначыць у іншым месцы. Перанесці задуму на чарцёжны ліст. Перанесці ўмоўныя знакі на карту. □ — Каб я ўмеў маляваць, — сказаў Лабановіч, — я перанёс бы яе [каплічку] на паперу. Колас.

7. што. Зазнаць, перажыць што‑н. непрыемнае, цяжкае; перацярпець. Жаўтаваты твар з прамяністымі маршчынамі вакол вачэй гаварыў, што нямала гора перанесла кабета. Васілевіч. За дзень .. [жанчыны] так стаміліся і перанеслі столькі хваляванняў, што іх адразу пацягнула да сну. Няхай. // Пераадолець, вынесці. Расліны перанеслі засуху. Перанесці запаленне лёгкіх.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

урэ́заць, урэжу, урэжаш, урэжа; зак.

1. што. Адрэзаўшы частку чаго‑н., укараціць, паменшыць. Урэзаць крысо.

2. перан.; што. Зменшыць, скараціць аб’ём, колькасць, склад чаго‑н.; убавіць. Урэзаць зарплату. Урэзаць норму. Урэзаць штаты. Урэзаць расходы. // Абмежаваць. Урэзаць правы. Урэзаць паўнамоцтвы.

3. што ў што. Уставіць у выдзеўбанае, выразанае паглыбленне. Урэзаць замок у дзверы.

4. што і чаго (пераважна з адмоўем «не»). Разм. З цяжкасцю адрэзаць што‑н. вельмі цвёрдае. Мяса такое мерзлае, што не ўрэзаць.

5. што і чаго. Разм. Адрэзаць чаго‑н. [Міход:] — Урэжце [цётка Хіма] акрайчык свежага хлеба ды пашукайце ў каморы марожанага сальца. Я гэтак яго люблю. Сабаленка. [Дачка] ўнесла з каморы збан мёду, вялікі сыр, урэзала вяндліны. С. Александровіч. // Нарэзаць невялікую колькасць чаго‑н. [Сабастыян:] А я кагадзе дома каровам сечкі ўрэзаў, салому папалам з канюшынаю мяшаў. Чорны.

6. перан.; што і без дап. Разм. Нечакана і гучна заіграць, заспяваць; грымнуць. Урэзалі музыкі мяцеліцу, і ўсе закруціліся па хаце. Гарэцкі. Ідзе рота ў сталовую — песня гучыць. Як урэжуць «Тачанку» — усе вулачкі і закавулачкі дрыжаць. Ракітны. — Ото ўжо ўрэзаў, дык урэзаў! — смяялася бабка. — Каб яшчэ бубен, дык і танцаваць можна б было! Каліна. — Пайграем? — спытаў Санька і, доўга не думаючы, з усяе сілы ўрэзаў па белых касцяных дошчачках пяцярнёй. Сяркоў.

7. каму, па чым і без дап. Разм. Моцна ўдарыць. [Мятла:] — Калі Сяргей збіў паліцэйскага з ног, дык другі ўрэзаў яму па галаве, і ён упаў. Машара. [Камейша:] — Дзівіцца чалавек, чым так урэзаў, нягоднік, што адразу зваліў з ног... Пальчэўскі. [Вася:] — Я не стрываў, схапіў.. [Вярстоўскага] загрудкі і ўжо размахнуўся, каб урэзаць яму ў твар, ды ён лоўка перахапіў маю руку. Гаўрылкін. // Пабіць, збіць; пакараць. Ну ж і ўрэзалі тады.. [сялянам] казакі, і цяпер чухаюцца. Грахоўскі.

8. Разм. Імкліва паімчацца, пабегчы. Здымае шапку [старшыня сельсавета] з галавы і да яго: «Кось-кось!» — Нібыта ў шапцы той аўса ўволю. Але дурных няма, Буланы конь у поле Ўрэзаў так, што толькі ўзняўся пыл. Корбан. // Пайсці, паліць (пра дождж). Янка ўжо амаль дайшоў да чоўна, калі дождж урэзаў як след. Лупсякоў.

9. што. Разм. Рэзка і катэгарычна сказаць, заявіць што‑н. Пачуўшы песню ў другі раз, Міканор, хоць і ведаў, што Алёша можа пакрыўдзіцца, не прамаўчаў, бязлітасна ўрэзаў праўду-матку пра песню. Мележ.

•••

Урэзаць дуба — тое, што і даць дуба (гл. даць).

Урэзаць штуку — тое, што і адпаліць штуку (гл. адпаліць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ці, злучн. і часціца.

1. злучн. размеркавальны. Ужываецца для супастаўлення членаў сказа і сказаў, якія па сваім значэнні з’яўляюцца аднолькава магчымымі ці раўназначнымі, указваючы на выбар аднаго з іх. Мы аддана служылі і не варажылі, Скосіць нас смерць ці не скосіць. Панчанка. Рана ці позна, позна ці рана высахнуць слёзы, загоіцца рана. Вярцінскі. Я люблю слухаць Дарафея Сцяпанавіча. Асабліва яго паляўнічыя ці рыбацкія апавяданні. Паслядовіч. // З адценнем дапушчэння магчымасці аднаго з членаў сказа. Па-над Прыпяццю між лясоў, пяскоў і балот туліцца невялічкая вёсачка, хат можа так трыццаць ці сорак. Колас. [Граніца] праходзіла за дзве ці тры гадзіны хады на ўсход ад вёскі. Брыль.

2. злучн. размеркавальна-пералічальны. Аб’ядноўвае члены сказа і сказы пры пералічэнні. Ці буду я ў шчасці, ці буду я ў смутку, Ці буду ў вялікай бядзе — Цябе на часінку, цябе на мінутку Нідзе не забуду, нідзе. Бялевіч.

3. Уваходзіць у склад паўторнага пералічальна-размеркавальнага злучніка «ці то..., ці то». Тое, што і то ​1 (у 2 знач.).

4. злучн. далучальны. Ужываецца для далучэння членаў сказа і сказаў з заўвагамі дадатковага характару. Бруно Шмульке, ці, як клікалі яго за вочы, Брунька-Шмунька, быў ціхім, непрыкметным чалавекам, негаваркім. Лынькоў. Бурыя, пад колер зямлі, берагавыя ластаўкі, ці, як іх яшчэ называюць, беражанкі, спрытна вывіваліся над вадой. Пальчэўскі.

5. злучн. падпарадкавальны. Ужываецца пры даданых сказах з ускосным пытаннем. [Пашка:] — Слухай, ці не знойдзецца ў цябе чаго ад бяссонніцы? Паўлаў. Толькі ў калідоры Надзя падумала, ці не збіраецца Сашка выступаць у канцэрце. Гроднеў. У Льва Раманавіча, помніцца, варухнулася сумненне, ці варта высяляць Сапуна. Асіпенка.

6. часціца пытальная. Узмацняе пытальны характар. [Гена:] Нязручна поначы ісці да чужых людзей... Гасцініца... Ці будзе там месца? Арабей. Дзе ж, дарога ты другая? Я стаю адзін, адзін, Ноч вакол ляжыць глухая... Ці ж то свет сышоўся ў клін? Колас. // З асобнымі прыслоўямі, назоўнікамі, займеннікамі, часціцамі ўтварае спалучэнні са значэннем сумнення, няўпэўненасці, нерашучасці, здзіўлення. Страху ў мяне цяпер як і не было. Ці мо проста не было калі думаць пра яго? Якімовіч. Пайшоў я зранку ў свой горад, бо ведаў, што ўдзень наўрад ці ўбачыш каго дома з блізкіх знаёмых. Кулакоўскі. — Ты што гэта, на Месяц ляцець сабралася, ці што? Гэтулькі пакункаў! — здзівіўся дзед, які зайшоў на кухню. Гарбук.

•••

Так ці інакш (іначай) гл. так.

Ці доўга, ці коратка гл. доўга.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

cast

[kæst]

1.

v.t. cast, -ing

1) кі́даць, шпурля́ць

to cast a stone — шпурну́ць ка́мень

to cast lots — кі́даць жэ́рабя

to cast a vote — адда́ць го́лас, галасава́ць

to cast a glance — кі́нуць по́зірк, кі́нуць во́кам

to cast a fishline — закі́нуць ву́ду

to cast a shadow — кі́даць цень

2) скіда́ць

to cast feathers — скіда́ць пе́р’е

to cast horns — мяня́ць ро́гі

to cast skin — скіда́ць ску́ру

A snake casts its skin — Вужа́ка скіда́е ску́ру

to cast hair — ліня́ць (пра жывёлу)

3) склада́ць, падліча́ць

4) разьдзяля́ць ро́лі, вызнача́ць акто́раў для ро́ляў

5) Tech. адліва́ць (з мэта́лу)

to cast a statue in bronze — адлі́ць ста́тую з бро́нзы

2.

n.

1) кі́даньне n.; кідо́к (мяча́), далёкасьць кідка́

2) закіда́ньне (ву́ды, се́ці)

3) акто́рскі склад (у п’е́се, фі́льме)

The cast is complete — Разьмеркава́ньне ро́ляў зако́нчанае

4)

а) адлі́ўка f., ліцьцё n. (дзе́йнасьць і вы́раб)

б) ліце́йная фо́рма

5) хірургі́чная павя́зка

plaster cast — гі́псавая павя́зка

6) адце́ньне n.

with a pink cast — з ружо́вым адце́ньнем

to cast away a project —

а) пакі́нуць, адкі́нуць плян

б) пацярпе́ць крушэ́ньне (пра вадапла́ў)

•

- cast down

- cast off

- cast on

- cast one’s ballot

- cast out

- cast up

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

прыня́ць, прыму́, пры́меш, пры́ме; прыня́ў -няла́, -ло́; прымі́; прыня́ты; зак.

1. каго-што. Прыбраць, занесці, пераставіць у іншае месца.

П. посуд у шафу.

2. каго-што. Узяць, атрымаць тое, што хто-н. дае, перадае, здае; узяць у сваё распараджэнне.

П. тэлеграму. П. тавар.

Камісія прыняла новы дом.

3. што. Узяць пад сваё кіраўніцтва, заняць (якую-н. пасаду).

П. брыгаду. П. пост дырэктара.

4. каго (што). Уключыць у склад чаго-н., дапусціць да ўдзелу ў чым-н.

П. на працу. П. у інстытут.

5. каго (што). Дапусціць, пусціць да сябе з якой-н. мэтай (для размовы, для агляду, у якасці госця, жыльца і пад.).

П. пасла. П. наведвальніка. П. гасцей.

Урач прыняў хворую.

Добра п. каго-н. (добра аднесціся, добра сустрэць).

6. што. Успрыняць.

П. вестку без энтузіязму. П. да ведама што-н. П. на свой рахунак што-н. (як што-н., што адносіцца да сябе). П. да сэрца што-н.

7. што. Згадзіцца з чым-н., аднесціся да чаго-н. станоўча.

П. параду. П. чыё-н. запрашэнне.

8. што. Зацвердзіць, галасаваннем выразіць згоду з чым-н.

П. закон. П. пастанову.

Праект прыняты.

9. што. Выканаць, ажыццявіць (тое, што выражана наступным назоўнікам).

П. рашэнне (рашыць). П. смерць (памерці). П. прысягу. П. меры. П. на сябе абавязак штон. зрабіць.

10. што. Стаць уладальнікам якога-н. звання, сану, падданым (якой-н. дзяржавы).

П. беларускае грамадзянства.

11. што. Набыць які-н. выгляд, асаблівасці.

П. позу.

Столік прыняў выгляд чарцёжнага стала.

12. што. Падвергнуць сябе якой-н. гігіенічнай, лячэбнай працэдуры.

П. душ. П. курс лячэння.

13. што і чаго. Выпіць, праглынуць (лякарства).

П. мікстуру.

14. каго-што і за каго-што. Прызнаць, палічыць.

П. каго-н. за іншага.

15. Прасунуцца трохі ў якім-н. напрамку (разм.).

Калона прыняла ўправа.

16. што. Зразумеўшы, паўтарыць (спец.).

П. сігнал.

17. каго (што). Аказаць дапамогу пры родах.

П. дзіця.

◊

Прыняць бой — не ўхіліцца ад бою, што ўзнік па ініцыятыве праціўніка.

Прыняць ласку — аказаць гонар, уважыць (зайшоўшы, завітаўшы і пад.).

Прыняць экзамен (залік і пад.) у каго — правесці вучэбную праверку.

|| незак. прыма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прыма́нне, -я, н., прыём, -у, м. (да 2, 4, 5, 13 і 16 знач.), прыёмка, -і, ДМ -мцы, ж. (да 2 знач.; спец.) і прыня́цце, -я, н. (да 2, 3, 8—11, 14 і 16 знач.).

Гасцінны прыём.

Тэлеграфістка перайшла на прыём.

Прыёмка тавараў.

Прыняцце рэзалюцыі.

|| прым. прыёмачны, -ая, -ае (да 1 знач.) і прыёмны, -ая, -ае (да 1,4 і 5 знач.).

Прыёмачная камісія (якая прымае гатовы аб’ект). Прыёмны пункт.

Прыёмная радыёстанцыя.

Прыёмныя экзамены.

Прыёмная камісія (якая прымае абітурыентаў; у 2 знач.). Прыёмны дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

войти́ сов.

1. в разн. знач. увайсці́;

войти́ в дом увайсці́ ў дом;

войска́ вошли́ в го́род во́йскі ўвайшлі́ ў го́рад;

войти́ в соста́в делега́ции увайсці́ ў склад дэлега́цыі;

войти́ в репертуа́р увайсці́ ў рэпертуа́р;

войти́ в де́йствие увайсці́ ў дзе́янне;

войти́ в но́рму увайсці́ ў но́рму;

войти́ в привы́чку (обы́чай, тради́цию) увайсці́ ў прывы́чку (звы́чай, трады́цыю);

войти́ в конта́кт ува́йсці ў канта́кт;

2. офиц. (обратиться с чем-л.) звярну́цца;

войти́ куда́-л. с предложе́нием звярну́цца куды́-не́будзь з прапано́вай;

3. (вникнуть) уні́кнуць; увайсці́;

войти́ в суть де́ла уні́кнуць (увайсці́) у су́тнасць спра́вы;

◊

войти́ в быт увайсці́ ў по́быт;

войти́ в дове́рие увайсці́ ў даве́р;

войти́ в аза́рт увайсці́ ў аза́рт;

войти́ в долги́ уле́зці ў даўгі́;

войти́ в жизнь увайсці́ ў жыццё;

войти́ в роль увайсці́ ў ро́лю;

войти́ в си́лу увайсці́ ў сі́лу;

войти́ в лета́ увайсці́ ў гады́;

войти́ во вкус адчу́ць смак;

войти́ в строй увайсці́ ў строй;

войти́ в исто́рию увайсці́ ў гісто́рыю;

войти́ в колею́ увайсці́ ў каляі́ну;

войти́ в положе́ние кого́ зразуме́ць чыё-не́будзь стано́вішча, адне́сціся да каго́-не́будзь з ува́гай;

войти́ в посло́вицу стаць пры́казкай.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)